Tongtianlong

Autor:	Korekta:
Kamil Kamiński

---

Tongtianlong (tongtianlong)
Długość:	?
Masa:	?
Miejsce występowania:	Chiny - prowincja Jiangxi (formacja Nanxiong)
Czas występowania	późna kreda (mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Oviraptorosauria Oviraptoridae
Tongtianlong uwięziony w jeziorze. Autor: Zhao Chuang. Źródło: Lu i in., 2016. [3].
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EChiny- Ganxian, miejsce znalezienia holotypu\u003C/small\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Chiny- Ganxian, miejsce znalezienia holotypu\n","link":"","lat":25.840833333333332433312534703873097896575927734375,"lon":115.090000000000003410605131648480892181396484375,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Tongtianlong to rodzaj owiraptoryda z późnej kredy Chin. Znany jest z jednego bardzo dobrze zachowanego i prawie kompletnego szkieletu. Został znaleziony w nietypowej pozycji z rozpostartymi na boki ramionami, wyciągniętą szyją i uniesioną ponad tułów głową w mułowcach na terenie przygotowywanym pod budowę szkoły. Do tej niezwykłej pozycji nawiązuje jego nazwa.

Etymologia

Nazwa Tongtianlong pochodzi od nazwy pierwszej groty na południe od rzeki Jangcy – Tongtianyan. Słowo to oznacza również w języku chińskim drogę do nieba, co odnosi się do niezwykłej pozycji z rozpostartymi ramionami, w której znaleziony został holotyp. Słowo long znaczy „smok” i często występuje w nazwach dinozaurów znajdowanych na terenie Chin. Z kolei epitet gatunkowy limosus oznacza w języku łacińskim „błotnisty” i nawiązuje do odkrycia holotypu w mułowcach. Całość można więc tłumaczyć jako „błotnisty smok w drodze do nieba”.

Materiał kopalny

Holotyp (DYM-2013-8) to prawie kompletny szkielet wraz z czaszką i żuchwą. Brakuje w nim jedynie dalszych części ramion, kończyn tylnych, miednicy i ogona. Okaz ten znajduje się w Dongyang Museum w mieście Dongyang w południowych Chinach.

Odkrycie i opis

Szczątki Tongtianlong zostały odkryte w prowincji Jiangxi w Chinach, na placu budowy przez robotników. W 2016 r. dinozaur ten został opisany przez zespół paleontologów w składzie: Junchang Lü, Rongjun Chen, Stephen Brusatte, Yangxiao Zhu oraz Caizhi Shen.

Holotyp zachowany w niezwykłej pozycji. Źródło: Lu i in., 2016 [1].

Budowa

Tongtianlong tak jak inne owiraptorydy był stosunkowo niewielkim, ptakopodobnym i prawdopodobnie opierzonym teropodem. Od swoich krewniaków różnił się głównie szczegółami budowy czaszki i proporcjami kończyn. Czaszka była niewielka i zakończona bezzębnym dziobem. Na jej szczycie znajdował się grzebień w kształcie kopuły, z najwyższym punktem umiejscowionym tuż za oczodołem. Nozdrza zewnętrzne były dosyć duże i miały owalny kształt. Poniżej nozdrzy znajdowały się niewielkie, trójkątne okna przedoczodołowe. Oczodoły były duże i okrągłe. Jedną z charakterystycznych cech Tongtianlong jest silnie wypukła przednia krawędź kości przedszczękowej. W widoku bocznym dolna krawędź żuchwy jest prosta. Przedni koniec kości zębowej nie jest tak silnie zwrócony ku dołowi jak u innych zaawansowanych owiraptorydów.

Czaszka tongtianlonga. Źródło: Lu i in., 2016 [2].

Szyja składała się z jedenastu kręgów. Pierwsze z nich miały niemal kwadratowy kształt w widoku grzbietowym, natomiast kolejne stawały się bardziej prostokątne, dłuższe niż szersze. Wyrostki kolczyste były bardzo małe. Kręgi grzbietowe zostały poważnie uszkodzone w czasie wydobywania, i nie można więc zaobserwować wszystkich szczegółów ich budowy. W odróżnieniu od kręgów szyjnych miały jednak wysokie wyrostki kolczyste. Zachowane kręgi ogonowe miały prostokątny kształt i wydłużone wyrostki poprzeczne oraz bardzo długie łuki hemalne. Kość piszczelowa była dłuższa od kości udowej, co jest typowe dla zwierząt szybko-biegających.

Paleoekologia

Tongtianlong był jednym z kilku owiraptorozaurów znanych z formacji Nanxiong. Jego najbliższymi krewnymi były rodzaje Wulatelong i Banji, ten drugi również znany z tej formacji. Być może niektóre opisane owiraptorozaury z Nanxiong w rzeczywistości reprezentują odmienne stadia ontogenetyczne wcześniej nazwanych form. Mogą to być również samce i samice mniejszej ilości gatunków. Bardziej prawdopodobne wydaje się jednak, że naprawdę żyły tam liczne rodzaje tych niewielkich teropodów, natomiast niekoniecznie wszystkie z nich występowały razem w tym samym czasie. Stratygrafia formacji Nanxiong nie została szczegółowo zbadana, może się więc okazać, że jej osady dokumentują znaczny przedział czasu, w którym różne rodzaje dinozaurów mogły się pojawiać i wymierać.

Oprócz owiraptorozaurów żyły tam hadrozaury Microhadrosaurus, zauropod Gannansaurus oraz tyranozauryd Qianzhousaurus (być może synonim Alioramus). Ten ostatni mógł polować na tongtianlonga i pozostałe zwierzęta z tej formacji.

Spis gatunków

Tongtianlong	Junchang, Rongjun, Brusatte, Zhu i Caizhi, 2016
T. limosus	Junchang, Rongjun, Brusatte, Zhu i Caizhi, 2016

Bibliografia

Lü, J., Chen, R., Brusatte, S.,L., Zhu, Y., Shen, C. (2016). "A Late Cretaceous diversification of Asian oviraptorid dinosaurs: evidence from a new species preserved in an unusual posture". Scientific Reports. 6. doi:10.1038/srep35780