Rahiolisaurus: Różnice pomiędzy wersjami
(sprawdzone, namiary zmienione w https://www.fcc.gov/media/radio/dms-decimal) |
m |
||
| (Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 2 użytkowników) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | {{DISPLAYTITLE:''Rahiolisaurus''}} | + | {{DISPLAYTITLE: ''Rahiolisaurus''}} |
| − | + | {{Opis | |
| − | { | + | |Autor = [[Kamil Kamiński]] |
| − | | Autor | + | |Korekta = [[Maciej Ziegler]] |
| − | + | |nazwa = ''Rahiolisaurus'' (rahiolizaur) | |
| − | + | |długość = 7-9,2 m | |
| − | + | |wysokość = | |
| − | | [[Maciej Ziegler]] | + | |masa = 1,2-2 t |
| − | | | + | |dieta = mięsożerny |
| − | + | |miejsce = [[Indie]], Gujarat | |
| − | + | <small>([[formacja]] [[Lameta]])</small> | |
| − | + | |czas = {{Występowanie|69|66}} | |
| − | + | ok. 69-66 [[Ma]]<br> | |
| − | |- | + | <small>[[późna kreda]] ([[mastrycht]])</small> |
| − | + | |systematyka = | |
| − | | | + | [[Dinosauria]] |
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | [[ | ||
| − | + | [[Saurischia]] | |
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Theropoda]] | [[Theropoda]] | ||
| Linia 34: | Linia 22: | ||
[[Ceratosauria]] | [[Ceratosauria]] | ||
| − | + | [[Abelisauridae]] | |
| − | |||
| − | |||
[[Carnotaurinae]]<ref>Systematyka za [[Ceratosauria#Longrich_i_in..2C_2017|Longrich i in., 2017]], gdzie [[Carnotaurinae]] =[[Brachyrostra]]. Alternatywna systematyka w ramach [[Abelisauridae]] to:<br> | [[Carnotaurinae]]<ref>Systematyka za [[Ceratosauria#Longrich_i_in..2C_2017|Longrich i in., 2017]], gdzie [[Carnotaurinae]] =[[Brachyrostra]]. Alternatywna systematyka w ramach [[Abelisauridae]] to:<br> | ||
| Linia 42: | Linia 28: | ||
2) [[Majungasaurinae]] ([[Ceratosauria#Canale_i_in..2C_2016|Canale i in., 2016]]);<br> | 2) [[Majungasaurinae]] ([[Ceratosauria#Canale_i_in..2C_2016|Canale i in., 2016]]);<br> | ||
3) [[Neoceratosauria]]: [[Abelisauroidea]]: [[Carnotaurinae]]: [[Majungasaurinae]] ([[Ceratosauria#Wang_i_in..2C_2017|Wang i in., 2017]])</ref> | 3) [[Neoceratosauria]]: [[Abelisauroidea]]: [[Carnotaurinae]]: [[Majungasaurinae]] ([[Ceratosauria#Wang_i_in..2C_2017|Wang i in., 2017]])</ref> | ||
| − | + | |grafika = Rahiolisaurus_restoration.png | |
| − | | | + | |podpis = Rekonstrukcja. Autor: Paleocolour [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rahiolisaurus_restoration.png]. |
| − | | | + | |PorównanieGrupa = |
| − | + | |PorównanieDługość = | |
| − | + | |mapa = | |
| − | Autor: | + | }}==Wstęp== |
| − | | | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | ==Wstęp== | ||
''Rahiolisaurus'' był dużym mięsożernym [[teropod]]em, występującym na obszarze dzisiejszych Indii w późnej kredzie. Był to jeden z wielu [[Abelisauridae|abelizaurydów]] opisanych z formacji Lameta. Wg niektórych badań nie należał on jednak do tej rodziny. ''Rahiolisaurus'' został nazwany i opisany w 2010 r. przez zespół paleontologów pod kierownictwem [[Fernando Novas|Fernando Novasa]]. | ''Rahiolisaurus'' był dużym mięsożernym [[teropod]]em, występującym na obszarze dzisiejszych Indii w późnej kredzie. Był to jeden z wielu [[Abelisauridae|abelizaurydów]] opisanych z formacji Lameta. Wg niektórych badań nie należał on jednak do tej rodziny. ''Rahiolisaurus'' został nazwany i opisany w 2010 r. przez zespół paleontologów pod kierownictwem [[Fernando Novas|Fernando Novasa]]. | ||
| Linia 57: | Linia 39: | ||
[[Holotyp]] składa się z trzech powiązanych ze sobą kości: biodrowej (ISIR 550), niekompletnej łonowej (ISIR 554) i udowej (ISIR 557). | [[Holotyp]] składa się z trzech powiązanych ze sobą kości: biodrowej (ISIR 550), niekompletnej łonowej (ISIR 554) i udowej (ISIR 557). | ||
| − | Materiał przypisany to liczne pojedyncze kości. Z elementów czaszki znana jest tylko kość przedszczękowa. Oprócz tego znaleziono kręgi z różnych części ciał, kość łopatkowo-kruczą wiele kości miednicy i kończyn tylnych. Pochodzą one od wielu osobników w rożnym wieku. Kość ramienna, początkowo przypisywana do tego taksonu okazała się należeć do młodego tytanozaura, a kość uznana za promieniową w rzeczywistości pochodziła ze śródstopia (Novas i in., 2010). | + | Materiał przypisany to liczne pojedyncze kości. Z elementów czaszki znana jest tylko kość przedszczękowa. Oprócz tego znaleziono kręgi z różnych części ciał, kość łopatkowo-kruczą oraz wiele kości miednicy i kończyn tylnych. Pochodzą one od wielu osobników w rożnym wieku. Kość ramienna, początkowo przypisywana do tego taksonu okazała się należeć do młodego tytanozaura, a kość uznana za promieniową w rzeczywistości pochodziła ze śródstopia (Novas i in., 2010). |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 63: | Linia 45: | ||
==Budowa== | ==Budowa== | ||
| − | ''Rahiolisaurus'' był dość dużym, ale smukłym teropodem, o delikatniejszej budowie niż znany z tej samej formacji skalnej ''[[Rajasaurus]]''. Płytki międzyzębowe kości przedszczękowej prawdopodobnie były zrośnięte w jedną kość, pozbawioną pionowych bruzd, typowych dla abelizaurydów. Znajdowały się w niej cztery stożkowate zęby, co jest typowe dla tej i wielu innych rodzin teropodów. Wysokość ich koron wahała się w przedziale 2,4-2,8 cm. Kręgi szyjne były amficeliczne i pozbawione [[pleurocel]]i, przeciwnie do innych abelizauroidów. | + | ''Rahiolisaurus'' był dość dużym, ale smukłym teropodem, o delikatniejszej budowie niż znany z tej samej formacji skalnej ''[[Rajasaurus]]'' (Paul, 2024). Płytki międzyzębowe kości przedszczękowej prawdopodobnie były zrośnięte w jedną kość, pozbawioną pionowych bruzd, typowych dla abelizaurydów. Znajdowały się w niej cztery stożkowate zęby, co jest typowe dla tej i wielu innych rodzin teropodów. Wysokość ich koron wahała się w przedziale 2,4-2,8 cm. Kręgi szyjne były amficeliczne i pozbawione [[pleurocel]]i, przeciwnie do innych abelizauroidów. |
| + | |||
Wyrostki kolczyste kręgów szyjnych rahiolizaura były poprzecznie rozszerzone, co zbliża go do karnotaura, i odróżnia od [[Majungasaurus|mażungazaura]]. Kość krzyżowa prawdopodobnie składała się z siedmiu kręgów, co również jest zgodne ze stanem obserwowanym u [[Carnotaurus|karnotaura]], nie były one jednak tak wąskie, jak u argentyńskiego krewniaka. Kończyny tylne były stosunkowo smukłe, w porównaniu np. do radżazaura. ''Rahiolisaurus'' wyróżniał się także kilkoma cechami budowy miednicy i śródstopia ([[Fernando Novas|Novas]] i in., 2010). | Wyrostki kolczyste kręgów szyjnych rahiolizaura były poprzecznie rozszerzone, co zbliża go do karnotaura, i odróżnia od [[Majungasaurus|mażungazaura]]. Kość krzyżowa prawdopodobnie składała się z siedmiu kręgów, co również jest zgodne ze stanem obserwowanym u [[Carnotaurus|karnotaura]], nie były one jednak tak wąskie, jak u argentyńskiego krewniaka. Kończyny tylne były stosunkowo smukłe, w porównaniu np. do radżazaura. ''Rahiolisaurus'' wyróżniał się także kilkoma cechami budowy miednicy i śródstopia ([[Fernando Novas|Novas]] i in., 2010). | ||
==Paleoekologia== | ==Paleoekologia== | ||
| − | ''Rahiolisaurus'' | + | ''Rahiolisaurus'' znany jest z osadów indyjskiej formacji [[Lameta]]. Przez lata opisano z niej wiele rodzajów abelizaurydów i mniejszych teropodów, jednak zdecydowana większość znana jest z bardzo skąpego materiału kopalnego. Jednym z lepiej poznanych wydaje się ''[[Rajasaurus]]'', którego szczątki odkryto w odległości ok. 400 m od miejsca znalezienia rahiolizaura (Novas i in., 2010). Żyło tam również kilka [[Titanosauria|tytanozaurów]], takich jak ''[[Isisaurus]]'', które mogły stanowić pożywienie tych mięsożerców. Na terenach tych panował klimat tropikalny lub subtropikalny (Sharma i in., 2005). |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 79: | Linia 62: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small>Novas, F.E., Chatterjee, S., Rudra, D.K., Datta, P.M. (2010). "Rahiolisaurus gujaratensis, n. gen. n. sp., A New Abelisaurid Theropod from the Late Cretaceous of India". W: Saswati Bandyopadhyay (ed.): New Aspects of Mesozoic Biodiversity. Springer Berlin / Heidelberg, 45–62. [[doi:10.1007/978-3-642-10311-7]] | + | <small>Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press. |
| + | |||
| + | Novas, F.E., Chatterjee, S., Rudra, D.K., Datta, P.M. (2010). "''Rahiolisaurus gujaratensis'', n. gen. n. sp., A New Abelisaurid Theropod from the Late Cretaceous of India". W: Saswati Bandyopadhyay (ed.): New Aspects of Mesozoic Biodiversity. Springer Berlin / Heidelberg, 45–62. [[doi:10.1007/978-3-642-10311-7]] | ||
| + | |||
| + | Paul, G.S. (2010). "''The Princeton Field Guide to Dinosaurs''" wyd. Princeton University. | ||
Sharma, N., Kar, R.K., Agarwal, A., Kar, R. (2005). "Fungi in dinosaurian (Isisaurus) coprolites from the Lameta Formation (Maastrichtian) and its reflection on food habit and environment". Micropaleontology, 51(1), 73-82. | Sharma, N., Kar, R.K., Agarwal, A., Kar, R. (2005). "Fungi in dinosaurian (Isisaurus) coprolites from the Lameta Formation (Maastrichtian) and its reflection on food habit and environment". Micropaleontology, 51(1), 73-82. | ||
<references/></small> | <references/></small> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Aktualna wersja na dzień 20:51, 25 cze 2024
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Korekta: | Maciej Ziegler |
| Rahiolisaurus (rahiolizaur) | |
|---|---|
| Długość | 7-9,2 m |
| Masa | 1,2-2 t |
| Dieta | mięsożerny |
| Miejsce | Indie, Gujarat |
| Czas |
ok. 69-66 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja. Autor: Paleocolour [1]. | |
Wstęp
Rahiolisaurus był dużym mięsożernym teropodem, występującym na obszarze dzisiejszych Indii w późnej kredzie. Był to jeden z wielu abelizaurydów opisanych z formacji Lameta. Wg niektórych badań nie należał on jednak do tej rodziny. Rahiolisaurus został nazwany i opisany w 2010 r. przez zespół paleontologów pod kierownictwem Fernando Novasa.
Materiał kopalny
Holotyp składa się z trzech powiązanych ze sobą kości: biodrowej (ISIR 550), niekompletnej łonowej (ISIR 554) i udowej (ISIR 557).
Materiał przypisany to liczne pojedyncze kości. Z elementów czaszki znana jest tylko kość przedszczękowa. Oprócz tego znaleziono kręgi z różnych części ciał, kość łopatkowo-kruczą oraz wiele kości miednicy i kończyn tylnych. Pochodzą one od wielu osobników w rożnym wieku. Kość ramienna, początkowo przypisywana do tego taksonu okazała się należeć do młodego tytanozaura, a kość uznana za promieniową w rzeczywistości pochodziła ze śródstopia (Novas i in., 2010).
Etymologia
Nazwa Rahiolisaurus pochodzi od wsi Rahioli oraz greckiego słowa sauros („jaszczur”, „gad”). Epitet gatunkowy gujaratensis nawiązuje do indyjskiego stanu Gujarat.
Budowa
Rahiolisaurus był dość dużym, ale smukłym teropodem, o delikatniejszej budowie niż znany z tej samej formacji skalnej Rajasaurus (Paul, 2024). Płytki międzyzębowe kości przedszczękowej prawdopodobnie były zrośnięte w jedną kość, pozbawioną pionowych bruzd, typowych dla abelizaurydów. Znajdowały się w niej cztery stożkowate zęby, co jest typowe dla tej i wielu innych rodzin teropodów. Wysokość ich koron wahała się w przedziale 2,4-2,8 cm. Kręgi szyjne były amficeliczne i pozbawione pleuroceli, przeciwnie do innych abelizauroidów.
Wyrostki kolczyste kręgów szyjnych rahiolizaura były poprzecznie rozszerzone, co zbliża go do karnotaura, i odróżnia od mażungazaura. Kość krzyżowa prawdopodobnie składała się z siedmiu kręgów, co również jest zgodne ze stanem obserwowanym u karnotaura, nie były one jednak tak wąskie, jak u argentyńskiego krewniaka. Kończyny tylne były stosunkowo smukłe, w porównaniu np. do radżazaura. Rahiolisaurus wyróżniał się także kilkoma cechami budowy miednicy i śródstopia (Novas i in., 2010).
Paleoekologia
Rahiolisaurus znany jest z osadów indyjskiej formacji Lameta. Przez lata opisano z niej wiele rodzajów abelizaurydów i mniejszych teropodów, jednak zdecydowana większość znana jest z bardzo skąpego materiału kopalnego. Jednym z lepiej poznanych wydaje się Rajasaurus, którego szczątki odkryto w odległości ok. 400 m od miejsca znalezienia rahiolizaura (Novas i in., 2010). Żyło tam również kilka tytanozaurów, takich jak Isisaurus, które mogły stanowić pożywienie tych mięsożerców. Na terenach tych panował klimat tropikalny lub subtropikalny (Sharma i in., 2005).
Spis gatunków
| Rahiolisaurus | Novas, Chatterjee i Rudra, 2010 |
| R. gujaratensis | Novas, Chatterjee i Rudra, 2010 |
Bibliografia
Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.
Novas, F.E., Chatterjee, S., Rudra, D.K., Datta, P.M. (2010). "Rahiolisaurus gujaratensis, n. gen. n. sp., A New Abelisaurid Theropod from the Late Cretaceous of India". W: Saswati Bandyopadhyay (ed.): New Aspects of Mesozoic Biodiversity. Springer Berlin / Heidelberg, 45–62. doi:10.1007/978-3-642-10311-7
Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.
Sharma, N., Kar, R.K., Agarwal, A., Kar, R. (2005). "Fungi in dinosaurian (Isisaurus) coprolites from the Lameta Formation (Maastrichtian) and its reflection on food habit and environment". Micropaleontology, 51(1), 73-82.
- ↑ Systematyka za Longrich i in., 2017, gdzie Carnotaurinae =Brachyrostra. Alternatywna systematyka w ramach Abelisauridae to:
1) Brachyrostra (Tortosa i in., 2014; Filippi i in., 2016);
2) Majungasaurinae (Canale i in., 2016);
3) Neoceratosauria: Abelisauroidea: Carnotaurinae: Majungasaurinae (Wang i in., 2017)
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Rahiolisaurus_restoration.png){kind=link}