Anabisetia

Autor:

Kamil Kamiński

---

Anabisetia (anabisetia)
Długość	ok. 2 m
Masa	ok. 20-30 kg
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Argentyna - Neuquen (formacja Cerro Lisandro)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 93-91,5 Ma późna kreda (turon)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ornithopoda ?Iguanodontia Elasmaria
Zrekonstruowany szkielet. Fot. Kabacchi [1]

Wstęp

Anabisetia to rodzaj niewielkiego roślinożernego dinozaura, żyjącego w na początku późnej kredy na terenie obecnej Argentyny. Został on nazwany w 2002 r., a w jego opisie uczestniczyło dwóch argentyńskich paleontologów: Rodolfo Coria i Jorge Calvo.

Materiał kopalny

Holotyp (MCF-PVPH-74) to niekompletny szkielet, obejmujący kość szczękową, obie kości zębowe, część puszki mózgowej, kilkanaście kręgów z różnych części ciała, lewą kończynę przednią, prawą łopatkę i k. kruczą, fragment prawej k. ramiennej, niemal kompletną lewą kończynę tylną, fragmenty prawej stopy.

Paratypy to dwa kolejne okazy: MCF-PVPH-75 (kilka kręgów z różnych części ciała, łopatki, fragment k. ramiennej, część miednicy i kości tylnych kończyn) oraz MCF-PVPH-76 (kilka kręgów krzyżowych i ogonowych, łopatka, część miednicy i tylnych kończyn).

Materiał przypisany to osobnik MCF-PVPH-77 (większość ogona oraz fragmenty kończyn i obręczy barkowej) (Coria i Calvo, 2002).

Etymologia

Nazwa Anabisetia honoruje Anę Biset, argentyńską archeolożkę. Z kolei epitet gatunkowy saldiviai donosi się do Roberto Saldivii, odkrywcy szczątków anabisetii i uczestnika prac wykopaliskowych.

Budowa i filogeneza

Anabisetia była niezbyt dużym, roślinożernym dinozaurem. Zęby w kościach szczękowych były liściokształtne, a te w żuchwie miały wypukłe korony i niewielkie rowki po zewnętrznej stronie. Kłykieć potyliczny był szeroki i niski, skierowany czaszkowo-brzusznie. Kręgi szyjne cechowały się długimi, niskimi trzonami. Ogon prawdopodobnie usztywniały skostniałe ścięgna. Łopatka wyróżniała się silnym wyrostkiem barkowym (ang. acromial process). Kości dłoni były smuklejsze niż u Hypsilophodon czy Dryosaurus. Długie paliczki sugerują rozwinięte zdolności chwytające. Jedną z charakterystycznych cech anabisetii był wyjątkowo długi wyrostek przedpanewkowy kości biodrowej (obejmował ponad 50% jej długości).

Anabisetia została opisana jako prymitywny ornitopod, należący do Iguanodontia. Późniejsze badani z reguły potwierdzają przynależność do iguanodontów (np. Boyd, 2015; Bell i in., 2019). Wg niektórych, anabisetia jest członkiem dość zagadkowego kladu Elasmaria (Rozadilla i in., 2015), mogącego należeć do iguanodonów, bazalnych ornitopodów lub w ogóle nie należeć do Ornithopoda.

Spis gatunków

Anabisetia	Coria i Calvo, 2002
A. saldiviai	Coria i Calvo, 2002

Bibliografia

Bell, P.R., Brougham, T., Herne, M.C., Frauenfelder, T., Smith, E.T. (2019). "Fostoria dhimbangunmal, gen. et sp. nov., a new iguanodontian (Dinosauria, Ornithopoda) from the mid-Cretaceous of Lightning Ridge, New South Wales, Australia". Journal of Vertebrate Paleontology. Online edition: e1564757. doi:10.1080/02724634.2019.1564757.

Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014). Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage. PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853.

Boyd, C.A. (2015). The systematic relationships and biogeographic history of ornithischian dinosaurs. „PeerJ”. 3, s. e1523, 2015. DOI: 10.7717/peerj.1523.

Coria, R.A. & Calvo, J.O. (2002). A new iguanodontian ornithopod from Neuquen Basin, Patagonia, Argentina. Journal of Vertebrate Paleontology. 22(3): 503–509.

Holtz, T. (2012) "Dinosaurs" (suplement) [[2]

Leanza, H.A., Apesteguia, S., Novas, F.E., & de la Fuente, M.S. (2004). Cretaceous terrestrial beds from the Neuquén Basin (Argentina) and their tetrapod assemblages. Cretaceous Research. 25(1): 61-87.

Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.

Rozadilla, S., Agnolin, F.L., Novas, F.E., Aranciaga Rolando, A.M., Rolando, Motta, M.J., Lirio, J.M., Isasi, M.P. (2015). A new ornithopod (Dinosauria, Ornithischia) from the Upper Cretaceous of Antarctica and its palaeobiogeographical implications." Cretaceous Research 57 (2016): 311-324. [abstrakt].