Venetoraptor

Autor:

Michał Siedlecki

---

Venetoraptor (wenetoraptor)
Długość	ok. 0,9 - 1 m
Wysokość	ok. 0,3 - 0,35 m (w biodrach)
Dieta	nieznana (owadożerny?)
Miejsce	Brazylia - Rio Grande do Sul (formacja Santa Maria)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 233 Ma późny trias (karnik)
Systematyka	Archosauria ??Dinosauromorpha/Pterosauromorpha Lagerpetidae
Rekonstrukcja wenetoraptora. Autor: Connor Ashbridge.
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ELokalizacja szcz\u0105tk\u00f3w \u003Ci\u003EV. gassenae\u003C/i\u003E.\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Lokalizacja szcz\u0105tk\u00f3w V. gassenae.\n","link":"","lat":-29.39341999999999899273461778648197650909423828125,"lon":-53.254739999999998190105543471872806549072265625,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Venetoraptor to rodzaj lagerpetida żyjącego na terenie obecnej Brazylii na początku epoki późnego triasu. Jego odkrycie pokazuje, że krewniacy przodków dinozaurów i pterozaurów byli stosunkowo zróżnicowani jeszcze , gdy przedstawiciele tych dwóch wspomnianych grup już istnieli.

Etymologia

Nazwę rodzajową można przetłumaczyć jako "złodziej z Veneto" (od łacińskiego słowa raptor oraz miejscowości turystycznej Vale Veneto, niedaleko której odkryto szczątki tego gada). Epitet gatunkowy honoruje Valserinę Marię Bulegon Gasse, jedną z głównych fundatorek Centro de Apoio à Pequisa Paleontológica de Quarta Colônia da Universidade Federal de Santa Maria, gdzie składowane są szczątki wenetoraptora.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja szkieletu Venetoraptor wraz z zaznaczonymi na biało odnalezionymi kośćmi. Autor: Red Natters [1]

Holotyp (CAPPA/UFSM 0356) obejmuje częściową czaszkę (bezzębne lewa kość przedszczękowa i przedni koniec prawej kości zębowej, mózgoczaszka i lewy obszar skroniowo-oczodołowy), 13 kręgów (1 szyjny, 5 grzbietowych i 7 ogonowych), kości prawego śródręcza i paliczki prawej dłoni (w tym pazury), prawa kość łokciowa i prawa kość promieniowa, prawa kość łonowa, prawa kość udowa, prawa kość piszczelowa, większość kości prawej stopy (kości śródstopia, paliczki (w tym pazury), kości stępu)

Budowa i tryb życia

Wenetoraptor wyglądem przypominał zapewne inne lagerpetidy, takie jak iksalerpeton, czy dromomeron. Jego cechą wyróżniającą jest charakterystyczne ostre skrzywienie przedniego końca kości przedszczękowej, tworzącego dziób. Podobna struktura występuje chociażby u żyjących wiele milionów lat później drapieżnych nielotnych ptaków Phorusracidae. Oprócz tego budowa kości kończyn, przede wszystkim dłoni i stopy, wskazuje że zwierzę to mogło prowadzić nadrzewny tryb życia. Z powodu braku zębów, dieta wenetoraptora pozostaje zagadką, chociaż dziób mógł służyć temu archozaurowi do rozłupywania twardego pokarmu np.: owadów (komentarz własny).

Systematyka

Analizy filogenetyczne wykazały, że wenetoraptor jest najbliżej spokrewniony z dromomeronem, konkretnie z gatunkiem D. gregorii.

Spis gatunków

Venetoraptor	Müller, Ezcurra, Garcia, Agnolín, Novas, Soares, Kellner i Nesbitt, 2023
V. gassenae	Müller, Ezcurra, Garcia, Agnolín, Novas, Soares, Kellner i Nesbitt, 2023

Bibliografia

Müller, R. T.; Ezcurra, M. D.; Garcia, M. S.; Agnolín, F. L.; Stocker, M. R.; Novas, F. E.; Soares, M. B.; Kellner, A. W. A.; Nesbitt, S. J. (2023). "New reptile shows dinosaurs and pterosaurs evolved among diverse precursors". Nature. 620 (7974): 589–594. [[2]]