Rahiolisaurus

Autor:	Kamil Kamiński
Korekta:	Maciej Ziegler

---

Rahiolisaurus (rahiolizaur)
Długość	7-9,2 m
Masa	1,2-2 t
Dieta	mięsożerny
Miejsce	Indie, Gujarat (formacja Lameta)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 69-66 Ma późna kreda (mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Ceratosauria Abelisauridae Carnotaurinae
Rekonstrukcja. Autor: Paleocolour [1].

Wstęp

Rahiolisaurus był dużym mięsożernym teropodem, występującym na obszarze dzisiejszych Indii w późnej kredzie. Był to jeden z wielu abelizaurydów opisanych z formacji Lameta. Wg niektórych badań nie należał on jednak do tej rodziny. Rahiolisaurus został nazwany i opisany w 2010 r. przez zespół paleontologów pod kierownictwem Fernando Novasa.

Materiał kopalny

Holotyp składa się z trzech powiązanych ze sobą kości: biodrowej (ISIR 550), niekompletnej łonowej (ISIR 554) i udowej (ISIR 557).

Materiał przypisany to liczne pojedyncze kości. Z elementów czaszki znana jest tylko kość przedszczękowa. Oprócz tego znaleziono kręgi z różnych części ciał, kość łopatkowo-kruczą oraz wiele kości miednicy i kończyn tylnych. Pochodzą one od wielu osobników w rożnym wieku. Kość ramienna, początkowo przypisywana do tego taksonu okazała się należeć do młodego tytanozaura, a kość uznana za promieniową w rzeczywistości pochodziła ze śródstopia (Novas i in., 2010).

Etymologia

Nazwa Rahiolisaurus pochodzi od wsi Rahioli oraz greckiego słowa sauros („jaszczur”, „gad”). Epitet gatunkowy gujaratensis nawiązuje do indyjskiego stanu Gujarat.

Budowa

Rahiolisaurus był dość dużym, ale smukłym teropodem, o delikatniejszej budowie niż znany z tej samej formacji skalnej Rajasaurus (Paul, 2024). Płytki międzyzębowe kości przedszczękowej prawdopodobnie były zrośnięte w jedną kość, pozbawioną pionowych bruzd, typowych dla abelizaurydów. Znajdowały się w niej cztery stożkowate zęby, co jest typowe dla tej i wielu innych rodzin teropodów. Wysokość ich koron wahała się w przedziale 2,4-2,8 cm. Kręgi szyjne były amficeliczne i pozbawione pleuroceli, przeciwnie do innych abelizauroidów.

Wyrostki kolczyste kręgów szyjnych rahiolizaura były poprzecznie rozszerzone, co zbliża go do karnotaura, i odróżnia od mażungazaura. Kość krzyżowa prawdopodobnie składała się z siedmiu kręgów, co również jest zgodne ze stanem obserwowanym u karnotaura, nie były one jednak tak wąskie, jak u argentyńskiego krewniaka. Kończyny tylne były stosunkowo smukłe, w porównaniu np. do radżazaura. Rahiolisaurus wyróżniał się także kilkoma cechami budowy miednicy i śródstopia (Novas i in., 2010).

Paleoekologia

Rahiolisaurus znany jest z osadów indyjskiej formacji Lameta. Przez lata opisano z niej wiele rodzajów abelizaurydów i mniejszych teropodów, jednak zdecydowana większość znana jest z bardzo skąpego materiału kopalnego. Jednym z lepiej poznanych wydaje się Rajasaurus, którego szczątki odkryto w odległości ok. 400 m od miejsca znalezienia rahiolizaura (Novas i in., 2010). Żyło tam również kilka tytanozaurów, takich jak Isisaurus, które mogły stanowić pożywienie tych mięsożerców. Na terenach tych panował klimat tropikalny lub subtropikalny (Sharma i in., 2005).

Spis gatunków

Rahiolisaurus	Novas, Chatterjee i Rudra, 2010
R. gujaratensis	Novas, Chatterjee i Rudra, 2010

Bibliografia

Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.

Novas, F.E., Chatterjee, S., Rudra, D.K., Datta, P.M. (2010). "Rahiolisaurus gujaratensis, n. gen. n. sp., A New Abelisaurid Theropod from the Late Cretaceous of India". W: Saswati Bandyopadhyay (ed.): New Aspects of Mesozoic Biodiversity. Springer Berlin / Heidelberg, 45–62. doi:10.1007/978-3-642-10311-7

Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.

Sharma, N., Kar, R.K., Agarwal, A., Kar, R. (2005). "Fungi in dinosaurian (Isisaurus) coprolites from the Lameta Formation (Maastrichtian) and its reflection on food habit and environment". Micropaleontology, 51(1), 73-82.