Hypnovenator: Różnice pomiędzy wersjami
m |
m |
||
| (Nie pokazano 9 pośrednich wersji utworzonych przez tego samego użytkownika) | |||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{DISPLAYTITLE:''Hypnovenator''}} | {{DISPLAYTITLE:''Hypnovenator''}} | ||
{{Opis | {{Opis | ||
| Linia 6: | Linia 5: | ||
|nazwa = ''Hypnovenator'' (hypnowenator) | |nazwa = ''Hypnovenator'' (hypnowenator) | ||
|długość = ok. 1,05 m | |długość = ok. 1,05 m | ||
| − | |wysokość = ok. 37,5 cm | + | |wysokość = ok. 37,5 cm (w biodrach) |
|masa = | |masa = | ||
|dieta = wszystkożerny | |dieta = wszystkożerny | ||
| Linia 12: | Linia 11: | ||
<small>([[formacja]] [[Ohyamashimo]])</small> | <small>([[formacja]] [[Ohyamashimo]])</small> | ||
|czas = {{Występowanie|112.1|106.4}} | |czas = {{Występowanie|112.1|106.4}} | ||
| − | ok. 112,1-106,4 | + | ok. 112,1-106,4 [[Ma]]<br> |
<small>[[wczesna kreda]] (wczesny - środkowy [[alb]])</small> | <small>[[wczesna kreda]] (wczesny - środkowy [[alb]])</small> | ||
|systematyka = | |systematyka = | ||
| Linia 33: | Linia 32: | ||
[[Troodontinae]] | [[Troodontinae]] | ||
| − | |grafika = Hypnovenator | + | |grafika = Hypnovenator UDL.png |
| − | |podpis = | + | |podpis = Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: UnexpectedDinoLesson. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hypnovenator_UDL.png] |
|PorównanieGrupa = | |PorównanieGrupa = | ||
|PorównanieDługość = | |PorównanieDługość = | ||
| Linia 43: | Linia 42: | ||
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| − | Nazwa rodzajowa oznacza "śniący łowca" (od greckiego wyrazu ''hypno'' ["sen"] oraz łacińskiego słowa ''venator'' ["łowca"]) co odnosi się do sposobu znalezienia szczątków tego dinozaura. Epitet gatunkowy upamiętnia znalazców okazu typowego - Kaoru Matsubara i | + | Nazwa rodzajowa oznacza "śniący łowca" (od greckiego wyrazu ''hypno'' ["sen"] oraz łacińskiego słowa ''venator'' ["łowca"]) co odnosi się do sposobu znalezienia szczątków tego dinozaura. Epitet gatunkowy upamiętnia znalazców okazu typowego - Kaoru Matsubara i Tahaharu Ohe. Wcześniejsza nieoficjalna nazwa gatunkowa "sasayamaensis" odnosi się do dawnej nazwy miasta Tambasasayama City, na terenie którego odnaleziono wspomniane szczątki. |
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Holotyp]] (MNHAH D1033340) to niekompletny szkielet pozaczaszkowy, składający się z dwóch kręgów ogonowych, tyluż żeber grzbietowych. trzydziestu ośmiu [[gastralia|gastralii]], | + | [[Plik:Hypnovenator matsubaraetoheorum fossils and reconstructed skeleton.webp|thumb|Zachowane szczątki (A-B, D-H) oraz rekonstrukcja szkieletu ''Hypnovenator matsubaraetoheorum'' (na czerwono i żółto zostały zaznaczone znalezione elementy szkieletu(C). Autor: Genya Masukawa. Źródło: Kubota i in., 2024. [https://doi.org/10.1038%2Fs41598-024-66815-2].]] |
| + | [[Holotyp]] (MNHAH D1033340) to niekompletny szkielet pozaczaszkowy, składający się z dwóch kręgów ogonowych, tyluż żeber grzbietowych. trzydziestu ośmiu [[gastralia|gastralii]], łuku hemalnego, dość kompletnej lewej kończyny przedniej (zachowały się kość ramienna, k. promieniowa, k. łokciowa, k. nadgarstka, k. śródręcza [pierwsza, druga i trzecia] oraz paliczki palców [dwa pierwsze pierwszego, pierwszy i trzeci drugiego oraz od cztery trzeciego palca), częściowej lewej kończyny tylnej (dalsza część k. udowej, k. piszczelowa z k. strzałkową bez środka jej trzonu, k. skokowa i bliższe części k. śródstopia [od drugiej do czwartej]) i fragmentarycznej prawej kończyny tylnej (dalszy koniec k. piszczelowej, dalszy koniec k. skokowej, przednie końce k. śródstopia [od drugiej do czwartej] oraz paliczki palców kończyny tylnej [trzeci drugiego, cztery trzeciego oraz pięć czwartego palca]). Został znaleziony na stanowisku Nishikosa w mieście Tambasasayama City w osadach należących do [[formacja|formacji]] [[Ohyamashimo]]. | ||
| + | [[Plik:Locality maps and geology in Tambasasayama.webp|thumb|Miejsce znalezienia szczątków hypnowenatora oraz przekrój stratygraficzny przez grupę Sasayama (stanowisko Nishikosa oznaczono literą C). Źródło: Kubota i in., 2024. [https://doi.org/10.1038%2Fs41598-024-66815-2].]] | ||
==Budowa, paleobiologia i systematyka== | ==Budowa, paleobiologia i systematyka== | ||
| − | + | [[Plik:Hypnovenator matsubaraetoheorum.png|thumb|Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor:Ddinodan.[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hypnovenator_matsubaraetoheorum.png].]] | |
| − | + | Hypnowenator był prawdopodobnie bardzo podobny do innych troodontydów. Odróżniał się od nich głównie szczegółami budowy paliczków oraz kości udowej. Wykształcił się u niego również asymetryczne ułożenie k. śródstopia (''[[arctometatarsus]]''). Pierwszy i trzeci paliczek palca kończyny przedniej choć różnią się budową prawdopodobnie pełniły podobną funkcję (w przeciwieństwie do stanu obecnego u innych przedstawicieli Troodontidae). Budowa jego "stóp" wydaje się być przystosowaniem do efektywnego biegania. Szkielet został znaleziony w posturze przykurczonej, podobnej do tej zaobserwowanej chociażby u [[Mei|mei]], [[Sinornithoides|sinornitoida]], czy [[Jaculinykus|jakulinyka]], stąd w chwili śmierci osobnik prawdopodobnie spał. Omawiany rodzaj należy do [[klad|kladu]] [[Troodontinae]] i jest taksonem siostrzanym do [[Gobivenator|gobiwenatora]]. | |
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
| Linia 58: | Linia 59: | ||
|- | |- | ||
| = "Hypnovenator" | | = "Hypnovenator" | ||
| − | |{{Kpt|Kubota, Kobayashi}} i {{Kpt|Ikeda}}, | + | |{{Kpt|Kubota, [[Kobayashi]]}} i {{Kpt|Ikeda}}, [[2024]]a |
|- | |- | ||
|{{V|''H. matsubaraetoheorum''}} | |{{V|''H. matsubaraetoheorum''}} | ||
| − | |{{Kpt|Kubota, Kobayashi}} i {{Kpt|Ikeda}}, | + | |{{Kpt|Kubota, [[Kobayashi]]}} i {{Kpt|Ikeda}}, [[2024]]b |
|- | |- | ||
|= "H. sasayamaensis" | |= "H. sasayamaensis" | ||
| − | |{{Kpt|Kubota, Kobayashi}} i {{Kpt|Ikeda}}, | + | |{{Kpt|Kubota, [[Kobayashi]]}} i {{Kpt|Ikeda}}, [[2024]]a |
|} | |} | ||
Aktualna wersja na dzień 18:00, 8 sty 2025
| Autor: | Michał Siedlecki |
| Hypnovenator (hypnowenator) | |
|---|---|
| Długość | ok. 1,05 m |
| Wysokość | ok. 37,5 cm (w biodrach) |
| Dieta | wszystkożerny |
| Miejsce | Japonia - prefektura Hyōgo |
| Czas |
ok. 112,1-106,4 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja przyżyciowa. Autor: UnexpectedDinoLesson. [4] | |
Wstęp
Hypnovenator to rodzaj niewielkiego teropoda z grupy troodontydów żyjącego na terenie dzisiejszej Japonii pod koniec epoki wczesnej kredy. Jest pierwszym nazwanym troodontydem odnalezionym na terytorium tego państwa.
Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza "śniący łowca" (od greckiego wyrazu hypno ["sen"] oraz łacińskiego słowa venator ["łowca"]) co odnosi się do sposobu znalezienia szczątków tego dinozaura. Epitet gatunkowy upamiętnia znalazców okazu typowego - Kaoru Matsubara i Tahaharu Ohe. Wcześniejsza nieoficjalna nazwa gatunkowa "sasayamaensis" odnosi się do dawnej nazwy miasta Tambasasayama City, na terenie którego odnaleziono wspomniane szczątki.
Materiał kopalny
Holotyp (MNHAH D1033340) to niekompletny szkielet pozaczaszkowy, składający się z dwóch kręgów ogonowych, tyluż żeber grzbietowych. trzydziestu ośmiu gastralii, łuku hemalnego, dość kompletnej lewej kończyny przedniej (zachowały się kość ramienna, k. promieniowa, k. łokciowa, k. nadgarstka, k. śródręcza [pierwsza, druga i trzecia] oraz paliczki palców [dwa pierwsze pierwszego, pierwszy i trzeci drugiego oraz od cztery trzeciego palca), częściowej lewej kończyny tylnej (dalsza część k. udowej, k. piszczelowa z k. strzałkową bez środka jej trzonu, k. skokowa i bliższe części k. śródstopia [od drugiej do czwartej]) i fragmentarycznej prawej kończyny tylnej (dalszy koniec k. piszczelowej, dalszy koniec k. skokowej, przednie końce k. śródstopia [od drugiej do czwartej] oraz paliczki palców kończyny tylnej [trzeci drugiego, cztery trzeciego oraz pięć czwartego palca]). Został znaleziony na stanowisku Nishikosa w mieście Tambasasayama City w osadach należących do formacji Ohyamashimo.
Budowa, paleobiologia i systematyka
Hypnowenator był prawdopodobnie bardzo podobny do innych troodontydów. Odróżniał się od nich głównie szczegółami budowy paliczków oraz kości udowej. Wykształcił się u niego również asymetryczne ułożenie k. śródstopia (arctometatarsus). Pierwszy i trzeci paliczek palca kończyny przedniej choć różnią się budową prawdopodobnie pełniły podobną funkcję (w przeciwieństwie do stanu obecnego u innych przedstawicieli Troodontidae). Budowa jego "stóp" wydaje się być przystosowaniem do efektywnego biegania. Szkielet został znaleziony w posturze przykurczonej, podobnej do tej zaobserwowanej chociażby u mei, sinornitoida, czy jakulinyka, stąd w chwili śmierci osobnik prawdopodobnie spał. Omawiany rodzaj należy do kladu Troodontinae i jest taksonem siostrzanym do gobiwenatora.
Spis gatunków
| Hypnovenator | Kubota, Kobayashi i Ikeda, 2024b |
| = "Hypnovenator" | Kubota, Kobayashi i Ikeda, 2024a |
| H. matsubaraetoheorum | Kubota, Kobayashi i Ikeda, 2024b |
| = "H. sasayamaensis" | Kubota, Kobayashi i Ikeda, 2024a |
Bibliografia
Kubota, K., Kobayashi, Y., Ikeda, T. (2024). "Early Cretaceous troodontine troodontid (Dinosauria: Theropoda) from the Ohyamashimo Formation of Japan reveals the early evolution of Troodontinae". Scientific Reports. 14. 16392. [5]
![[4]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hypnovenator_UDL.png){kind=link}
![[3]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Hypnovenator_matsubaraetoheorum.png){kind=link}