|
|
(Nie pokazano 6 wersji utworzonych przez 3 użytkowników) |
Linia 1: |
Linia 1: |
− | Hasło do weryfikacji i rozbudowy (materiał kop.)
| + | #PATRZ [[Brontosaurus#B._yahnahpin]] |
− | | |
− | <small>
| |
− | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
| |
− | | Autor:
| |
− | | Korekta:
| |
− | |-
| |
− | | [[Maciej Ziegler]]
| |
− | | |
− | | [[Marcin Szermański]], [[Daniel Madzia]], [[Tomasz Sokołowski]], [[Krzysztof Stuchlik]]
| |
− | |}
| |
− | </small>
| |
− | | |
− | ----
| |
− | | |
− | {| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
| |
− | ! colspan=2 | ''Eobrontosaurus'' (eobrontozaur)
| |
− | |-
| |
− | ! '''Długość''':
| |
− | | 21-23 (?26) m
| |
− | | |
− | |-
| |
− | ! '''Masa''':
| |
− | | ? t
| |
− | | |
− | |-
| |
− | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
| |
− | | [[USA]] - stan Wyoming
| |
− | | |
− | <small>([[formacja Morrison]])</small>
| |
− | |-
| |
− | ! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
| |
− | | 155-150 Ma
| |
− | | |
− | <small>późna [[jura]] ([[kimeryd]])</small>
| |
− | |-
| |
− | ! '''Systematyka'''
| |
− | | [[Dinosauria]]
| |
− | | |
− | [[Saurischia]]
| |
− | | |
− | [[Sauropodomorpha]]
| |
− | | |
− | [[Sauropoda]]
| |
− | | |
− | [[Eusauropoda]]
| |
− | | |
− | ? [[Neosauropoda]]
| |
− | | |
− | ? [[Diplodocoidea]] / [[Macronaria]]
| |
− | | |
− | ? [[Diplodocidae]] / [[Camarasauromorpha]]
| |
− | | |
− | ? [[Apatosaurinae]] / [[Camarasauridae]]
| |
− | |-
| |
− | | colspan=2 |[[Plik:Eobrontosaurus.jpg|400px|]]
| |
− | <small>''Eobrontosaurus'' jako apatozauryn. [http://www.wikidino.com/?attachment_id=2789]
| |
− | |-
| |
− | | colspan=2 |[[Plik:Camarasaurus.jpg|400px|]]
| |
− | <small>''[[Camarasaurus]]'' - być może [[synonim]] eobrontozaura. Autor: Raul Martin [http://www.futura-sciences.com/communiquer/g/data/575/camarasaurus.jpg]
| |
− | |}
| |
− | | |
− | ==Wstęp==
| |
− | ''Eobrontosaurus'' to późno[[jura]]jski zauropod znany z Ameryki Północnej. Żył na tych terenach jakieś 155-150 milionów lat temu.
| |
− | | |
− | Począ
tkowo uważano, że jest to jedyny zauropod zachowany z charakterystycznymi dla [[teropod]]ów żebrami brzusznymi. Później okazało się, że były to żebra mostkowe, które rzadko ulegają
fosylizacji.
| |
− | | |
− | ==Pozycja systematyczna i taksonomia==
| |
− | Dinozaur ten został początkowo opisany w [[1994]] roku przez [[Filla]]'ego i [[Redman]]a jako [[gatunek]] apatozaura - ''A. yahnahpin''. [[Bakker]] w [[1998]] roku uznał go za odrębny [[rodzaj]] i nadał mu nazwę odnoszą
cą
się do ''[[Brontosaurus]]'' - młodszego [[synonim]]u ''[[Apatosaurus]]''.
| |
− | | |
− | ''Eobrontosaurus'' jest powszechnie uważany za siostrzany [[takson]] ''[[Apatosaurus]]'' i przedstawiciela [[Apatosaurinae]]. Niektórzy naukowcy (np. [[Upchurch]] i in., [[2004]]) zasugerowali, że to [[młodszy synonim]] ''[[Camarasaurus]]'' (a więc nie może być diplodokidem), gdyż ma cechy kamarazaura (budowa k. łopatkowo-kruczej, ramiennej i kręgów szyjnych). Najprawdopodobniej chodzi o [[gatunek]] ''[[Camarasaurus]] supremus'', gdyż to on najbardziej odpowiada gabarytowo i stratygraficznie eobrontozaurowi.
| |
− | | |
− | Z kolei Scott [[Hartman]] ([[2005]], DML) przekonuje nieoficjalnie, że są to odmienne dinozaury, popierając tym samym Roberta [[Bakker]]a. Wg niego kręgi eobrontozaura niepodważalnie wykazują cechy apatozaurynowe, lecz mimo to wymaga dokładniejszego zbadania.
| |
− | | |
− | ==Paleoekologia==
| |
− | Eobrontozaur jest kolejnym zauropodem znanym z formacji Morrison. Żył obok słynnych [[rodzaj]]ów jak ''[[Diplodocus]]'', ''[[Supersaurus]]'' i ''[[Brachiosaurus]]''. Występowało tam także wiele innych bardzo znanych dinozaurów - ''[[Stegosaurus]]'', ''[[Allosaurus]]'' i ''[[Ceratosaurus]]''.
| |
− | | |
− | W cieniu tych olbrzymów żyli mali prekursorzy kredowych dinozaurów - wczesny [[tyranozauroid]] - ''[[Stokesosaurus]]'' czy pancerna ''[[Mymoorapelta]]''.
| |
− | | |
− | Najlepszą
obroną
eobrontozaura przed drapieżnikami była jego wielkość i być może biczowaty ogon, mogą
cy skutecznie odpędzać mięsożerców oraz stadny tryb życia.
| |
− | | |
− | ==Etymologia==
| |
− | Nazwa oznacza "wczesny ''[[Brontosaurus]]''", zaś samo ''[[Brontosaurus]]'' to "gromowy jaszczur" - młodszy [[synonim]] [[rodzaj]]u ''[[Apatosaurus]]'', z którym eobrontozaur (wg [[Bakker]]a) był blisko spokrewniony, lecz nieco bardziej prymitywny.
| |
− | | |
− | ==Spis gatunków==
| |
− | {| class="wikitable"
| |
− | ! ''Eobrontosaurus''
| |
− | | [[Bakker]], [[1998]]
| |
− | | ?= ''[[Camarasaurus]]''
| |
− | | [[Cope]], [[1877]]
| |
− | |-
| |
− | ! ''E. yahnahpin''
| |
− | | ([[Filla]] i [[Redman]], [[1994]]) [[Bakker]], [[1998]]
| |
− | | ??= ''[[Camarasaurus]] supremus''
| |
− | | [[Cope]], [[1877]]
| |
− | |-
| |
− | | = ''[[Apatosaurus]] yahnahpin''
| |
− | | [[Filla]] i [[Redman]], [[1994]]
| |
− | |}
| |
− | | |
− | ==Bibliografia==
| |
− | <small>
| |
− | Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
| |
− | | |
− | http://dml.cmnh.org/2005Feb/msg00289.html
| |
− | | |
− | http://en.wikipedia.org/wiki/Eobrontosaurus
| |
− | </small>
| |
− | | |
− | [[Kategoria:Dinosauria]]
| |
− | [[Kategoria:Saurischia]]
| |
− | [[Kategoria:Sauropodomorpha]]
| |
− | [[Kategoria:Sauropoda]]
| |
− | [[Kategoria:Diplodocoidea]]
| |
− | [[Kategoria:Diplodocidae]]
| |
− | [[Kategoria:Macronaria]]
| |
− | [[Kategoria:Macronaria bazalne]]
| |
− | [[Kategoria:Ameryka Północna]]
| |
− | [[Kategoria:USA]]
| |
− | [[Kategoria:Mezozoik]]
| |
− | [[Kategoria:Jura]]
| |
− | [[Kategoria:Kimeryd]]
| |
− | [[Kategoria:Do poprawy - niezajęte]]
| |