|
|
| Linia 1: |
Linia 1: |
| − | <small>
| + | #REDIRECT [[Apatosaurus#Kwestia_brontozaura]] |
| − | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
| |
| − | | Autor:
| |
| − | | Korekta:
| |
| − | |-
| |
| − | | [[Marcin Szermański]]
| |
| − | | |
| − | | [[Maciej Ziegler]]
| |
| − | | |
| − | |}
| |
| − | </small>
| |
| − | | |
| − | ----
| |
| − | | |
| − | {| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
| |
| − | ! colspan=2 | ''Brontosaurus'' (brontozaur)
| |
| − | |-
| |
| − | ! '''Długość''':
| |
| − | | 22-23 m
| |
| − | | |
| − | |-
| |
| − | ! '''Masa''':
| |
| − | | 14-20 t
| |
| − | | |
| − | |-
| |
| − | ! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
| |
| − | | [[USA]]
| |
| − | | |
| − | <small>([[formacja Morrison]])</small>
| |
| − | |-
| |
| − | ! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
| |
| − | | 155,7-145,5 Ma
| |
| − | | |
| − | <small>późna [[jura]] ([[kimeryd]] – [[tyton]])</small>
| |
| − | |-
| |
| − | ! '''Systematyka'''
| |
| − | | [[Dinosauria]]
| |
| − | | |
| − | [[Saurischia]]
| |
| − | | |
| − | [[Sauropodomorpha]]
| |
| − | | |
| − | [[Massopoda]]
| |
| − | | |
| − | [[Sauropoda]]
| |
| − | | |
| − | [[Eusauropoda]]
| |
| − | | |
| − | [[Neosauropoda]]
| |
| − | | |
| − | [[Diplodocoidea]]
| |
| − | | |
| − | [[Diplodocidae]]
| |
| − | | |
| − | [[Apatosaurinae]]
| |
| − | |-
| |
| − | | colspan=2 |[[Plik:A.excelsus.jpg|400px|]]
| |
| − | <small>Tak wyglądał ''B. excelsus'' - rekonstrukcja ''[[Apatosaurus]] excelsus''.
| |
| − | | |
| − | Autor: Scott Hartman [http://www.skeletaldrawing.com/sauropods/A_ajax.htm]</small>
| |
| − | |}
| |
| − | | |
| − | ==Wstęp==
| |
| − | ''Brontosaurus'' to jeden z najbardziej znanych dinozaurów. Na dzień dzisiejszy jest on nieważny – jego kości wg naukowców należały do innych, opisanych wcześniej przez naukowców zauropodów. Zanim jednak zauważono tą pomyłkę, przez wiele lat w muzeum można było oglądać szkielet brontozaura składający się z czaszki ''[[Camarasaurus]]'' i pozostałych kości ''[[Apatosaurus]]''...
| |
| − | | |
| − | ==Materiał kopalny==
| |
| − | Cały materiał kopalny został przypisany do ''[[Apatosaurus]]'' (''A. ajax'', ''A. excelsus'' i ''A. louisae'') i ''[[Atlantosaurus]] montanus''.
| |
| − | | |
| − | ==Media==
| |
| − | Brontozaur to bardzo medialny dinozaur. Przynajmniej na początku XX wieku był jednym z najpopularniejszych dinozaurów – był często stawiany w jednym szeregu z takimi sławami, jak ''[[Tyrannosaurus]]'', ''[[Triceratops]]'' i ''[[Stegosaurus]]''. Był nawet gwiazdą Hollywood – m.in. grał główną rolę w filmie animowanym "Gertie the Dinosaur". Obecnie, już od dłuższego czasu, ze względu na jego nieważność z naukowego punktu widzenia, utracił swój medialny status. Jednak nadal dość często ''Brontosaurus'' pojawia się w czasopismach dla dzieci i młodzieży jako ważny takson, co nie powinno mieć miejsca. Bardzo często można znaleźć w takich czasopismach sformułowanie "apatozaur, wcześniej znany jako brontozaur", co jest nieprawdą, gdyż O.C. Marsh – autor opisu tych zauropodów – opisał apatozaura 2 lata wcześniej niż brontozaura.
| |
| − | | |
| − | ==Systematyka==
| |
| − | Brontozaur jest nieważnym rodzajem zauropoda. Większość jego gatunków została przeniesiona do ''[[Apatosaurus]]'', gdyż po dokładniejszych badaniach okazało się, że gatunek typowy, ''B. excelsus'' nie różni się od apatozaura na poziomie rodzajowym. Ponieważ apatozaur został opisany wcześniej, więc to ta nazwa rodzajowa jest akceptowana przez środowisko naukowe. Natomiast na chwilę obecną rodzaj ''Brontosaurus'' nie posiada żadnego gatunku. Warto podkreślić, że o ważności danego taksonu nie decyduje ilość gatunków, a gatunek typowy, gdyż pozostałe "podążają" za rodzajem. Ten gatunek, który nie został przeniesiony do apatozaura, okazał się być synonimem ''[[Atlantosaurus]] montanus''.
| |
| − | | |
| − | ==Etymologia==
| |
| − | Nazwa rodzajowa ''Brontosaurus'' znaczy "gromowy jaszczur". Ponieważ zapisała się ona w historii paleontologii, postanowiono uczcić tę nazwę nazywając pod koniec XX wieku pewnego zauropoda ''[[Eobrontosaurus]]'', a więc "wczesny gromowy jaszczur".
| |
| − | | |
| − | ==Spis gatunków==
| |
| − | {| class="wikitable"
| |
| − | | ''Brontosaurus''
| |
| − | | Marsh, 1879
| |
| − | | = ''[[Apatosaurus]]''
| |
| − | | Marsh, 1877
| |
| − | |-
| |
| − | | ''B. excelsus''
| |
| − | | Marsh, 1879
| |
| − | | = ''[[Apatosaurus]] excelsus''
| |
| − | |-
| |
| − | | ''B. amplus''
| |
| − | | Marsh, 1881
| |
| − | | = ''[[Apatosaurus]] excelsus''
| |
| − | | Marsh, 1879
| |
| − | |-
| |
| − | | ''B. amplus''
| |
| − | | Marsh, 1881
| |
| − | | = ''[[Apatosaurus]] excelsus''
| |
| − | | Marsh, 1879
| |
| − | |-
| |
| − | | ''B. louisae''
| |
| − | |
| |
| − | | = ''[[Apatosaurus]] louisae''
| |
| − | | Holland, 1915
| |
| − | |-
| |
| − | | ''B. montanus''
| |
| − | |
| |
| − | | = ''[[Atlantosaurus]] montanus''
| |
| − | | Marsh, 1877
| |
| − | |}
| |
| − | | |
| − | ==Bibliografia==
| |
| − | <small>
| |
| − | Taylor M.P. (2010) "Sauropod dinosaur research: a historical review". Geological Society, London, Special Publications; v. 343; p. 361-386; doi:10.1144/SP343.22
| |
| − | | |
| − | Upchurch P., Barrett P.M., Dodson P. (2004) Sauropoda. [w:] David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press
| |
| − | | |
| − | http://www.paleodb.org/cgi-bin/bridge.pl?a=checkTaxonInfo&taxon_no=38665&is_real_user=1
| |
| − | | |
| − | http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=category§ionid=10&id=98&Itemid=67
| |
| − | | |
| − | http://www.thescelosaurus.com/dinob.htm
| |
| − | | |
| − | http://en.wikipedia.org/wiki/Apatosaurus
| |
| − | | |
| − | http://en.wikipedia.org/wiki/Gertie_the_Dinosaur
| |
| − | </small>
| |
| − | | |
| − | [[Kategoria:Dinosauria]]
| |
| − | [[Kategoria:Saurischia]]
| |
| − | [[Kategoria:Sauropodomorpha]]
| |
| − | [[Kategoria:Sauropoda]]
| |
| − | [[Kategoria:Diplodocoidea]]
| |
| − | [[Kategoria:Diplodocidae]]
| |
| − | [[Kategoria:Ameryka Północna]]
| |
| − | [[Kategoria:USA]]
| |
| − | [[Kategoria:Mezozoik]]
| |
| − | [[Kategoria:Jura]]
| |
| − | [[Kategoria:Kimeryd]]
| |
| − | [[Kategoria:Tyton]]
| |
