Chaoyangsaurus

Autor:	Tomasz Sokołowski
Korekta:	Tomasz Singer, Adrian Sztuba

---

Chaoyangsaurus (czaojangzaur)
Długość	ok. 1 m
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Chiny (formacja Tuchengzi)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 154-137 Ma późna jura-wczesna kreda (kimeryd-walanżyn)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Genasauria Neornithischia Cerapoda Marginocephalia Ceratopsia Chaoyangsauridae
Rekonstrukcja Chaoyangsaurus. Autor: Nobu Tamura [2] 1 m Porównanie wielkości Chaoyangsaurus i człowieka. Sylwetki: Phylopic.org
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003EChaoyang - formacja Tuchengzi|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003EChaoyangsaurus youngi\u003C/i\u003E \u003C/small\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Chaoyang - formacja Tuchengzi|Chaoyangsaurus youngi \n","link":"","lat":41.5,"lon":120.4500000000000028421709430404007434844970703125,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Chaoyangsaurus był jednym z najprymitywniejszych ceratopsów, który żył w późnej jurze bądź we wczesnej kredzie na terenach dzisiejszych Chin.

Historia i etymologia

Znalezione kości Chaoyangsaurus. Autor: Jaime A. Headden [1]

Chaoyangsaurus został znaleziony w 1976 roku na obszarze Chaoyang leżącym w prowincji Liaoning w północno-wschodnich Chinach. Skamieniałości (holotyp IVPP V11527 składający się z niekompletnej czaszki i niekompletnego szkieletu pozaczaszkowego) znaleziono w skałach formacji Tuchengzi, której wiek określono (Xu i in., 2012) na 154-137 milionów lat (późna jura-wczesna kreda). Nazwa rodzajowa znaczy " jaszczur z Chaoyang", a epitet gatunkowy youngi pochodzi od nazwiska chińskiego paleontologa - C.C. Younga.

W przeciwieństwie do wielu innych nazw dinozaurów, nazwa Chaoyangsaurus była wielokrotnie dyskutowana i zmieniana, lecz prawie zawsze jako nomen nudum ("naga nazwa" - nazwa nadawana przed formalnym opisem). Początkowo tego dinozaura nazwano "Chaoyoungosaurus" w przewodniku pewnej japońskiej wystawy. Zhao w 1983 roku także użył tej pisowni, kiedy po raz pierwszy dyskutował ten gatunek, więc nazwa "Chaoyoungosaurus" jest technicznie nomen nudum. Dwa lata później, w 1985 roku, Zhao ponownie użył tej pisowni gdy wyznaczył typowemu okazowi nazwę, "Chaoyoungosaurus liaosiensis". Dopiero w 1999 roku z "ręki" Sereno została użyta obecna nazwa Chaoyangsaurus (choć nadal ten gad figurował jeszcze jako nomen nudum). Jednakże, w grudniu tego samego roku, Cheng, Zhao i Xu opublikowali oficjalny opis używający ostatecznej nazwy - Chaoyangsaurus youngi.

Budowa

Czaszka Chaoyangsaurus (o długości ok. 14 cm) miała dość krótką część przedoczodołową (ok. 32% długości całej czaszki), za to dłuższą potyliczną. Jego pysk wznosił się dość stromo. Oczodół był dość duży w porównaniu do czaszki (miał ok. 5 cm długości). Pomimo szerokiej części potylicznej, związanej z dużym bocznym oknem skroniowym, Chaoyangsaurus nie miał żadnych zaczątków kryzy. Posiadał dwa zęby w kości przedszczękowej, podczas gdy jego krewniak, Xuanhuaceratops, miał tylko jeden, a Yinlong - aż trzy. Zrośnięcie się szwów czaszki wskazuje, że był to osobnik dorosły.

Szkielet pozaczaszkowy jest bardzo niekompletny, można jednak założyć, że podobnie jak inne bazalne ceratopsy był to dinozaur dwunożny.

Systematyka

Chaoyangsaurus to ceratops, od nazwy którego utworzono nazwę kladu, do którego go zaliczono - Chaoyangsauridae. Został on utworzony przez Zhao i innych w 1999 roku.

Spis gatunków

Chaoyangsaurus	Zhao, Cheng i Xu, 1999
= Chaoyoungosaurus	Zhao, 1983
= Chaoyangosaurus	Dong, 1992
Chaoyoungosaurus youngi	Zhao, Cheng i Xu, 1999
= Chaoyoungosaurus liaosiensis	(Zhao, 1983) Zhao, 1985

Bibliografia

Xijin, Z., Zhengwu, C., & Xing, X. (1999). The earliest ceratopsian from the Tuchengzi Formation of Liaoning, China. Journal of Vertebrate Paleontology, 19(4), 681–691. doi:10.1080/02724634.1999.10011181

Xu, H., Liu, Y.-Q., Kuang, H.-W., Jiang, X.-J., & Peng, N. (2012). U–Pb SHRIMP age for the Tuchengzi Formation, northern China, and its implications for biotic evolution during the Jurassic–Cretaceous transition. Palaeoworld, 21(3-4), 222–234. doi:10.1016/j.palwor.2012.10.003