Ceratonykus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m (Budowa)
m
Linia 1: Linia 1:
Do poprawy (zob. [[#Bibliografia]]): budowa, diagnoza, systematyka (zob. też [[Alvarezsauroidea]]), ?wiek; źródło rys.<small>
 
 
 
{{DISPLAYTITLE:''Ceratonykus''}}
 
{{DISPLAYTITLE:''Ceratonykus''}}
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
Linia 73: Linia 71:
  
 
==Budowa==
 
==Budowa==
Od innych alwarezzaurydów różni się wieloma cechami, włączając w to krótką kość udową, długie kości stępu i śródstopia oraz znacznie zredukowaną trzecią kość śródstopia. Odlew wnętrza czaszki nowego taksonu ukazuje duże guzki słuchowe (ang. ''acoustic tubercle''), wewnętrzne położenie płatów wzrokowych w śródmózgowiu i brak pionowej krzywizny na ścianie mózgowej. Wskazuje to, że jego mózg nie przypominał w tak dużym stopniu ptasiego, jak sugerowały to wcześniejsze badania. Podważają także pozycję taksonomiczną alwarezzaurydów wśród teropodów.
+
Od innych alwarezzaurydów ''Ceratonykus'' różni się wieloma cechami, włączając w to krótką i silnie wygiętą kość udową, długie kości stępu i śródstopia oraz znacznie zredukowaną trzecią kość śródstopia. Czaszka charakteryzowała się stosunkowo długim rejonem przedoczodołowym i wydłużonymi kośćmi czołowymi. Odlew wnętrza czaszki ceratonyka ukazuje duże guzki słuchowe (ang. ''acoustic tubercle''), wewnętrzne położenie płatów wzrokowych w śródmózgowiu i brak pionowej krzywizny na ścianie mózgowej. Wskazuje to, że jego mózg nie przypominał w tak dużym stopniu ptasiego, jak sugerowały to wcześniejsze badania. Autorzy opisu podważali też pozycję taksonomiczną alwarezzaurydów wśród teropodów, jednak obecnie taki pogląd nie znajduje uznania.
 
 
==Diagnoza==
 
{{Szablon: diagnoza}}
 
Ceratonyka charakteryzują: opistoceliczne kręgi przedsakralne; pazur kończyny przedniej dłuższy niż paliczek przedpazurowy; biodrowy wyrostek zapanewkowy ukierunkowany podpoziomo; stosunkowo niewielki wyrostek łonowy; duży, bocznie rozwinięty wyrostek kulszowy; kość biodrowa z dobrze rozwiniętym wyrostkiem nadpanewkowym; kość łonowa ciasno połączona z kością kulszową; większe, lekko przekształcone krętarze, połączone w jeden grzebień; pomniejszony dalszy fragment kości strzałkowej; trzecia kość śródstopia proksymalnie klinowata.
 
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
Linia 89: Linia 83:
  
 
==Bibliografia==
 
==Bibliografia==
<small>Agnolin, F.L., Powell, J.E., Novas, F.E. & Kundrát, M. (2012) "New alvarezsaurid (Dinosauria, Theropoda) from uppermost Cretaceous of north-western Patagonia with associated eggs" Cretaceous Research, doi: 10.1016/j.cretres.2011.11.014
+
<small>Agnolin, F.L., Powell, J.E., Novas, F.E. & Kundrát, M. (2012) "New alvarezsaurid (Dinosauria, Theropoda) from uppermost Cretaceous of north-western Patagonia with associated eggs" Cretaceous Research, [[doi: 10.1016/j.cretres.2011.11.014]]
  
 
Alifanov, V.R. & Barsbold, R. (2009) "Ceratonykus oculatus gen. et sp. nov., a New Dinosaur (?Theropoda, Alvarezsauria) from the Late Cretaceous of Mongolia" Paleontological Journal, 43(1), 94–106.
 
Alifanov, V.R. & Barsbold, R. (2009) "Ceratonykus oculatus gen. et sp. nov., a New Dinosaur (?Theropoda, Alvarezsauria) from the Late Cretaceous of Mongolia" Paleontological Journal, 43(1), 94–106.
Linia 97: Linia 91:
 
Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2020) "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes" wyd. Princeton University Press.
 
Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2020) "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes" wyd. Princeton University Press.
  
Mortimer, online: http://home.comcast.net/~eoraptor/Ornithomimosauria.htm#Ceratonykusoculatus</small>
+
Mortimer, online: [http://home.comcast.net/~eoraptor/Ornithomimosauria.htm#Ceratonykusoculatus]</small>
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
Linia 110: Linia 104:
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kampan]]
 
[[Kategoria:Kampan]]
[[Kategoria:do poprawy - niezajęte]]
 

Wersja z 12:26, 13 maj 2022

Autor: Korekta:
Tomasz Sokołowski

Łukasz Czepiński

Maciej Ziegler

Krzysztof Lichota

Marcin Szermański

Kamil Kamiński


Ceratonykus (ceratonyk)
Długość: 0,6-0,75 m
Masa: 0,76-1 kg
Miejsce występowania: Mongolia - Ajmak Południowogobijski

(formacja Baruungoyot)

Czas występowania ok. 75-72 Ma

późna kreda (późny kampan?)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Coelurosauria

Alvarezsauroidea

Alvarezsauridae

Parvicursorinae

Ceratonykini

Ceratonykus.jpg

Rekonstrukcja ceratonyka. Autor: Nobu Tamura [1]

Wstęp

Ceratonykus to rodzaj alwarezzauryda, który żył podczas późnej kredy na terenach obecnej południowej Mongolii.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza "rogowy pazur" (z greki ceratinus = rogowy, onyx = pazur). Epitet gatunkowy nawiązuje do stosunkowo dużych oczu zwierzęcia.

Materiał kopalny

Holotyp o numerze MPC 100/124 odkryty w wczesnosantońskich osadach formacji Baruungoyot składa się z: niekompletnej czaszki z niekompletną żuchwą, kilku kręgów szyjnych i ogonowych, mostka, prawej i lewej kości kruczej, fragmentu prawej kości ramiennej, paliczków, fragmentarycznej kości biodrowej i kompletnych kończyn tylnych.

Budowa

Od innych alwarezzaurydów Ceratonykus różni się wieloma cechami, włączając w to krótką i silnie wygiętą kość udową, długie kości stępu i śródstopia oraz znacznie zredukowaną trzecią kość śródstopia. Czaszka charakteryzowała się stosunkowo długim rejonem przedoczodołowym i wydłużonymi kośćmi czołowymi. Odlew wnętrza czaszki ceratonyka ukazuje duże guzki słuchowe (ang. acoustic tubercle), wewnętrzne położenie płatów wzrokowych w śródmózgowiu i brak pionowej krzywizny na ścianie mózgowej. Wskazuje to, że jego mózg nie przypominał w tak dużym stopniu ptasiego, jak sugerowały to wcześniejsze badania. Autorzy opisu podważali też pozycję taksonomiczną alwarezzaurydów wśród teropodów, jednak obecnie taki pogląd nie znajduje uznania.

Spis gatunków

Ceratonykus Alifanov i Barsbold, 2009
C. oculatus Alifanov i Barsbold, 2009

Bibliografia

Agnolin, F.L., Powell, J.E., Novas, F.E. & Kundrát, M. (2012) "New alvarezsaurid (Dinosauria, Theropoda) from uppermost Cretaceous of north-western Patagonia with associated eggs" Cretaceous Research, doi: 10.1016/j.cretres.2011.11.014

Alifanov, V.R. & Barsbold, R. (2009) "Ceratonykus oculatus gen. et sp. nov., a New Dinosaur (?Theropoda, Alvarezsauria) from the Late Cretaceous of Mongolia" Paleontological Journal, 43(1), 94–106.

Alifanov, V.R. & Saveliev, S.V. (2011) "Brain Structure and Neurobiology of Alvarezsaurians (Dinosauria), Exemplified by Ceratonykus oculatus (Parvicursoridae) from the Late Cretaceous of Mongolia" Paleontological Journal, 45(2), 183-190. doi: 10.1134/S0031030111020031

Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2020) "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes" wyd. Princeton University Press.

Mortimer, online: [2]