Alectrosaurus: Różnice pomiędzy wersjami
m |
|||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
{{DISPLAYTITLE:''Alectrosaurus''}} | {{DISPLAYTITLE:''Alectrosaurus''}} | ||
| − | + | {{Opis | |
| − | { | + | |Autor = [[Paweł Kozek]], [[Łukasz Czepiński]], [[Marcin Szermański]], [[Maciej Ziegler]], [[Szymon Jagusztyn]] |
| − | | Autor | + | |Korekta = [[Tomasz Skawiński]] |
| − | + | |nazwa = ''Alectrosaurus'' (alektrozaur) | |
| − | + | |długość = ok. 5,8 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes. wyd. Princeton University Press. </ref> | |
| − | + | |wysokość = | |
| − | [[Łukasz Czepiński]] | + | |masa = ok. 600 kg <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes. wyd. Princeton University Press. </ref> |
| − | + | |dieta = mięsożerny | |
| − | [[Marcin Szermański]] | + | |miejsce = [[Chiny]] - Mongolia Wewnętrzna |
| − | |||
| − | [[Maciej Ziegler]] | ||
| − | |||
| − | [[Szymon Jagusztyn]] | ||
| − | | [[Tomasz Skawiński]] | ||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
| − | | [[Chiny]] - Mongolia Wewnętrzna | ||
| − | |||
<small>(formacja [[Iren Dabasu]])</small> | <small>(formacja [[Iren Dabasu]])</small> | ||
| − | | | + | |czas = {{Występowanie|96|95}} |
| − | + | ok. 96 [[Ma]] <ref> Guo, Z. X., Shi, Y. P., Yang, Y. T., Jiang, S. Q., Li, L. B., & Zhao, Z. G. (2018). "Inversion of the Erlian Basin (NE China) in the early Late Cretaceous: Implications for the collision of the Okhotomorsk Block with East Asia". Journal of Asian Earth Sciences, 154, 49-66. [[doi:10.1016/j.jseaes.2017.12.007]] | |
| − | | | + | </ref><br> |
| − | + | <small>[[późna kreda]] ([[cenoman]])</small> | |
| − | + | |systematyka = | |
| − | + | [[Dinosauria]] | |
| − | </ref> | ||
| − | |||
| − | |||
| − | |||
| − | | | ||
| − | |||
| − | |||
[[Saurischia]] | [[Saurischia]] | ||
| Linia 60: | Linia 26: | ||
[[Tyrannosauroidea]] | [[Tyrannosauroidea]] | ||
| − | | | + | |grafika = Alectrosaurus Skeleton Reconstruction.jpg |
| − | + | |podpis = Rekonstrukcja szkieletu ''Alectrosaurus''. Autor: PaleoNeolitic [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Alectrosaurus_Skeleton_Reconstruction.jpg] | |
| − | + | |PorównanieGrupa = | |
| − | |} | + | |PorównanieDługość = |
| − | + | |mapa = | |
| + | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
''Alectrosaurus'' jest jednym z przedstawicieli [[zaawansowany]]ch [[Tyrannosauroidea|tyranozauroidów]] (do których zaliczają się między innymi ''[[Tarbosaurus]] bataar'' i ''[[Gorgosaurus]] libratus''). Zamieszkiwał dzisiejszą Azję. ''Alectrosaurus'' był ponad dwukrotnie mniejszy od ''[[Tyrannosaurus]] rex'' i był lżej zbudowany niż ''[[Albertosaurus]]''. | ''Alectrosaurus'' jest jednym z przedstawicieli [[zaawansowany]]ch [[Tyrannosauroidea|tyranozauroidów]] (do których zaliczają się między innymi ''[[Tarbosaurus]] bataar'' i ''[[Gorgosaurus]] libratus''). Zamieszkiwał dzisiejszą Azję. ''Alectrosaurus'' był ponad dwukrotnie mniejszy od ''[[Tyrannosaurus]] rex'' i był lżej zbudowany niż ''[[Albertosaurus]]''. | ||
| Linia 79: | Linia 46: | ||
==Anatomia== | ==Anatomia== | ||
| − | Alektrozaur wyróźniał się na tle innych tyranozauroidów swymi dużymi, zwężającymi się, ostro zakończonymi pazurami, aczkolwiek bardzo długie kości kończyny górnej były smukłe. Kość udowa z małym czwartym krętarzem i piszczelowa były podobnej długości. Kość skokowa również była wydłużona. Te cechy wskazują na to , że alektrozaur mógł być drapieźnikiem pościgowym, mogącym przemierzać duże odległości, aczkolwiek bez bardzo dużego przyspieszenia. | + | Alektrozaur wyróźniał się na tle innych tyranozauroidów swymi dużymi, zwężającymi się, ostro zakończonymi pazurami, aczkolwiek bardzo długie kości kończyny górnej były smukłe. Kość udowa z małym czwartym krętarzem i piszczelowa były podobnej długości. Kość skokowa również była wydłużona. Te cechy wskazują na to , że alektrozaur mógł być drapieźnikiem pościgowym, mogącym przemierzać duże odległości, aczkolwiek bez bardzo dużego przyspieszenia. Według Molina-Perez i Larramendi (2019) alektrozaur był szybko poruszającym się dinozaurem. Ich zdaniem mógł rozwinąć prędkość w biegu do 53 km/h .Badanie z 2001<ref>Rothschild, B.; Tanke, D.; Ford, T. (2001). „Złamania stresowe teropodów i wyrwania ścięgien jako wskazówka do aktywności”. Życie mezozoicznych kręgowców . Wydawnictwo Uniwersytetu Indiany. s. 331–336.</ref> roku nie odnalazło złamań przeciążeniowych w kościach stopy. |
==Paleoekologia== | ==Paleoekologia== | ||
Wersja z 10:55, 26 wrz 2022
| Autor: | Paweł Kozek, Łukasz Czepiński, Marcin Szermański, Maciej Ziegler, Szymon Jagusztyn |
| Korekta: | Tomasz Skawiński |
| Alectrosaurus (alektrozaur) | |
|---|---|
| Długość | ok. 5,8 m [1] |
| Masa | ok. 600 kg [1] |
| Dieta | mięsożerny |
| Miejsce | Chiny - Mongolia Wewnętrzna
(formacja Iren Dabasu) |
| Czas |
ok. 96 Ma [2] |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja szkieletu Alectrosaurus. Autor: PaleoNeolitic [1] | |
Wstęp
Alectrosaurus jest jednym z przedstawicieli zaawansowanych tyranozauroidów (do których zaliczają się między innymi Tarbosaurus bataar i Gorgosaurus libratus). Zamieszkiwał dzisiejszą Azję. Alectrosaurus był ponad dwukrotnie mniejszy od Tyrannosaurus rex i był lżej zbudowany niż Albertosaurus.
Alectrosaurus został odkryty w 1923 podczas jednej z wypraw Amerykańskiego Muzeum Historii Naturalnej do Chin dowodzonej przez Roya Chapmana Andrewsa. Został opisany w 1933 przez Gilmore'a.
Etymologia
Alectrosaurus to "odosobniony jaszczur" (gr. alektros + sauros), co odnosi się do odmienności tego teropoda od innych znanych w tym czasie (później okazało się, że przypisywana mu kończyna przednia należała do terizinozauroida). Epitet gatunkowy honoruje odkrywcę - George'a Olsena.
Materiał kopalny
Niestety nie znaleziono wielu szczątków, dlatego alektrozaur nadal pozostaje tajemniczym, ale na pewno interesującym dinozaurem.
Holotyp (AMNH 6554) to 2 pazury dłoni(?), fragment stopki łonowej (czyli rozszerzenia dystalnego końca kości łonowej), kość udowa (647 mm), piszczelowa (732 mm), proksymalna część strzałkowej, skokowa piętowa, śródstopia: I , II , III , IV , V, paliczki: I-1 , II-1 , II-2 , III-1 , III-2 , III-3 , IV-1 , IV-2 , IV-3 , IV-4 , pazury stopy: I , II , III , IV. Drugi okaz (AMNH 6386) zawiera paliczek II, kość ramienną, i pazur z pierwszego palca. Natomiast okaz AMNH 6556 składa się z kości czaszki, szczęki i żuchwy. Osobnik mógł być młodociany, aczkolwiek jego powinowactwo z alektrozaurem jest niepewne.
Anatomia
Alektrozaur wyróźniał się na tle innych tyranozauroidów swymi dużymi, zwężającymi się, ostro zakończonymi pazurami, aczkolwiek bardzo długie kości kończyny górnej były smukłe. Kość udowa z małym czwartym krętarzem i piszczelowa były podobnej długości. Kość skokowa również była wydłużona. Te cechy wskazują na to , że alektrozaur mógł być drapieźnikiem pościgowym, mogącym przemierzać duże odległości, aczkolwiek bez bardzo dużego przyspieszenia. Według Molina-Perez i Larramendi (2019) alektrozaur był szybko poruszającym się dinozaurem. Ich zdaniem mógł rozwinąć prędkość w biegu do 53 km/h .Badanie z 2001[3] roku nie odnalazło złamań przeciążeniowych w kościach stopy.
Paleoekologia
Zobacz: Sonidosaurus#Paleośrodowisko
Dinozaur w mediach
Alektrozaur pojawił się w filmie "Planet Dinosaur" z 2011, gdzie para tych drapieżników atakuje wysiadującego jaja Gigantoraptora
Spis gatunków
| Alectrosaurus | Gilmore, 1933 | |
|---|---|---|
| A. olseni | Gilmore, 1933 | |
| = Albertosaurus olseni | (Gilmore, 1933) Paul, 1988 | |
| A. periculosus | (Ryabinin, 1930) Young, 1958 | = ?Tarbosaurus periculosus |
Wybrana bibliografia
Gilmore, C. W. (1933). Dinosaurian fauna of the Iren Dabasu Formation. Bulletin of the American Museum of Natural History 67:23-78
Rothschild, B.; Tanke, D.; Ford, T. (2001). "Theropod stress fractures and tendon avulsions as a clue to activity". Mesozoic Vertebrate Life. Indiana University Press. pp. 331–336.
Mader, B. J.; Bradley, R. L. (1989). "A redescription and revised diagnosis of the syntypes of the Mongolian tyrannosaur Alectrosaurus olseni". Journal of Vertebrate Paleontology. 9 (1): 41–55. doi:10.1080/02724634.1989.10011737
Carr, T. D.; Williamson, T. E. (2005). "A reappraisal of tyrannosauroids from Iren Dabasu, Inner Mongolia, People's Republic of China". Journal of Vertebrate Paleontology. 25 (3). http://archosaur.us/theropoddatabase/Tyrannosauroidea.html#Alectrosaurusolseni
- ↑ 1,0 1,1 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes. wyd. Princeton University Press.
- ↑ Guo, Z. X., Shi, Y. P., Yang, Y. T., Jiang, S. Q., Li, L. B., & Zhao, Z. G. (2018). "Inversion of the Erlian Basin (NE China) in the early Late Cretaceous: Implications for the collision of the Okhotomorsk Block with East Asia". Journal of Asian Earth Sciences, 154, 49-66. doi:10.1016/j.jseaes.2017.12.007
- ↑ Rothschild, B.; Tanke, D.; Ford, T. (2001). „Złamania stresowe teropodów i wyrwania ścięgien jako wskazówka do aktywności”. Życie mezozoicznych kręgowców . Wydawnictwo Uniwersytetu Indiany. s. 331–336.
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Alectrosaurus_Skeleton_Reconstruction.jpg){kind=link}