Koleken: Różnice pomiędzy wersjami
(Utworzono nową stronę " Opis w trakcie tworzenia. {{DISPLAYTITLE:''Koleken''}} {{Opis |Autor = Michał Siedlecki |Korekta = |nazwa = ''...") |
m |
||
| Linia 1: | Linia 1: | ||
| − | |||
{{DISPLAYTITLE:''Koleken''}} | {{DISPLAYTITLE:''Koleken''}} | ||
{{Opis | {{Opis | ||
| Linia 32: | Linia 31: | ||
[[Carnotaurini]] | [[Carnotaurini]] | ||
| − | |||
|grafika = Aucasaurus garridoi by Paleocolour.jpg | |grafika = Aucasaurus garridoi by Paleocolour.jpg | ||
|podpis = Rekonstrukcja [[Aucasaurus|aukazaura]]. Być może koleken wyglądał podobnie. Autor: Paleocolour. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Aucasaurus_garridoi_by_Paleocolour.jpg] | |podpis = Rekonstrukcja [[Aucasaurus|aukazaura]]. Być może koleken wyglądał podobnie. Autor: Paleocolour. [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Aucasaurus_garridoi_by_Paleocolour.jpg] | ||
| Linia 40: | Linia 38: | ||
}} | }} | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| + | ''Koleken'' to rodzaj [[Theropoda|teropoda]] z grupy [[Abelisauridae|abelizaurydów]] żyjący na terenie dzisiejszej Argentyny pod koniec [[Mezozoik|ery mezozoicznej]]. | ||
| + | |||
| + | ==Etymologia== | ||
| + | Nazwa rodzajowa pochodzi z języka Teuszen i znaczy "pochodzący z gliny i wody", co odnosi się do znalezienia szczątków tego dinozaura w osadach zbudowanych w większości z iłowców, co wskazuje iż żył w środowisku, w którym obecne było estuarium. Nazwa gatunkowa upamiętnia Inakayala, ostatniego przywódcy plemienia Tehuelczów, rdzennych mieszkańców środkowej Patagonii. | ||
| + | |||
| + | ==Materiał kopalny== | ||
| + | [[Holotyp]] (MPEF-PV 10826) to [[dysartykułowany]] ale blisko powiązany ze sobą szkielet składający się z częściowej czaszki (fragmentarycznych kości szczękowych, częściowych k. nosowych, częściowych prawych k. zaoczodołowej i k. czołowej, częściowo zachowanych k. łuskowych i fragmentarycznych zrośniętych k. ciemieniowych, ośmiu ostatnich kręgów grzbietowych, kompletnej k. krzyżowej, ośmiu kręgów ogonowych, oraz prawie kompletnych miednicy i kończyn tylnych. Analiza histologiczna kości wskazuje że w chwili śmierci, teropod ten miał co najmniej 6 lat i nie osiągnął jeszcze dojrzałości anatomicznej, a co za tym idzie pełnych rozmiarów. Istnienie jego materiału kopalnego zostało zakomunikowane w 2015 roku (Gasparini i in., 2015). | ||
| + | ==Budowa i systematyka== | ||
| + | Koleken zapewne przypominał inne południowoamerykańskie abelizaurydy, takie jak [[Aucasaurus|aukazaur]], czy [[Scorpiovenator|skorpiowenator]], a odróżniał się od nich szczegółami w budowie czaszki oraz kręgów grzbietowych. Analiza filogenetyczna umieściła go jako członka [[klad|kladu]] [[Carnotaurini]] w obrębie [[Furileusauria]], czyniąc go bliskim krewniakiem takich [[Ceratosauria|ceratozaurów]] jak aukazaur, czy [[Carnotaurus|karnotaur]], a dodatkowa analiza (dokonana przy użyciu analizy Bayesowskiej) uznała go za takson siostrzany [[Niebla|niebli]]. | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
Wersja z 14:07, 25 maj 2024
| Autor: | Michał Siedlecki |
| Koleken (koleken) | |
|---|---|
| Dieta | mięsożerny |
| Miejsce | Argentyna - prowincja Chubut |
| Czas |
ok. 71,7 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja aukazaura. Być może koleken wyglądał podobnie. Autor: Paleocolour. [1] | |
Wstęp
Koleken to rodzaj teropoda z grupy abelizaurydów żyjący na terenie dzisiejszej Argentyny pod koniec ery mezozoicznej.
Etymologia
Nazwa rodzajowa pochodzi z języka Teuszen i znaczy "pochodzący z gliny i wody", co odnosi się do znalezienia szczątków tego dinozaura w osadach zbudowanych w większości z iłowców, co wskazuje iż żył w środowisku, w którym obecne było estuarium. Nazwa gatunkowa upamiętnia Inakayala, ostatniego przywódcy plemienia Tehuelczów, rdzennych mieszkańców środkowej Patagonii.
Materiał kopalny
Holotyp (MPEF-PV 10826) to dysartykułowany ale blisko powiązany ze sobą szkielet składający się z częściowej czaszki (fragmentarycznych kości szczękowych, częściowych k. nosowych, częściowych prawych k. zaoczodołowej i k. czołowej, częściowo zachowanych k. łuskowych i fragmentarycznych zrośniętych k. ciemieniowych, ośmiu ostatnich kręgów grzbietowych, kompletnej k. krzyżowej, ośmiu kręgów ogonowych, oraz prawie kompletnych miednicy i kończyn tylnych. Analiza histologiczna kości wskazuje że w chwili śmierci, teropod ten miał co najmniej 6 lat i nie osiągnął jeszcze dojrzałości anatomicznej, a co za tym idzie pełnych rozmiarów. Istnienie jego materiału kopalnego zostało zakomunikowane w 2015 roku (Gasparini i in., 2015).
Budowa i systematyka
Koleken zapewne przypominał inne południowoamerykańskie abelizaurydy, takie jak aukazaur, czy skorpiowenator, a odróżniał się od nich szczegółami w budowie czaszki oraz kręgów grzbietowych. Analiza filogenetyczna umieściła go jako członka kladu Carnotaurini w obrębie Furileusauria, czyniąc go bliskim krewniakiem takich ceratozaurów jak aukazaur, czy karnotaur, a dodatkowa analiza (dokonana przy użyciu analizy Bayesowskiej) uznała go za takson siostrzany niebli.
Spis gatunków
| Koleken | Pol, Baiano, Černý, Novas, Cerda i Pittman, 2024 |
| K. inakayali | Pol, Baiano, Černý, Novas, Cerda i Pittman, 2024 |
Bibliografia
Gasparini, Z.; Sterli, J.; Parras, A.; Patricio O'Gorman, J.; Salgado, L.; Varela, J.; Pol, D. (2015). "Late Cretaceous reptilian biota of the La Colonia Formation, central Patagonia, Argentina: Occurrences, preservation and paleoenvironments". Cretaceous Research. 54: 154–168. [2]
Pol, D.; Baiano, M. A.; Černý, D.; Novas, F.; Cerda, I. A., Pittman, M. (2024). "A new abelisaurid dinosaur from the end Cretaceous of Patagonia and evolutionary rates among the Ceratosauria". WILEY Online Library. [3]
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Aucasaurus_garridoi_by_Paleocolour.jpg){kind=link}