|
|
| Linia 1: |
Linia 1: |
| | + | Opis wymaga poprawy |
| | + | |
| | <small> | | <small> |
| | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" | | {| class="wikitable" style="background-color:CornSilk" |
| Linia 7: |
Linia 9: |
| | | [[Dawid Mazurek]] | | | [[Dawid Mazurek]] |
| | [[Tomasz Sokołowski]] | | [[Tomasz Sokołowski]] |
| | + | |
| | + | [[Maciej Ziegler]] |
| | |} | | |} |
| | </small> | | </small> |
| Linia 16: |
Linia 20: |
| | |- | | |- |
| | ! '''Długość''': | | ! '''Długość''': |
| − | | 3-4 m? | + | | 3-3,5 m |
| | | | |
| | |- | | |- |
| Linia 43: |
Linia 47: |
| | | | |
| | [[Coelurosauria]] | | [[Coelurosauria]] |
| − |
| |
| − | [[Oviraptorosauria]]
| |
| − |
| |
| − | ? [[Maniraptoriformes]]
| |
| − |
| |
| − | ???[[Maniraptora]] / [[Tyrannoraptora]]
| |
| − |
| |
| − | ??? [[Deinonychosauria]] / [[Tyrannosauroidea]] / [[Ornithomimosauria]]
| |
| | |- | | |- |
| | | colspan=2 |[[Plik:Bagaraatan.jpg|400px|]] | | | colspan=2 |[[Plik:Bagaraatan.jpg|400px|]] |
| − | <small> [http://2.bp.blogspot.com/_6fVePgcYTJc/SWzyijrBwQI/AAAAAAAABfs/1frP53Wsl_Y/s400/Bagaraatan.jpg]</small> | + | <small> Autor: [[Karol Sabath]]. Zmodyfikowano z [[Osmólska]], 1996 [http://2.bp.blogspot.com/_6fVePgcYTJc/SWzyijrBwQI/AAAAAAAABfs/1frP53Wsl_Y/s400/Bagaraatan.jpg].</small> |
| | |} | | |} |
| | | | |
| | ==Wstęp== | | ==Wstęp== |
| − | ''Bagaraatan'' to nazwa rodzajowa teropoda, którego skamieniałości odkryto w Mongolii w Formacji (/Kotlinie) Nemegt. Składały się one na fragmenty żuchwy, 25 kręgów ogonowych, kości miednicze, kość udową, k. piszczelową, k. strzałkową i paliczki stóp. Na ich podstawie oszacowano, że zwierzę to mogło osiągać do 4 metrów długości. Jak dotąd nie wiadomo, czym tak naprawdę jest ten zagadkowy teropod. Podczas ustalania jego taksonomii natknięto się wiele połączeń synapomorficznych kilku grup teropodów. Niektóre nie należą jednak do celurozaurów! Typowa dla ''Bagaraatan'' budowa bardzo przypomina ptasią- kość łonowa i kulszowa znajdują się bliżej siebie, co upodabnia zwierzę to prymitywnych ptaków lub owiraptorikształtnych (o ile one same nie były blisko powiązane z ptakami). Ponadto wymieszanie się niektórych cech innych rodzin, dodatkowo komplikuje wyjaśnienie jego taksonomicznej przynależności. Nazwa rodzajowa dinozaura oznacza "mały myśliwy". | + | ''Bagaraatan'' to nazwa rodzajowa teropoda, którego skamieniałości odkryto w Mongolii w osadach formacji (Kotlinie) Nemegt. Składały się one na fragmenty żuchwy, 25 kręgów ogonowych, kości miedniczne, kość udową, k. piszczelową, k. strzałkową i paliczki stóp. Na ich podstawie oszacowano, że zwierzę to mogło osiągać 3-3,5 metra długości. Jak dotąd nie wiadomo, czym tak naprawdę jest ten zagadkowy teropod. Nazwa rodzajowa dinozaura oznacza "mały myśliwy". |
| − | | |
| − | ==Klasyfikacja==
| |
| − | Autorka opisu bagaratana, a zarazem jego odkrywca - Halszka [[Osmólska]] - uważa, iż jest to bazalny maniraptorikształtny lub celurozaur, którego odmienne cechy można wytłumaczyć jego prymitywnością, za którą idą m.in. pewne swoistości typowe dla innych wczesnych przedstawicieli pozostałych rodzin. Według badaczki ptasia natura ''Bagaraatan'' wynika najprawdopodobniej z dość bliskim pokrewieństwem z przodkami dromeozaurydów. Zaznacza jednak, że podczas analizy skamieniałości zwierzęcia, okazało się, że posiadają one strukturę podobną do ceratozaurów ([[Ceratosauria]]). Niektórzy badacze nie zgadzają się z Polką i identyfikują teropoda tego w obrębie innych grup. Thomas [[Holtz]] zauważył pewne podobieństwa szczęki do tyranozaurydów. Zasugerował więc, że ''Bagaraatan'' to bazalny tyranozauroid. Rodolfo [[Coria]] uznaje go natomiast za troodonta, a Oliver [[Rauhut]] za bazalnego maniraptra, wskazując jednocześnie na bliskie pokrewieństwo z dromeozaurydami. [[Carr]] ([[2005]]) i [[Mortimer]] ([[2006]]) sądzą, iż bagaratan i ksijangowenator należą do rodziny [[Tyrannosauridae]] w obrębie podrodziny [[Albertosaurinae]]. Ich najbliższym krewnym byłby więc ''[[Albertosaurus]]'', ''[[Gorgosaurus]]'' i prawdopodobnie również ''[[Appalachiosaurus]]'' (o ile ten ostatni nie był młodocianym albertozaurem). Nie wspomniane jeszcze w opisie inne „dziwne” cechy tego rodzaju to m.in. pewne anatomiczne podobieństwa w nasadach kości tworzących staw kolanowy, z tymi u karnozaurów oraz kości kończyn tylnych, które bardzo przypominają kończyny ornitomimozaurów.
| |
| − | | |
| − | ==Krewni i problem taksonomiczny==
| |
| − | Na przykładzie bagaratana widać więc jaka cienka granica dzieliła być może tyranoraptory i maniraptory. Niektórzy to wykorzystują, twierdząc, że w ogóle ona nie istniała! Świadomość istnienia wielu form maniraptorikształtnych, które wykazują „przemieszanie się” synapomorfii kilku rodzin, dała im do myślenia. Pomijając fakt, że [[klad]] [[Deinonychosauria]] może być tak naprawdę nieważny, gdyż rodzina [[Troodontidae]] zdaje się być blisko spokrewniona z Ornithomimosauria, to na dodatek śmiało wysunięto kolejną tezę. Odkrycia takie jak ''Bagaraatan'', "[[Chilantaisaurus]]" ''maortuensis'', ''[[Xinjiangovenator]]'', ''[[Phaedrolosaurus]]'', ''[[Tugulusarus]]'', prawdopodobnie również ''[[Labocania]]'' oraz wiele innych, ukazują nam dromeozaurydowo-tyranozaurydową naturę tych dinozaurów- wykazują one bowiem synapomorfie typowe nie dla jednej rodziny, ale dwóch: [[Dromaeosauridae]] i [[Tyrannosauridae]]. Klasyfikacja jest więc w tym momencie niepewna, a te podobne swoistości mogą wynikać tak naprawdę z niezależnej, lecz podobnej ewolucji.
| |
| − | | |
| − | ==Podsumowanie==
| |
| − | Powyżej przedstawioną teorię, która dotyczy bardziej wszystkich teropodów niż samego ''Bagaraatan'', popiera uznawany już jednak R. [[Coria]]. Jak już wcześniej zostało wspomniane, uznał on bagaratana za troodonta, na podstawie pewnych cech anatomicznych typowych dla ornitomimozaurów oraz właśnie tej teorii. Większość specjalistów bardzo entuzjastycznie i z bardzo zaznaczona ostrożnością podchodzi do owej taksonomicznej tezy. Uważają, że połączenia synapomorficzne są znane w wielu przypadkach, aczkolwiek nie da się jednoznacznie stwierdzić czy są one wynikiem pokrewieństwa, czy być może niezależnej, aczkolwiek podobnej ewolucji. Rodzaje ''Bagaraatan'', ''[[Itemirus]]'', ''[[Xinjiangovenator]]'', ''[[Phaedrolosaurus]]'' oraz nieopisany jeszcze "[[Chilantaisaurus]]" ''maortuensis'' klasyfikuje się powszechnie jako bazalne maniraptorikształtne, gdyż nie wiadomo do jakiej grupy (maniraptorów, czy tyranoraptorów) można je zaklasyfikować. Sam ''Bagaraatan'' jest najprawdopodobniej bazalnym celurozaurem lub maniraptorikształtnym teropodem. Niewykluczone, że może być troodontem, tyranoraptorem, maniraptorem, ornitomimozaurem lub dromeozaurydem. Jego cechy, które zbliżają go do karnozaurów i prymitywnych ceratozaurów, sugerują, że należy zrobić pewnego rodzaju krok wsteczny. Przez niektórych jest on przecież zaliczany jako bazalny tetanur. Jak dotąd nie jest pewne, jakim teropodem on był, nawet mimo tego, że dysponujemy o wiele bogatszym materiałem niż w przypadku innych dinozaurów o niekiedy bardzo ubogim materiale, aczkolwiek na podstawie których da się precyzyjniej niż w tym przypadku, określić klasyfikację zwierzęcia. Powszechnie przyjmuje się jednak słuszność tezy samej autorki opisu - H. Osmólskiej. Gdyby odkryto więcej skamieniałości, może udałoby się ostatecznie rozwiązać ten problem.
| |
| | | | |
| | ==Spis gatunków== | | ==Spis gatunków== |
| Linia 77: |
Linia 64: |
| | |} | | |} |
| | | | |
| − | ==Bibliografia== | + | ==Wybrana bibliografia== |
| | <small> | | <small> |
| | Osmólska, H. (1996). "An unusual theropod dinosaur from the Late Cretaceous Nemegt Formation of Mongolia". Acta Palaeontologica Polonica 41; 1-38 | | Osmólska, H. (1996). "An unusual theropod dinosaur from the Late Cretaceous Nemegt Formation of Mongolia". Acta Palaeontologica Polonica 41; 1-38 |
| Linia 92: |
Linia 79: |
| | [[Kategoria:Kreda]] | | [[Kategoria:Kreda]] |
| | [[Kategoria:Kampan]] | | [[Kategoria:Kampan]] |
| | + | [[Kategoria:Do poprawy]] |
![[1]](http://2.bp.blogspot.com/_6fVePgcYTJc/SWzyijrBwQI/AAAAAAAABfs/1frP53Wsl_Y/s400/Bagaraatan.jpg){kind=link}