Aralosaurus

Autor:	Korekta:
Marcin Szermański	Maciej Ziegler

---

Aralosaurus (aralozaur)
Długość:	ok. 6-9 m (??)
Masa:	ok. 0,5-4 t (??)
Miejsce występowania:	Kazachstan - Beleuta Svita (Qyzylorda)
Czas występowania	93,5-85,8 lub 85,8-83,5 Ma późna kreda (turon lub santon)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ornithopoda Iguanodontia Hadrosauroidea (?) Hadrosauridae ? Lambeosaurinae (?? Saurolophinae)
Rekonstrukcja przyżyciowa aralozaura. [1]

Wstęp

Aralosaurus to rodzaj słabo poznanego hadrozauryda. Żył na terenie dzisiejszego Kazachstanu w późnej kredzie (santon, być może także wcześniejszy turon).

Materiał kopalny

Do aralozaura należy jedynie prawie kompletna (brakuje przedniej części pyska), artykulowana czaszka. Ma ona ok. 40 cm długości, a cała mogła mierzyć ok. 60 cm.

Budowa

Anatomia

Cechą charakterystyczną aralozaura była wysoka narośl na jego nosie. Przypominała ona twór występujący u Kritosaurus, a przede wszystkim Gryposaurus (o ile nie jest on młodszym synonimem kritozaura). W czaszce tkwiły tzw. baterie zębowe, składające się z ok. 1000 małych ząbków ułożonych w 30 rzędach. Takie uzębienie było wysoce efektywne w spożywaniu pokarmu roślinnego.

Rozmiary

Nie znamy całego szkieletu tego zwierzęcia, lecz jedynie jego czaszkę. Prawdopodobnie za życia jej właściciel miał 6-9 metrów długości i odpowiednio ok. 0,5-4 ton, ale są to szacunki niepewne i nieoficjalne.

Pozycja systematyczna i pokrewieństwo

Dinozaur ten jest najczęściej zaliczany do kladu Lambeosaurinae (np. Godefroit i in., 2008 i 2010; Prieto-Márquez, 2010. Wcześniej naukowcy różnie go klasyfikowali, np. Horner i in. (2004) zaliczyli go jako przedstawiciela Hadrosaurinae (?= Saurolophinae).

Więcej na ten temat w artykule o Lambeosaurinae.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Aralosaurus znaczy "aralski jaszczur", gdyż został odnaleziony nieopodal Jeziora (Morza) Aralskiego.

Spis gatunków

Aralosaurus	Rozhdestvensky, 1968
A. tuberiferus	Rozhdestvensky, 1968

Bibliografia

Godefroit, P., Hai, S., Yu, T. & Lauters, P. (2008) "New hadrosaurid dinosaurs from the uppermost Cretaceous of north-eastern China" Acta Palaeontologica Polonica, 53(1), 47–74

Godefroit, P., Bolotsky, Y.L. & Bolotsky, I.Y. (2012) "Osteology and relationships of Olorotitan arharensis, a hollow-crested hadrosaurid dinosaur from the latest Cretaceous of Far Eastern Russia" Acta Palaeontologica Polonica, doi:10.4202/app.2011.0051

Horner, J.R., Weishampel, D.B. & Forster, C.A. (2004) "Hadrosauridae" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P. & Osmólska, H. "The Dinosauria" Berkeley and Los Angeles: University of California Press

Prieto-Márquez, A. (2010) Global phylogeny of hadrosauridae (Dinosauria: Ornithopoda) using parsimony and Bayesian methods. Zoological Journal of the Linnean Society 159: 135-502

http://en.wikipedia.org/wiki/Aralosaurus