Jinzhousaurus

Autor:	Korekta:
Marcin Szermański

---

Jinzhousaurus (jinzhouzaur)
Długość:	5 (? ok. 7) m
Masa:	600 kg
Miejsce występowania:	Chiny - prowincja Liaoning (formacja Yixian - warstwy Dawangzhangzi)
Czas występowania	130-125 lub 125-121 Ma wczesna kreda (barrem lub wczesny apt)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Genasauria Neornithischia Cerapoda Ornithopoda Iguanodontia Hadrosauriformes ? Hadrosauroidea
Holotyp IVPP V12691 wystawiony w Muzeum Nauki w Hong Kongu. [1]

Wstęp

Jinzhousaurus to średniej wielkości wczesnokredowy dinozaur ptasiomiedniczny żyjący na terenie dzisiejszych Chin. Został odnaleziony nieopodal miasta Jinzhou (prowincja Liaoning) w pokładach formacji Yixian. Rodzaj wraz z jedynym, typowym gatunkiem został opisany w 2001 roku, a dokonali tego wspólnie Wang Xiao-lin i Xu Xing. Bywa prawie zawsze zaliczany do Hadrosauroidea, jako jeden z bazalnych przedstawicieli tej grupy.

Paul (2010) ocenia go na 5 metrów długości i 500 kg. Niektóre źródła internetowe (DD, ang. Wiki) oceniają go na około 7 metrów.

Materiał kopalny i budowa

Holotyp IVPP V12691 to prawie kompletny szkielet zawierający czaszkę, której długość i wysokość wynosi odpowiednio ok. 400 i 280 mm. Szkielet nie zawiera zachowanych tkanek miękkich, w przeciwieństwie do Caudipteryx, Protarchaeopteryx, Sinosauropteryx, znanych również z warstw Dawangzhangzi.

Czaszkę cechuje ją m.in. wydłużony pysk, brak okna przedoczodołowego (antorbital fenestra) i bardzo duża szerokość tylnej części czaszki z małym grzebieniem na jej szczycie. Kość zębowa (dentary) mieściła co najmniej 16 zębów. Ogólne proporcje czaszki podobne do Dollodon, Iguanodon i Mantellisaurus.

Wiek i paleoekologia

Jinzhousaurus zamieszkiwał dzisiejsze północno-wschodnie Chiny we wczesnej kredzie. Wiek pokładów formacji Yixian jest różnie datowany: Norman (2004) daje im barrem (130-125 Ma), z kolei Paul (2008) późny barrem lub najwcześniejszy apt (128,3-125/ok. 125-124 Ma), natomiast Wang i in. (2009) oraz Barrett i in. (2011) wczesny apt (125-121 Ma).

Jinzhousaurus koegzystował wspólnie m.in. z dinozaurami ptasiomiednicznymi - Hongshanosaurus i Liaoningsaurus oraz z teropodami, takimi jak Sinornithosaurus i Yixianosaurus.

Jak każdy przedstawiciel ornitopodów był zwierzęciem roślinożernym, najprawdopodobniej żyjącym w stadach.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Jinzhousaurus znaczy "jaszczur z Jinzhou" – miasta, nieopodal którego odnaleziono jego holotyp. Z kolei epitet gatunkowy yangi honoruje słynnego chińskiego paleontologa Yanga Zhongjiana, znanego bardziej jako Chung Chien Young – zwanego często "ojcem chińskich paleontologów".

Spis gatunków

Jinzhousaurus	Wang i Xu, 2001
J. yangi	Wang i Xu, 2001

Bibliografia

Barrett P.M., Butler R.J., Wan, X.-L. & Xu X. (2009) Cranial anatomy of Jinzhousaurus yangi (Dinosauria, Ornithopoda) from the Yixian Formation (Lower Cretaceous) of China. Acta Palaeontologica Polonica 54, 35–48

McDonald, A.T. (2011) "The taxonomy of species assigned to Camptosaurus (Dinosauria: Ornithopoda)" Zootaxa, 2783, 52-68.

McDonald A.T., Wolfe D.G., and Kirkland J.I., (2010) "A new basal hadrosauroid (Dinosauria: Ornithopoda) from the Turonian of New Mexico", Journal of Vertebrate Paleontology 30(3): 799-812

Norman D.B. (2004) Basal Iguanodontia. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press

Paul G.S. (2008) "A revised taxonomy of the iguanodont dinosaur genera and species". Cretaceous Research 29 (2): 192–216. doi:10.1016/j.cretres.2007.04.009

Wang X., Pan R., Butler R.J. & Barrett P.M. (2010) "The postcranial skeleton of the iguanodontian ornithopod Jinzhousaurus yangi from the Lower Cretaceous Yixian Formation of western Liaoning, China" Earth and Environmental Science Transactions of the Royal Society of Edinburgh, 101, 1–25. doi:10.1017/S1755691010009266

You, H.-L., Li, J.-L. & Li, Y.-X. (2003) "A new hadrosauroid dinosaur from the mid-Cretaceous of Liaoning, China" Acta Geologica Sinica, 77(2), 148-154.

http://en.wikipedia.org/wiki/Yixian_Formation#Paleobiota

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford