Kryptops: Różnice pomiędzy wersjami
(rys.) |
(aktualizacja) |
||
| Linia 42: | Linia 42: | ||
[[Abelisauridae]] | [[Abelisauridae]] | ||
| + | |||
| + | ??? [[Majungasaurinae]] | ||
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Kryptops_type.PNG|400px|]] | | colspan=2 |[[Plik:Kryptops_type.PNG|400px|]] | ||
| Linia 48: | Linia 50: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Kryptops'' to abelizauryd odkryty na afrykańskiej pustyni Ténéré w osadach z przełomu aptu i albu | + | ''Kryptops'' to abelizauryd odkryty na afrykańskiej pustyni Ténéré w osadach z przełomu aptu i albu. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 59: | Linia 61: | ||
==Chimera== | ==Chimera== | ||
| − | Szczątki pozaczaszkowe ''Kryptops'' (trzy niekompletne kręgi grzbietowe (MNN GAD1-3, 4, 5), dwa żebra (MNN GAD1-6, 7) oraz artykułowana obręcz miedniczna i kość krzyżowa (MNN GAD1-2)) zostały odnalezione nie[[artykułowany|artykułowane]] na stosunkowo niewielkiej powierzchni, wśród zębów [[karcharodontozaur]]a i ornitocheiroida (pterozaura). [[Diagnoza|Diagnostyczna]] kość szczękowa, należąca do niewątpliwie do [[abelizauryd]]a, została znaleziona 15 m od reszty skamielin. Z tych samych osadów pochodzi odnaleziony kilkadziesiąt km dalej, znany jedynie z fragmentów czaszki karcharodontozaur ''[[Eocarcharia]]''. Kręgi kryptopsa miały wysokie wyrostki kolczyste, jak u ''[[Ceratosaurus]]'' i wielu [[bazalny]]ch [[tetanur]]ów (szczególnie [[karnozaur]]ów). Kość biodrowa i krzyżowa są bardzo prymitywne w porównaniu do innych abelizaurydów i bardziej przypominają kość ''[[Allosaurus]]''. Kość krzyżowa składa się z pięciu kręgów - podobnie jak u bardziej bazalnych tetanurów, podczas gdy inne ceratozaury miały ich sześć. Duża "stopa" (dystalne rozszerzenie) kości łonowej także przywodzi na myśl tetanury. Z drugiej strony pozrastane kości miednicy wskazują na nie-tetanury | + | Szczątki pozaczaszkowe ''Kryptops'' (trzy niekompletne kręgi grzbietowe (MNN GAD1-3, 4, 5), dwa żebra (MNN GAD1-6, 7) oraz artykułowana obręcz miedniczna i kość krzyżowa (MNN GAD1-2)) zostały odnalezione nie[[artykułowany|artykułowane]] na stosunkowo niewielkiej powierzchni, wśród zębów [[karcharodontozaur]]a i ornitocheiroida (pterozaura). [[Diagnoza|Diagnostyczna]] kość szczękowa, należąca do niewątpliwie do [[abelizauryd]]a, została znaleziona 15 m od reszty skamielin. Z tych samych osadów pochodzi odnaleziony kilkadziesiąt km dalej, znany jedynie z fragmentów czaszki karcharodontozaur ''[[Eocarcharia]]''. Kręgi kryptopsa miały wysokie wyrostki kolczyste, jak u ''[[Ceratosaurus]]'' i wielu [[bazalny]]ch [[tetanur]]ów (szczególnie [[karnozaur]]ów). Kość biodrowa i krzyżowa są bardzo prymitywne w porównaniu do innych abelizaurydów i bardziej przypominają kość ''[[Allosaurus]]''. Kość krzyżowa składa się z pięciu kręgów - podobnie jak u bardziej bazalnych tetanurów, podczas gdy inne ceratozaury miały ich sześć. Duża "stopa" (dystalne rozszerzenie) kości łonowej także przywodzi na myśl tetanury. Z drugiej strony pozrastane kości miednicy wskazują na nie-tetanury. Wszystkie powyższe dane skłaniają więc do przypuszczenia, że ''Kryptops'' to [[chimera]] - w skład [[holotyp]]u mogą wchodzić szczątki ważnego [[rodzaj]]u abelizauryda (kość szczękowa) jak i tetanura, być może z rodzaju ''Eocarcharia'' (materiał pozaczaszkowy). |
Hipoteza ta została potwierdzona przez Carrano i in. (2012). Do podobnego wniosku doszedł też niezależnie Cau (online 2012). | Hipoteza ta została potwierdzona przez Carrano i in. (2012). Do podobnego wniosku doszedł też niezależnie Cau (online 2012). | ||
| Linia 73: | Linia 75: | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small>Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. [doi: 10.1080/14772019.2011.630927] | + | <small>Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. [[doi: 10.1080/14772019.2011.630927]] |
D'Orazi Porchetti, S., Nicosia, U., Biava, A. & Maganuco, S. (2011) "New Abelisaurid Material from the Upper Cretaceous (Cenomanian) of Morocco" Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia, 177(3) | D'Orazi Porchetti, S., Nicosia, U., Biava, A. & Maganuco, S. (2011) "New Abelisaurid Material from the Upper Cretaceous (Cenomanian) of Morocco" Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia, 177(3) | ||
| − | Pol, D., Rauhut, O.W.M. & Becerra, M. (2011) "A Middle Jurassic heterodontosaurid dinosaur from Patagonia and the evolution of heterodontosaurids" Naturwissenschaften 98 (5), 369–379. [doi:10.1007/s00114-011-0780-5] | + | Hendrickx, C. & Mateus, O. (2014) "Abelisauridae (Dinosauria: Theropoda) from the Late Jurassic of Portugal and dentition-based phylogeny as a contribution for the identification of isolated theropod teeth" Zootaxa, 3759(1), 1-74. [[doi:10.11646/zootaxa.3759.1.1]] |
| + | |||
| + | Pol, D., Rauhut, O.W.M. & Becerra, M. (2011) "A Middle Jurassic heterodontosaurid dinosaur from Patagonia and the evolution of heterodontosaurids" Naturwissenschaften 98 (5), 369–379. [[doi:10.1007/s00114-011-0780-5]] | ||
Sereno, P.C. & Brusatte, S.L. (2008) "Basal abelisaurid and carcharodontosaurid theropods from the Lower Cretaceous Elrhaz Formation of Niger" Acta Palaeontologica Polonica, 53, 15-46. | Sereno, P.C. & Brusatte, S.L. (2008) "Basal abelisaurid and carcharodontosaurid theropods from the Lower Cretaceous Elrhaz Formation of Niger" Acta Palaeontologica Polonica, 53, 15-46. | ||
| − | Cau (online 2012) | + | Cau (online 2012) http://theropoda.blogspot.com/2012/05/tetanurae-update-part-2.html</small> |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Wersja z 19:35, 11 sty 2015
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Marcin Szermański, Daniel Madzia, Sebastian Oziemski, Tomasz Sokołowski, Dawid Mika |
| Kryptops (kryptops) | |
|---|---|
| Długość: | 6-7 m |
| Masa: | 1-2 t |
| Miejsce występowania: | Niger |
| Czas występowania | ok. 112 Ma |
| Systematyka | Dinosauria
??? Majungasaurinae |
Holotyp. Źródło: Sereno i Brusatte, 2008. | |
Wstęp
Kryptops to abelizauryd odkryty na afrykańskiej pustyni Ténéré w osadach z przełomu aptu i albu.
Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza "nakryta twarz" (z gr. krypto - "zakryty" i ops - twarz) i odnosi się do podziurkowanej powierzchni i odciśniętych naczyń krwionośnych na kości szczękowej - co znamionuje mocno przytwierdzoną, prawdopodobnie keratynową powłokę.
Nazwa gatunkowa - palaios - odnosi się do wczesnokredowego wieku tego abelizauryda - znaczy po grecku "stary".
Materiał kopalny
Holotyp (MNN GAD1) to niekompletna kość szczękowa (MNN GAD1-1).
Chimera
Szczątki pozaczaszkowe Kryptops (trzy niekompletne kręgi grzbietowe (MNN GAD1-3, 4, 5), dwa żebra (MNN GAD1-6, 7) oraz artykułowana obręcz miedniczna i kość krzyżowa (MNN GAD1-2)) zostały odnalezione nieartykułowane na stosunkowo niewielkiej powierzchni, wśród zębów karcharodontozaura i ornitocheiroida (pterozaura). Diagnostyczna kość szczękowa, należąca do niewątpliwie do abelizauryda, została znaleziona 15 m od reszty skamielin. Z tych samych osadów pochodzi odnaleziony kilkadziesiąt km dalej, znany jedynie z fragmentów czaszki karcharodontozaur Eocarcharia. Kręgi kryptopsa miały wysokie wyrostki kolczyste, jak u Ceratosaurus i wielu bazalnych tetanurów (szczególnie karnozaurów). Kość biodrowa i krzyżowa są bardzo prymitywne w porównaniu do innych abelizaurydów i bardziej przypominają kość Allosaurus. Kość krzyżowa składa się z pięciu kręgów - podobnie jak u bardziej bazalnych tetanurów, podczas gdy inne ceratozaury miały ich sześć. Duża "stopa" (dystalne rozszerzenie) kości łonowej także przywodzi na myśl tetanury. Z drugiej strony pozrastane kości miednicy wskazują na nie-tetanury. Wszystkie powyższe dane skłaniają więc do przypuszczenia, że Kryptops to chimera - w skład holotypu mogą wchodzić szczątki ważnego rodzaju abelizauryda (kość szczękowa) jak i tetanura, być może z rodzaju Eocarcharia (materiał pozaczaszkowy).
Hipoteza ta została potwierdzona przez Carrano i in. (2012). Do podobnego wniosku doszedł też niezależnie Cau (online 2012).
Spis gatunków
| Kryptops | Sereno i Brusatte, 2008 |
|---|---|
| K. palaios | Sereno i Brusatte, 2008 |
Bibliografia
Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. doi: 10.1080/14772019.2011.630927
D'Orazi Porchetti, S., Nicosia, U., Biava, A. & Maganuco, S. (2011) "New Abelisaurid Material from the Upper Cretaceous (Cenomanian) of Morocco" Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia, 177(3)
Hendrickx, C. & Mateus, O. (2014) "Abelisauridae (Dinosauria: Theropoda) from the Late Jurassic of Portugal and dentition-based phylogeny as a contribution for the identification of isolated theropod teeth" Zootaxa, 3759(1), 1-74. doi:10.11646/zootaxa.3759.1.1
Pol, D., Rauhut, O.W.M. & Becerra, M. (2011) "A Middle Jurassic heterodontosaurid dinosaur from Patagonia and the evolution of heterodontosaurids" Naturwissenschaften 98 (5), 369–379. doi:10.1007/s00114-011-0780-5
Sereno, P.C. & Brusatte, S.L. (2008) "Basal abelisaurid and carcharodontosaurid theropods from the Lower Cretaceous Elrhaz Formation of Niger" Acta Palaeontologica Polonica, 53, 15-46.
Cau (online 2012) http://theropoda.blogspot.com/2012/05/tetanurae-update-part-2.html
