Megaraptor: Różnice pomiędzy wersjami
(+ zęby) |
(aktualizacja Novas i in. 2013) |
||
Linia 3: | Linia 3: | ||
| Autor: | | Autor: | ||
|- | |- | ||
− | | [[Maciej Ziegler]] | + | | [[Maciej Ziegler]], [[Marcin Szermański]], [[Dawid Mazurek]], [[Tomasz Skawiński]] |
− | [[Marcin Szermański]] | ||
− | |||
− | [[Dawid Mazurek]] | ||
− | |||
− | [[Tomasz Skawiński]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
Linia 28: | Linia 23: | ||
| [[Argentyna]] - prowincja [[Neuquén]] | | [[Argentyna]] - prowincja [[Neuquén]] | ||
− | <small>([[ | + | <small>(formacja [[Portezuelo]])</small> |
− | + | ?prowincja [[Chubut]] | |
− | <small>([[ | + | <small>(formacja ?[[Bajo Barreal]])</small> |
|- | |- | ||
! '''[[:Kategoria:Stratygrafia|Czas występowania]]''' | ! '''[[:Kategoria:Stratygrafia|Czas występowania]]''' | ||
− | | | + | | (środkowy ?[[cenoman]]-)późny [[turon]]-wczesny [[koniak]] |
− | + | ([[późna kreda]]) | |
|- | |- | ||
! '''Systematyka''' | ! '''Systematyka''' | ||
Linia 48: | Linia 43: | ||
[[Tetanurae]] | [[Tetanurae]] | ||
− | [[Carnosauria]] | + | [[Avetheropoda]] |
+ | |||
+ | [[Carnosauria]] / [[Coelurosauria]] | ||
− | [[Neovenatoridae]] | + | [[Neovenatoridae]] / [[Tyrannosauroidea]] |
[[Megaraptora]] | [[Megaraptora]] | ||
+ | |||
+ | [[Megaraptoridae]] | ||
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Megaraptor.jpg|400px]] | | colspan=2 |[[Plik:Megaraptor.jpg|400px]] | ||
Linia 59: | Linia 58: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
− | ''Megaraptor'' to późnokredowy | + | ''Megaraptor'' to późnokredowy dinozaur z terenów obecnej Patagonii ([[Argentyna]]). Początkowo opisano go jako prawdopodobnego celurozaura. Później uważano go za bardziej [[takson bazalny|bazalnego]] tetanura a obecnie wiadomo, że mógł być tyranozauroidem (zob. szerzej [[Megaraptora]]). ''Megaraptor'' miał duże i silne przednie kończyny, a na nich wielkie pazury (największy ok. 40 cm). |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
Linia 67: | Linia 66: | ||
[[Holotyp]] (MCF-PVPH 79) to fragmentaryczny osobnik z formacji Portezuelo (późny [[turon]] - wczesny [[koniak]], 90-88 Ma) z prowincji [[Neuquén]] ([[Novas]], [[1998]]). Składa się on z kości łokciowej, paliczka I-1 i pazura I z „ręki” i dystalnej połowy kości śródstopia III. [[Calvo]] i in. ([[2004]]) opisali drugiego osobnika (MUCPv 341) obejmującego bardziej kompletne kości kończyny przedniej, jeden kręg szyjny, dwa proksymalne kręgi ogonowe, kość łopatkowo-kruczą i częściową łonową z formacji Portezuelo. Zwrócili też uwagę, że w tej samej lokalizacji odnaleziono również zęby karcharodontozaurydów – były one jednak wyłącznie izolowane, przez co nie można jednoznacznie przypisać ich do ''Megaraptor''. | [[Holotyp]] (MCF-PVPH 79) to fragmentaryczny osobnik z formacji Portezuelo (późny [[turon]] - wczesny [[koniak]], 90-88 Ma) z prowincji [[Neuquén]] ([[Novas]], [[1998]]). Składa się on z kości łokciowej, paliczka I-1 i pazura I z „ręki” i dystalnej połowy kości śródstopia III. [[Calvo]] i in. ([[2004]]) opisali drugiego osobnika (MUCPv 341) obejmującego bardziej kompletne kości kończyny przedniej, jeden kręg szyjny, dwa proksymalne kręgi ogonowe, kość łopatkowo-kruczą i częściową łonową z formacji Portezuelo. Zwrócili też uwagę, że w tej samej lokalizacji odnaleziono również zęby karcharodontozaurydów – były one jednak wyłącznie izolowane, przez co nie można jednoznacznie przypisać ich do ''Megaraptor''. | ||
− | Do ''Megaraptor'' zaliczono także kolejne osobniki, które dopiero czekają na oficjalną publikację. W bardzo krótkim sprawozdaniu, zawierającym tylko kilka szczegółów (abstrakt z konferencji SVP), [[Lamanna]] i in. ([[2004]]) opisali dwa nowe fragmentaryczne szkielety z | + | Do ''Megaraptor'' zaliczono także kolejne osobniki, które dopiero czekają na oficjalną publikację. W bardzo krótkim sprawozdaniu, zawierającym tylko kilka szczegółów (abstrakt z konferencji SVP), [[Lamanna]] i in. ([[2004]]) opisali dwa nowe fragmentaryczne szkielety z dolnych warstw formacji Bajo Barreal (środkowy [[cenoman]]-[[turon]]) z prowincji [[Chubut]]. Mogą one reprezentować inny gatunek. Novas i in. (2013) podali, że to [[megaraptoryd]], lecz nie wskazali, że ''Megaraptor''; od czasu wstępnego opisu skamieniałości opisano nowe, blisko spokrewnione formy (''[[Orkoraptor]]'', ''[[Aerosteon]]''); także z uwagi na wcześniejszy wiek nie jest pewne, czy szczątki należą do omawianego [[rodzaj]]u. |
+ | |||
+ | [[Porfiri]] i in. ([[2007]]) donieśli o kolejnych szczątkach kończyn z Portezuelo. | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
Linia 83: | Linia 84: | ||
Calvo, J.O. Porfiri, J.D. Veralli, C.D. Novas, F.E. & Poblete, F. (2004) "Phylogenetic status of ''Megaraptor namunhuaiquii'' Novas based on a new specimen from Neuquén, Patagonia, Argentina" Ameghiniana, 41(4), 565-575. | Calvo, J.O. Porfiri, J.D. Veralli, C.D. Novas, F.E. & Poblete, F. (2004) "Phylogenetic status of ''Megaraptor namunhuaiquii'' Novas based on a new specimen from Neuquén, Patagonia, Argentina" Ameghiniana, 41(4), 565-575. | ||
− | Calvo, J.O. Porfiri, J.D. González Riga, B.J. & Kellner, A.W.A. (2007) "A new Cretaceous terrestrial ecosystem from Gondwana with the description of a new sauropod dinosaur" Anais da Academia Brasileira de | + | Calvo, J.O. Porfiri, J.D. González Riga, B.J. & Kellner, A.W.A. (2007) "A new Cretaceous terrestrial ecosystem from Gondwana with the description of a new sauropod dinosaur" Anais da Academia Brasileira de Ciencias, 79(3), 1-13. |
Juárez-Valieri, R.D., Porfiri, J.D. & Calvo, J.O. (2011) "New Information on ''Ekrixinatosaurus novasi'' Calvo et al 2004, a giant and massively-constructed Abelisauroid from the "Middle Cretaceous" of Patagonia" Calvo, J.O., Porfiri, J.D., González Riga & Dos Santos [red.] "Paleontologia y dinosaurios desde América Latina" Editorial de la Universidad Nacional de Cuyo, 161-169. | Juárez-Valieri, R.D., Porfiri, J.D. & Calvo, J.O. (2011) "New Information on ''Ekrixinatosaurus novasi'' Calvo et al 2004, a giant and massively-constructed Abelisauroid from the "Middle Cretaceous" of Patagonia" Calvo, J.O., Porfiri, J.D., González Riga & Dos Santos [red.] "Paleontologia y dinosaurios desde América Latina" Editorial de la Universidad Nacional de Cuyo, 161-169. | ||
Novas, F. E. (1998) "''Megaraptor namunhuaiquii'', gen. et sp. nov, a large-clawed, Late Cretaceous theropod from Patagonia" Journal of Vertebrate Paleontology, 18, 4–9. | Novas, F. E. (1998) "''Megaraptor namunhuaiquii'', gen. et sp. nov, a large-clawed, Late Cretaceous theropod from Patagonia" Journal of Vertebrate Paleontology, 18, 4–9. | ||
+ | |||
+ | Novas, F.E., Agnolín, F.L., Ezcurra, M.D., Porfiri, J. & Canale, J.I. (2013) "Evolution of the carnivorous dinosaurs during the Cretaceous: The evidence from Patagonia" Cretaceous Research [[doi:10.1016/j.cretres.2013.04.001]] | ||
Porfiri, J.D. Dos Santos, D. & Calvo, J.O. (2007) "New information on ''Megaraptor namunhuaiquii'' (Theropoda: Tetanurae), Patagonia: considerations on paleoecological aspects" Arquivos do Museu Nacional, Rio do Janeiro, 65(4), 545-550. | Porfiri, J.D. Dos Santos, D. & Calvo, J.O. (2007) "New information on ''Megaraptor namunhuaiquii'' (Theropoda: Tetanurae), Patagonia: considerations on paleoecological aspects" Arquivos do Museu Nacional, Rio do Janeiro, 65(4), 545-550. | ||
Linia 93: | Linia 96: | ||
Smith, N.D., Makovicky, P.J., Agnolin, F.L., Ezcurra, M.D., Pais, D.F. & Salisbury, S.W. (2008) "A ''Megaraptor''-like theropod (Dinosauria: Tetanurae) in Australia: support for faunal exchange across eastern and western Gondwana in the Mid-Cretaceous" Proceedings of the Royal Society B, 275, 2085-2093. | Smith, N.D., Makovicky, P.J., Agnolin, F.L., Ezcurra, M.D., Pais, D.F. & Salisbury, S.W. (2008) "A ''Megaraptor''-like theropod (Dinosauria: Tetanurae) in Australia: support for faunal exchange across eastern and western Gondwana in the Mid-Cretaceous" Proceedings of the Royal Society B, 275, 2085-2093. | ||
− | Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.</small> | + | Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University. |
+ | |||
+ | <References/></small> | ||
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Linia 99: | Linia 104: | ||
[[Kategoria:Theropoda]] | [[Kategoria:Theropoda]] | ||
[[Kategoria:Tetanurae]] | [[Kategoria:Tetanurae]] | ||
− | |||
[[Kategoria:Ameryka Południowa]] | [[Kategoria:Ameryka Południowa]] | ||
[[Kategoria:Argentyna]] | [[Kategoria:Argentyna]] | ||
[[Kategoria:Mezozoik]] | [[Kategoria:Mezozoik]] | ||
[[Kategoria:Kreda]] | [[Kategoria:Kreda]] | ||
+ | [[Kategoria:turon]] | ||
+ | [[Kategoria:koniak]] |
Wersja z 15:36, 25 paź 2013
Autor: |
Maciej Ziegler, Marcin Szermański, Dawid Mazurek, Tomasz Skawiński |
Megaraptor (megaraptor) | |
---|---|
Długość: | 8-9 m |
Masa: | ok. 1 t |
Miejsce występowania: | Argentyna - prowincja Neuquén
(formacja Portezuelo) ?prowincja Chubut (formacja ?Bajo Barreal) |
Czas występowania | (środkowy ?cenoman-)późny turon-wczesny koniak |
Systematyka | Dinosauria |
Autor: Andrea Cau [1] |
Wstęp
Megaraptor to późnokredowy dinozaur z terenów obecnej Patagonii (Argentyna). Początkowo opisano go jako prawdopodobnego celurozaura. Później uważano go za bardziej bazalnego tetanura a obecnie wiadomo, że mógł być tyranozauroidem (zob. szerzej Megaraptora). Megaraptor miał duże i silne przednie kończyny, a na nich wielkie pazury (największy ok. 40 cm).
Etymologia
Nazwa Megaraptor znaczy "duży rabuś" i pochodzi z połączenia gr. mega i łac. raptor. Epitet gatunkowy (namunhuaiquii) odnosi się do wielkiego i ostrego pazura, początkowo umiejscawianego na stopie, i pochodzi z języka Mapuczów: namun to stopa, a huaiqui - "lanca"/"kopia" lub "przecinać"/"przekłuwać").
Odkrycia
Holotyp (MCF-PVPH 79) to fragmentaryczny osobnik z formacji Portezuelo (późny turon - wczesny koniak, 90-88 Ma) z prowincji Neuquén (Novas, 1998). Składa się on z kości łokciowej, paliczka I-1 i pazura I z „ręki” i dystalnej połowy kości śródstopia III. Calvo i in. (2004) opisali drugiego osobnika (MUCPv 341) obejmującego bardziej kompletne kości kończyny przedniej, jeden kręg szyjny, dwa proksymalne kręgi ogonowe, kość łopatkowo-kruczą i częściową łonową z formacji Portezuelo. Zwrócili też uwagę, że w tej samej lokalizacji odnaleziono również zęby karcharodontozaurydów – były one jednak wyłącznie izolowane, przez co nie można jednoznacznie przypisać ich do Megaraptor.
Do Megaraptor zaliczono także kolejne osobniki, które dopiero czekają na oficjalną publikację. W bardzo krótkim sprawozdaniu, zawierającym tylko kilka szczegółów (abstrakt z konferencji SVP), Lamanna i in. (2004) opisali dwa nowe fragmentaryczne szkielety z dolnych warstw formacji Bajo Barreal (środkowy cenoman-turon) z prowincji Chubut. Mogą one reprezentować inny gatunek. Novas i in. (2013) podali, że to megaraptoryd, lecz nie wskazali, że Megaraptor; od czasu wstępnego opisu skamieniałości opisano nowe, blisko spokrewnione formy (Orkoraptor, Aerosteon); także z uwagi na wcześniejszy wiek nie jest pewne, czy szczątki należą do omawianego rodzaju.
Porfiri i in. (2007) donieśli o kolejnych szczątkach kończyn z Portezuelo.
Spis gatunków
Megaraptor | Novas, 1998 |
---|---|
M. namunhuaiquii | Novas, 1998 |
Bibliografia
Benson, R.B.J., Carrano, M.T. & Brusatte, S.L. (2010) "A new clade of archaic large-bodied predatory dinosaurs (Theropoda: Allosauroidea) that survived to the latest Mesozoic" Naturwissenschaften, 97, 71-78.
Calvo, J.O. Porfiri, J.D. Veralli, C.D. Novas, F.E. & Poblete, F. (2004) "Phylogenetic status of Megaraptor namunhuaiquii Novas based on a new specimen from Neuquén, Patagonia, Argentina" Ameghiniana, 41(4), 565-575.
Calvo, J.O. Porfiri, J.D. González Riga, B.J. & Kellner, A.W.A. (2007) "A new Cretaceous terrestrial ecosystem from Gondwana with the description of a new sauropod dinosaur" Anais da Academia Brasileira de Ciencias, 79(3), 1-13.
Juárez-Valieri, R.D., Porfiri, J.D. & Calvo, J.O. (2011) "New Information on Ekrixinatosaurus novasi Calvo et al 2004, a giant and massively-constructed Abelisauroid from the "Middle Cretaceous" of Patagonia" Calvo, J.O., Porfiri, J.D., González Riga & Dos Santos [red.] "Paleontologia y dinosaurios desde América Latina" Editorial de la Universidad Nacional de Cuyo, 161-169.
Novas, F. E. (1998) "Megaraptor namunhuaiquii, gen. et sp. nov, a large-clawed, Late Cretaceous theropod from Patagonia" Journal of Vertebrate Paleontology, 18, 4–9.
Novas, F.E., Agnolín, F.L., Ezcurra, M.D., Porfiri, J. & Canale, J.I. (2013) "Evolution of the carnivorous dinosaurs during the Cretaceous: The evidence from Patagonia" Cretaceous Research doi:10.1016/j.cretres.2013.04.001
Porfiri, J.D. Dos Santos, D. & Calvo, J.O. (2007) "New information on Megaraptor namunhuaiquii (Theropoda: Tetanurae), Patagonia: considerations on paleoecological aspects" Arquivos do Museu Nacional, Rio do Janeiro, 65(4), 545-550.
Smith, N.D., Makovicky, P.J., Agnolin, F.L., Ezcurra, M.D., Pais, D.F. & Salisbury, S.W. (2008) "A Megaraptor-like theropod (Dinosauria: Tetanurae) in Australia: support for faunal exchange across eastern and western Gondwana in the Mid-Cretaceous" Proceedings of the Royal Society B, 275, 2085-2093.
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.