Choyrodon

Autor:

Kamil Kamiński

---

Choyrodon
Długość	ok. 5 m
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Mongolia ajmak wschodniogobijski (formacja Khuren Duhk)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 109-100 Ma wczesna kreda (środkowy – późny alb)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ornithopoda Ornithopoda Iguanodontia Hadrosauroidea
Zrekonstruowana czaszka holotypu. Źródło: Gates i in., 2018 [1]. 5 m Porównanie wielkości Choyrodon i człowieka. Sylwetki: Phylopic.org

Wstęp

Choyrodon to rodzaj średniej wielkości iguanodonta żyjącego we wczesnej kredzie na terenie dzisiejszej Mongolii. Znany jest z trzech niepełnych okazów, obejmujący głównie materiał czaszkowy. Choyrodon został opisany w 2018 r. przez zespół paleontologów którym przewodził Terry Gates. Jego bliskim krewnym mogła być północnoamerykańska Eolambia.

Etymologia

Nazwa rodzajowa pochodzi od Choyr – miasta leżącego niedaleko miejsca znalezienia szczątków tego dinozaura oraz łacińskiego słowa don („ząb”), często występującego w końcówkach nazw ornitopodów. Epitet gatunkowy barsboldi honoruje znanego mongolskiego paleontologa Rinchena Barsbolda, będącego liderem ekspedycji, która odkryła pierwsze szczątki Choyrodon.

Materiał kopalny

Holotyp (MPC-D 100/801) to niekompletny szkielet obejmujący większość czaszki wraz z żuchwą (brakuje m.in. mózgoczaszki oraz kilku kości, głównie po lewej stronie) oraz kilka elementów szkieletu pozaczaszkowego: kości śródręcza i żebra szyjne.

Materiał przypisany to dwa okazy: MPC-D 100/800 (rozczłonkowana, fragmentaryczna czaszka, pojedyncze żebro i wyrostek kolczysty kręgu) oraz MPC-D 100/803 (kość nosowa, częściowa lewa kończyna przednia, łopatka, kość krucza, żebra, kręgi, kości miednicy z lewej strony ciała, prawa k. udowa i fragmentaryczna lewa k. piszczelowa).

Budowa

Najlepiej zachowaną częścią szkieletu Choyrodon jest czaszka, znana niemal w całości. Wyglądem nie odbiegała zbytnio od większości przedstawicieli kladu Iguanodontia., a różniła się szczegółami budowy m.in. kości szczękowych, nosowych, łzowych oraz kości przedzębowej. Z przodu znajdował się bezzębny dziób, natomiast w głębi paszczy wyrastały baterie zębowe. Szczyt pyska tworzył wydatny, łukowaty garb. Choyrodon wykazywał mieszankę cech prymitywnych (jak otwarte okno przedoczodołowe) i zaawansowanych, jak zakrzywione do dołu kości zębowe czy powiększone nozdrza.

Spis gatunków

Choyrodon	Gates, Tsogbaatar, Zano, Chinzorig i Watabe, 2018
C. barsboldi	Gates, Tsogbaatar, Zano, Chinzorig i Watabe, 2018

Bibliografia

Gates, T.A., Tsogtbaatar, K., Zanno, L.E., Chinzorig, T., Watabe, m. (2018). "A new iguanodontian (Dinosauria: Ornithopoda) from the Early Cretaceous of Mongolia". PeerJ. 6: e5300. doi:10.7717/peerj.5300