Ostromia

Autor:	Korekta:
Adrian Sztuba	Kamil Kamiński

---

Ostromia (ostromia)
Długość:	?
Masa:	?
Miejsce występowania:	Niemcy, Bawaria (formacja Painten)
Czas występowania	ok. 152 Ma późna jura (wczesny tyton)
Systematyka	Dinosauria Theropoda Tetanurae Coelurosauria Paraves Eumaniraptora Anchiornithidae
Holotyp Ostromia. Autor: "Ghedoghedo" [2]

Wstęp

Ostromia to rodzaj małego teropoda z grupy Paraves, którego szczątki znaleziono w miejscowości Jachenhausen, niedaleko Riedenburg, w Bawarii. Został on wydzielony z rodzaju Archaeopteryx w oparciu o tzw. okaz z Haarlem.

Etymologia

Nazwa rodzajowa honoruje Johna Ostroma, który zidentyfikował okaz z Haarlem jako teropoda.

Historia odkryć i materiał kopalny

Rekonstrukcja szkieletu Ostromia. Autor: Jaime A. Headden [1]

Jego szczątki znaleziono w miejscowości Jachenhausen, w Bawarii. Okaz opisano już w 1857 r. (na kilka lat przed opisaniem Archaeopteryx), jednak błędne uznano go za pterozaura. Nadano mu wówczas nazwę Pterodactylus crassipes. Następnie skamieniałość trafiła do Teylers Museum w Holandii, skąd bierze się nazwa tego okazu. Dopiero w 1970 r. John Ostrom uznał go za przedstawiciela Archaeopteryx, jednak wyodrębniono dla niego nowy gatunek- Archaeopteryx crassipes. W 2017 r. Foth i Rauhut wyróżnili nowy rodzaj w oparciu o ten okaz- Ostromia.

Okaz jest niekompletny- znaleziono jedynie kończyny tylne, dłoń, oraz pojedyncze kręgi i żebra. Zresztą te fragmenty zachowały się dość słabo- niektóre, jak część kości łonowej, oraz fragmenty paliczków, zachowały się jako odciski na skale. W skale utrwaliły się także niewyraźne ślady piór.

Budowa i pozycja filogenetyczna

Okaz z Haarlem jest mniej kompletny, niż większość osobników Archaeopteryx. Mimo to udało się ustalić, że znacznie różni się od Archaeopteryx, a także, że jest bliżej spokrewniony z Anchiornis, niż z Archaeopteryx. Foth i Rauhut zaliczyli go więc do rodziny Anchiornithidae.

Po obu stronach paliczków dłoni Ostromia znajdują się bruzdy, które są podobne do tych spotykanych u Anchiornis. Niektóre okazy archeopteryksa (np. okaz z Solnhofen) również posiadają bruzdy na paliczkach, jednak są one nieregularne i powstały przez zgniecenie kości. Bruzdy u Ostromia i Anchiornis są regularne, więc jest wątpliwe, by powstały po śmierci. Jednak Agnolin i in. (2019) uważają inaczej.

Kość łonowa bardziej przypomina kość łonową Anchiornis, niż Archaeopteryx- jest zakrzywiona, środkowa część jest skierowana do przodu. Agnolin i in. (2019) wykazali jednak, że podobnie zbudowana kość łonową miały również Buitrearptor i Unenlagia, więc powiązanie z przedstawicielami Anchiornithidae na podstawie tej cechy wydaje się wątpliwe. U archeopteryksa stosunek długości III kości śródręcza do I kości śródręcza waha się między 2,99 (okaz berliński) a 3,33 (okaz z Thermopolis). W przypadku okazu z Haarlem wynosi 2,21. Ostromia różni się od Archaeopteryx także pod względem długości kości piszczelowo-stępowej w stosunku do śródstopia. U archeopteryksa waha się między 1,74 (okaz z Eichstätt) a 1,94 (okaz z Solnhofen), ale wynosi 1,67 u Ostromia. Ponieważ w przypadku okazu z Haarlem długość kości piszczelowo-stępowej i śródstopia można tylko oszacować , należy podchodzić ostrożnie do tej wartości.

Wg Fotha i Rauhuta (2017) obecność Anchiornithidae spoza Azji świadczy, że w obrębie maniaraptorów nastąpiła szybka radiacja. Mogła być ona efektem ich zdolności do lotu, a tym samym większych możliwości rozprzestrzeniania się.

Agnolin i in. (2019) zgodzili się z autorami opisu, że okaz z Haarlem reprezentuje takson odrębny od archeopteryksa, uznali jednak, że umieszczanie go w obrębie Anchiornithidae jest co najmniej wątpliwe, a najwłaściwsze byłoby określenie go jako blizej nierozpoznanego przedstawiciela Paraves.

Spis gatunków

Ostromia	Foth i Rauhut, 2017
O. crassipes	(Meyer, 1857) Foth i Rauhut, 2017
= Pterodactylus crassipes	Meyer, 1857
= Scaphognathus crassipes	(Meyer, 1857) Wellnhofer, 1970
= Archaeopteryx crassipes	(Meyer, 1857) Ostrom, 1972

Bibliografia

Agnolin, F.L., Motta, M.J., Egli, F.B., Lo Coco, G., Novas, F.E. (2019) Paravian Phylogeny and the Dinosaur-Bird Transition: An Overview. Frontiers in Earth Science 6:252 [[3]].

Foth C., Rauhut O.W.M. (2017). Re-evaluation of the Haarlem Archaeopteryx and the radiation of maniraptoran theropod dinosaurs. BMC Evolutionary Biology 17: 236. [4]