Denversaurus

Autor:

Kamil Kamiński

---

Denversaurus (denwerzaur)
Długość	ok. 6 m
Masa	2-3 t
Dieta	roślinożerny
Miejsce	USA, Dakota Południowa, Montana (formacja Hell Creek)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 69-66 Ma późna kreda (późny mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora Ankylosauria Nodosauridae
Czaszka i osteodermy denwerzaura. Autor zdjęcia: Ghedo [2].

Wstęp

Denversaurus to rodzaj roślinożernego dinozaura z grupy Ankylosauria, żyjącego w późnej kredzie na obszarach Stanów Zjednoczonych. Jest to jeden z najpóźniejszych znanych nodozaurydów. Często jest on uważany za synonim rodzaju Edmontonia, jednak ostatnie badania wskazują, że jest to najprawdopodobniej odrębny takson.

Etymologia

Nazwa Denversaurus pochodzi od miasta Denver oraz greckiego sauros („gad”, „jaszczur”). Epitet gatunkowy honoruje Lee Schlessmana, dobroczyńcę na rzecz Muzeum Historii Naturalnej we wspomnianym Denver.

Materiał kopalny

Holotyp (DMNH 468) to czaszka bez żuchwy. Zachowało się kilka zebów i część osteodermów.

Materiał przypisany do okaz BHI 6225 (dach czaszki i osteodermy) (Burns, 2015).

Historia taksonu

W 1986 r. Carpenter i Breithaupp opisali szczątki nodozaurydów z formacji Hell Creek i Lance, klasyfikując je jako Edmontonia sp. Dwa lata później Robert Bakker przeniósł czaszkę pochodzącą z Dakoty Południowej do nowego rodzaju Denversaurus. W 1990 r. Carpenter podtrzymał swoje zdanie na temat klasyfikacji tych okazów w ramach rodzaju Edmontonia. Twierdził on, że różnice wskazane przez Bakkera oparte były na pokruszonym, źle zachowanym materiale, dlatego lepszym rozwiązaniem jest ich klasyfikacja jako Edmontonia sp. Według niepublikowanych badań Burnsa (2015) Denversaurus jest ważnym taksonem, bliższym Panoplosaurus niż edmontonii. Od tej drugiej różnił się proporcjami czaszki oraz budową osteodermów, pokrywających dach czaszki. Na odrębność tych taksonów wskazywałaby także różnica stratygraficzna, sięgająca co najmniej kilku milionów lat.

Rekonstrukcja Panoplosaurus. Denversaurus był zapewne podobny. Autor: Julius Csotonyi. [1].

Spis gatunków

Denversaurus	Bakker, 1988
D. schlessmani	Bakker, 1988
=Edmontonia schlessmani	Carpenter, DiCroce, Kinneer i Simon, 2013

Bibliografia

Bakker, R.T. (1988). “Review of the Late Cretaceous nodosauroid Dinosauria: Denversaurus schlessmani, a new armor-plated dinosaur from the Latest Cretaceous of South Dakota, the last survivor of the nodosaurians, with comments on Stegosaur-Nodosaur relationships”. Hunteria 1(3):1-23.(1988).

Burns, ME (2015). “Intraspecific Variation in Late Cretaceous Nodosaurids (Ankylosauria: Dinosauria)”. Journal of Vertebrate Paleontology, Program and Abstracts, 2015, 99–100. [3].

Burns, ME (2015). “Intraspecific Variation in the Armoured Dinosaurus (Dinosauria: Ankylosauria). University of Alberta (dysertacja doktorska).

Carpenter, K. (1990). "Ankylosaur systematics: example using Panoplosaurus and Edmontonia (Ankylosauria: Nodosauridae)". W: Carpenter, K. & Currie, P.J. (eds) Dinosaur Systematics: Approaches and Perspectives, Cambridge University Press, Cambridge, 281-298.

Paul, G.S. (2016). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs", wyd. Princeton University.