Platypelta

Autor:

Kamil Kamiński

---

Platypelta (platypelta)
Długość	>6 m
Masa	2-2,7 t
Miejsce	Kanada Alberta (formacja Dinosaur Park)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 77-76,5 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora Ankylosauria Ankylosauridae Ankylosaurinae Ankylosaurini
Rekonstrukcja Euoplocephalus, blisko spokrewnionego z Platypelta. 6 m Porównanie wielkości Platypelta i człowieka. Sylwetki: Phylopic.org

Wstęp

Platypelta to duży ankylozaur z późnej kredy Ameryki Północnej. Dawniej jego szczątki zaliczano do rodzaju Euoplocephalus, lecz w 2018 r. ustanowiono dla niego osobny rodzaj.

Materiał kopalny

Holotyp (AMNH 5337) to czaszka, lewa część żuchwy, kręg szyjny, jedenaście kręgów grzbietowych, kości ramieniowe, k. łopatkowo-krucza, miednica i osteodermy.

Materiał przypisany obejmuje następujące okazy: AMNH 5403 (czaszka z żuchwą, cztery kręgi szyjne, łopatka, kończyny przednie, dwa pierwsze kostne półpierścienie chroniące szyję, fragmentaryczny ogon z maczugą), CMN 8876 (czaszka), ROM 788 (maczuga ogonowa) i ROM 813 (częściowy szkielet pozaczaszkowy z osteodermami i odciskami skóry) (Arbour i Curre, 2013).

Etymologia

Nazwa Platypelta pochodzi od greckiego słowa platy („szeroki”) oraz łacińskiego pelta („tarcza”), w nawiązaniu do szerokich osteoderm tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy honoruje Waltera Coombsa, jednego z pionierów badań ankylozaurów.

Historia taksonu

Większość okazów, które Penkalski (2018) zaliczył do utworzonego przez siebie rodzaju Platypelta, wcześniej klasyfikowano jako przedstawicieli Euoplocephalus. Arbour i Currie uznali za należącego do euoplocefala wszystkie wymienione wyżej osobniki oprócz ROM 788 i ROM 813. Te dwa ostatnie zaklasyfikowali jako nierozpoznane ankylozaurydy. Penkalski i Blows (2013) stwierdzili, że AMNH 5404, AMNH 5405 i ROM 1930 różnią się od pozostałych okazów należących do Euoplocephalus i zasugerowali ich przypisanie do Scolosaurus. Arbour i Currie podtrzymali swoje zdanie w kolejnej publikacji (2015). Jednak w 2018 r. Penkalski dokonał oficjalnego utworzenia nowego rodzaju Platypelta.

Budowa

Platypelta pod względem budowy nie odbiegała zbytnio od innych przedstawicieli swojej rodziny. Był to masywny, poruszający się czworonożnie opancerzony roślinożerca o niskim, szerokim ciele, z kostną maczugą na ogonie. Pancerz platypelty składał się z dużych (>25 cm), pomarszczonych osteodermów o niskich, ostrych kilach. Niektóre z nich miały spiczaste końce. Od euoplocefala i reszty krewniaków różniła się szczegółami budowy czaszki, miednicy i pancerza, a także łukowatymi pazurami stóp (Penkalski, 2018).

Miednica holotypu. Autor zdjęcia: Ryan Somma. [1].

Spis gatunków

Platypelta	Penkalski, 2018
P. coombsi	Penkalski, 2018

Bibliografia

Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2013) Euoplocephalus tutus and the Diversity of Ankylosaurid Dinosaurs in the Late Cretaceous of Alberta, Canada, and Montana, USA. PLOS ONE 8(5): e62421. doi:10.1371/journal.pone.0062421

Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2015) Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2015.1059985

Penkalski, P., Blows, W.T. (2013). "Scolosaurus cutleri (Ornithischia: Ankylosauria) from the Upper Cretaceous Dinosaur Park Formation of Alberta, Canada". Canadian Journal of Earth Sciences. 50: 130110052638009. doi:10.1139/cjes-2012-0098.

Penkalski, P. (2018). "Revised systematics of the armoured dinosaur Euoplocephalus and its allies". Neues Jahrbuch für Geologie und Paläontologie - Abhandlungen. 287 (3): 261–306. doi:10.1127/njgpa/2018/0717.