Tlatolophus

Autor:	Kamil Kamiński
Korekta:	Maciej Ziegler

---

Tlatolophus (tlatolop)
Długość	ok. 12 m
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Meksyk, Coahuila (formacja Cerro del Pueblo)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 75-72 Ma późna kreda (późny kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ornithopoda Iguanodontia Hadrosauroidea Hadrosauridae Lambeosaurinae Parasaurolophini
Rekonstrukcja Tlatolophus. Autor: Joaquin Eng Ponce [1].

Wstęp

Tlatolophus to rodzaj dużego hadrozauryda z kladu Parasaurolophini, żyjącego w późnej kredzie na terenie dzisiejszego Meksyku. Został on nazwany i opisany w 2021 r. przez grupę naukowców, której przewodził Angel Ramirez-Velasco.

Etymologia

Nazwa Tlatolophus pochodzi od azteckiego słowa tlatolli („słowo”) oraz łacińskiego lophus („grzebień”). Nawiązuje ona do kształtu grzebienia na czaszce tego zwierzęcia, przypominającego odwrócony przecinek oraz glifowe „słowo”, używane w ikonografii Azteków. Epitet gatunkowy pochodzi od nazwisk dwóch rodzin: Gorza i Lopez, których członkowie mieli swój udział przy wydobyciu szczątków.

Materiał kopalny

Holotyp (CIC/P/147) to szkielet dużego osobnika, obejmujący prawie kompletną czaszkę z żuchwą oraz elementy szkieletu pozaczaszkowego (m.in. kość krzyżowa, ogon, łopatka, kość biodrowa i udowa). Te ostatnie nie zostały jeszcze dokładnie wypreparowane i będą obiektem przyszłych badań.

Budowa

Tlatolophus był dużym zwierzęciem, szacowanym na 12 m długości i ważącym zapewne kilka ton. Jego czaszka mierzyła ponad 65 cm długości i prawie 37 cm wysokości. Była więc stosunkowo wysoka i bardziej przypominała proporcjami czaszki przedstawicieli Lambeosaurini niż Parasaurolophini. Z tyłu czaszki wyrastał grzebień, tworzony głównie przez kości przedszczękowe, nieco podobny do grzebienia Parasaurolophus. Był on wysoki, jajowaty i bocznie spłaszczony, przypominając odwrócony przecinek. Tlatolophus charakteryzował się też m.in. stosunkowo szeroką kością przedszczękową.

Spis gatunków

Tlatolophus	Ramirez-Velasco, Aguilar, Hernandez-Rivera, Maussan, Rodriguez i Alvarado-Ortega, 2021
T. galorum	Ramirez-Velasco, Aguilar, Hernandez-Rivera, Maussan, Rodriguez i Alvarado-Ortega, 2021

Bibliografia

Ramírez-Velasco, Á.A., Aguilar, F J., Hernández-Rivera, R., Gudiño Maussán, J.L., Rodriguez, M. L. & Alvarado-Ortega, J. (2021). "Tlatolophus galorum, gen. et sp. nov., a parasaurolophini dinosaur from the upper Campanian of the Cerro del Pueblo Formation, Coahuila, northern Mexico". Cretaceous Research 126. 104884. doi:10.1016/j.cretres.2021.104884.