Asiatyrannus

Autor:

Paweł Konarzewski

---

Asiatyrannus (azjatyranus)
Długość	ok. 3,5-4 m
Dieta	mięsożerny
Miejsce	Chiny - Jiangxi (formacja Nanxiong)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 67-66 Ma późna kreda (mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Tyrannosauroidea Tyrannosauridae Tyrannosaurinae
Rekonstrukcja przyżyciowa Asiatyrannus. Autor: Ddinodan [3]

Wstęp

Asiatyrannus to niewielki rodzaj tyranozauryna żyjącego pod koniec ery mezozoicznej na terenie dzisiejszych Chin. Obok Alioramus sinensis jest to drugi znany przedstawiciel Tyrannosauridae z formacji Nanxiong.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja szkieletu Asiatyrannus wraz z zaznaczeniem na żółto odnalezionych kości. Źródło: Zheng i in., 2024 [1]

Holotyp o numerze katalogowym ZMNH M30360 to niemalże kompletna czaszka, kręgi ogonowe oraz kości kończyn tylnych należący do dorastającego osobnika mającego minimum 13 lat (zobacz rysunek obok). Szczątki zostały odnalezione w 2017 roku.

Budowa i paleobiologia

Czaszka Asiatyrannus. Zheng i in., 2024 [2]

Asiatyrannus był średniej wielkości tyranozaurydem mierzącym ok. 4 m długości. Od swoich kuzynów różnił się szczegółami budowy czaszki. Mierzyła ona 47,5 cm długości. Pysk Asiatyrannus był głębszy niż u Alioramus sinensis.

Zheng i współautorzy (2024) zauważyli, że Asiatyrannus oraz Alioramus sinensis miały różne proporcje czaszki oraz rozmiary ciała. Sugeruje to, że obydwa dinozaury miały różne strategie żywieniowe i zajmowały inne nisze ekologiczne.

Synonim Tarbosaurus?

Wątpliwości co do ważności Asiatyrannus ma włoski paleontolog Andrea Cau. Uważa, że dinozaur ten nie mógł mieć więcej niż 10 lat, a jego osobliwe cechy mogą wynikać z młodego wieku. Być może jest to dość duży tyranozauroid lub rosnący tyranozauryd. Zdaniem Cau należy porównać omawianego dinozaura z młodymi okazami Tarbosaurus, aby ostatecznie stwierdzić czy w rzeczywistości Asiatyrannus reprezentuje odrębny takson.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Asiatyrannus to zbitek słów Asia (w nawiązaniu do miejsca odnalezienia szczątków) oraz łacińskiego tyrannus (król lub tyran). Epitet gatunkowy xui honoruje słynnego chińskiego paleontologa Xu Xinga.

Spis gatunków

Asiatyrannus	Zheng, Jin, Xie i Du, 2024	?= Tarbosaurus
A. xui	Zheng, Jin, Xie i Du, 2024	?= Tarbosaurus bataar

Bibliografia

Cau, A. (2024 online) [4]

Zheng, W., Jin, X., Xie, J., & Du, T. (2024). "The first deep-snouted tyrannosaur from Upper Cretaceous Ganzhou City of southeastern China". Scientific Reports. 14 (1). doi:10.1038/s41598-024-66278-5.