Alvarezsaurus: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
m
(poprawa opisu)
Linia 1: Linia 1:
−
Do sprawdzenia.
 
−
 
 
{{DISPLAYTITLE:''Alvarezsaurus''}}
 
{{DISPLAYTITLE:''Alvarezsaurus''}}
−
<small>
+
{{Opis
−
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
+
|Autor                 = [[Sebastian Oziemski]]
−
| Autor:
+
|Korekta                = [[Maciej Ziegler]],[[Marcin Szermański]], [[Tomasz Skawiński]], [[Paweł Konarzewski]]
−
| Korekta:
+
|nazwa                  = ''Alvarezsaurus'' (alwarezzaur)
−
|-
+
|długość                = ok. 1,1 m <ref name="Molina-Larramendi">Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press. </ref>
−
| [[Sebastian Oziemski]]
+
|wysokość              = ok. 30 cm (w biodrach) <ref name="Molina-Larramendi"></ref>
−
| [[Maciej Ziegler]]
+
|masa                  = ok. 2 kg <ref name="Molina-Larramendi"></ref>
−
 
+
|dieta                  = prawdopodobnie owadożerny
−
[[Marcin Szermański]]
+
|miejsce                = [[Argentyna]] - Neuquen
−
 
+
<small>([[formacja]] [[Bajo de la Carpa]])</small>
−
[[Tomasz Skawiński]]
+
|czas                  = {{Występowanie|85.5|83.6}}
−
|}
+
ok. 85,5-83,6 [[Ma]]<br>
−
</small>
+
<small>[[późna kreda]] ([[santon]])</small>
−
 
+
|systematyka            =
−
----
+
[[Dinosauria]]
−
 
 
−
{| class="wikitable" style="text-align:left" align="left"
 
−
! colspan=2 | ''Alvarezsaurus'' (alwarezzaur)
 
−
|-
 
−
! '''Długość''':
 
−
| >1 m
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''Masa''':
 
−
| >3 kg
 
−
 
 
−
|-
 
−
! '''[[Lokacje|Miejsce występowania]]''':
 
−
| [[Argentyna]] - Neuquen
 
−
 
 
−
<small>([[formacja Bajo de la Carpa]])</small>
 
−
|-
 
−
! '''[[Czas|Czas występowania]]'''
 
−
| 86-83 Ma
 
−
 
 
−
<small>późna [[kreda]] ([[santon]])</small>
 
−
|-
 
−
! '''Systematyka'''
 
−
| [[Dinosauria]]
 
  
 
[[Saurischia]]
 
[[Saurischia]]
Linia 53: Linia 27:
  
 
[[Alvarezsauridae]]
 
[[Alvarezsauridae]]
−
|-
+
|grafika                = Alvarezsaurus.jpg
−
| colspan=2 |[[Plik:Alvarezsaurus_lineart_by_Anto009.png|400px|]]
+
|podpis                = Zrekonstruowany szkielet alwarezzaura. Fot. FunkMonk (Michael B. H.)[https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Alvarezsaurus.jpg]
−
<small>Autor: "Anto009" [http://anto009.deviantart.com/art/alvarezsaurus-lineart-167457842].</small>
+
|PorównanieGrupa        =
−
|}
+
|PorównanieDługość      =
 +
|mapa                  =
 +
}}
 +
==Wstęp==
 +
''Alvarezsaurus'' to [[rodzaj]] niewielkiego teropoda, którego skamieniałości odkryto w argentyńskich skałach [[formacja|formacji]] [[Bajo de la Carpa]], datowanych na [[późna kreda|późnokredowe]] piętro [[santon]]u.
 +
 
 +
==Materiał kopalny==
 +
[[Plik:Alvarezsaurus Jaime Headden.jpg|thumb|Rekonstrukcja szkieletu ''Alvarezsaurus''. Autor: Jaime Headden [https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Alvarezsaurus_Jaime_Headden.jpg]]]
 +
[[Holotyp]] (MUCPv 54) to sześć kręgów szyjnych (V - X),  trzy kręgi piersiowe (I - III), dwa niekompletne łuki kręgów piersiowych, trzy trzony kręgów krzyżowych (II – IV), trzynaście kręgów ogonowych, trzynaście szewronów, niekompletna łopatka, niekompletna kość krucza, częściowa III kość śródręcza, kości biodrowe, kość udowa, piszczel, fragment kości strzałkowej, kość stawu skokowego, kość piętowa, II kość śródstopia, paliczek II-1, paliczek II-2, paliczek III-1, paliczek III-2, paliczek III-3, paliczek IV-1, paliczek IV-2, paliczek IV-3, paliczek IV-4 ([[Mortimer]], online). Qin i współpracownicy (2021) sądzili, że [[holotyp]] należał do młodocianego osobnika. Jednak na postawie budowy kręgów ogonowych, Meso i in. (2025) stwierdzili, że był w późniejszej fazie wzrostu (dojrzewający).
 +
 
 +
Do omawianego [[rodzaj]]u może należeć również [[holotyp]] [[Achillesaurus|achillezaura]]. Zobacz więcej: [[Achillesaurus#Historia taksonu]].
  
−
==Wstęp==
+
[[Bonaparte]] (1991) podaje, że wśród 13 kręgów ogonowych znajdują się 4 bliższe oraz 9 dalszych. Według [[Novas]]a (1996) najdalsze kręgi odpowiadają kręgom ogonowym o pozycjach 15-18, a najbliższe to kręgi to 1-3. Reinterpretacji pozycji kręgów ogonowych alwarezzaura dokonali Meso i współpracownicy (2021). Zdaniem badaczy proksymalne (bliższe) kręgi to 4-7, natomiast dystalne (dalsze) - 8-16.
−
''Alvarezsaurus'' to [[rodzaj]] niewielkiego teropoda, którego skamieniałości odkryto w argentyńskich skałach formacji Bajo de la Carpa, datowanych na późnokredowe piętro santonu. Odkryty osobnik był niedojrzały (''subadult'').  
 
  
 
==Budowa i paleobiologia==
 
==Budowa i paleobiologia==
−
Anatomia zwierzęcia wskazuje na jego przystosowanie do biegu. Do wniosku tego skłaniają nieproporcjonalnie długie nogi oraz ogon, który stanowi prawie połowę długości ciała dinozaura. Ponadto jest niezwykle cienki. Być może za pomocą jego ruchów alwarezaur gwałtownie przyspieszał w pogoni za zdobyczą lub podczas ucieczki przed większym drapieżnikiem. Tak naprawdę nie wiemy nic o jego trybie życia i odżywianiu. Popularnie mówi się o owadożerności ''Alvarezsaurus''.  
+
Kręgi szyjne ''Alvarezsaurus'' były płaskie (amfiplatyczne). Między nimi a kręgami piersiowymi występowało gwałtowne przejście. ''[[Synsacrum]]'' było mniej spłaszczone niż u ''[[Patagonykus]]'', ''[[Mononykus]]'' i ''[[Shuvuuia]]''. Wyrostki kolczyste bliższych (proksymalnych) kręgach ogonowych były nieobecne lub słabo rozwinięte. Z kolei dalsze kręgi ogonowe miały dwukrotną długość bliższych. Łopatka z zakrzywiony w widoku grzbietowym trzonem była znacznie mniejsza niż u ''[[Mononykus]]'' i ''[[Shuvuuia]]''. Kość śródstopia IV była dłuższa niż II ([[Chiappe]] i in., 2002).
  
 
==Filogeneza==
 
==Filogeneza==
−
Przez wiele lat naukowcy starali się sklasyfikować odkrytego dinozaura. Łączono go zarówno z wczesnymi ptakami, jak i nie-ptasimi teropodami. Obecnie większość [[analiza filogenetyczna|analiz skłania]] do zaliczania Alvarezsauridae do nie-ptasich [[maniraptoriformes|maniraptoryformów]] (więcej na ten temat w oddzielnym artykule dot. [[Alvarezsauroidea]]).  
+
Przez wiele lat naukowcy starali się sklasyfikować odkrytego dinozaura. Łączono go zarówno z wczesnymi ptakami, jak i nieptasimi teropodami. Obecnie większość [[analiza filogenetyczna|analiz skłania]] do zaliczania Alvarezsauridae do nieptasich [[maniraptoriformes|maniraptoryformów]] (więcej na ten temat w oddzielnym artykule dot. [[Alvarezsauroidea]]).  
  
−
==Materiał kopalny==
+
==Etymologia==
−
[[Holotyp]] (MUCPv 54) (młodociany): sześć kręgów szyjnych (V - X), trzy kręgi piersiowe (I - III), dwa niekompletne łuki kręgów piersiowych, trzy trzony kręgów krzyżowych (II – IV), trzynaście kręgów ogonowych, trzynaście szewronów, niekompletna łopatka, niekompletna kość krucza, częściowa III kość śródręcza, kości biodrowe, kość udowa, piszczel, fragment kości strzałkowej, kość stawu skokowego, kość piętowa, II kość śródstopia, paliczek II-1, paliczek II-2, paliczek III-1, paliczek III-2, paliczek III-3, paliczek IV-1, paliczek IV-2, paliczek IV-3, paliczek IV-4.
+
Nazwa [[rodzaj]]owa ''Alvarezsaurus'' został nadany na cześć argentyńskiego pisarza i historyka Gregorio Álvareza. Epitet gatunkowy ''calvoi'' honoruje [[Jorge Calvo|Jorge'a Calvo]], argentyńskiego paleontologa oraz odkrywcę szczątków omawianego dinozaura.
  
 
==Spis gatunków==
 
==Spis gatunków==
 
{| class="wikitable"
 
{| class="wikitable"
−
! ''Alvarezsaurus''
+
|{{V| ''Alvarezsaurus''}}
 
| {{Kpt|[[Bonaparte]], [[1991]]}}
 
| {{Kpt|[[Bonaparte]], [[1991]]}}
 
|-
 
|-
−
! ''A. calvoi''
+
|?= ''[[Achillesaurus]]''
 +
| {{Kpt|[[Augustin Martinelli|Martinelli]]}} i {{Kpt|[[Ezequiel Vera|Vera]]}}, [[2007]]
 +
|-
 +
|{{V| ''A. calvoi''}}
 
| {{Kpt|[[Bonaparte]], [[1991]]}}
 
| {{Kpt|[[Bonaparte]], [[1991]]}}
−
|}  
+
|-
 +
|?= ''[[Achillesaurus|Achillesaurus manazonnei]]''
 +
| {{Kpt|[[Augustin Martinelli|Martinelli]]}} i {{Kpt|[[Ezequiel Vera|Vera]]}}, [[2007]]
 +
|}
 +
 
 +
==Bibliografia==
 +
<small>
 +
Bonaparte, J. F. (1991). "Los vertebrados fósiles de la formación Río Colorado, de la ciudad de Neuquén y cercanías, Cretácico Superior, Argentina". Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales "Bernardino Rivadavia". Paleontología. 4 (3): 15–123
 +
 
 +
Chiappe, L. M., Norell, M. A., & Clark, J. M. (2002). "The Cretaceous, short-armed Alvarezsauridae: ''Mononykus'' and its kin". [w:] Chiappe, L. M & Witmer, L. M. (red). "Mesozoic Birds: Above the Heads of Dinosaurs". University of California Press, po. 87-120.
 +
 
 +
Meso, J. G., Pol, D., Chiappe, L., Qin, Z., Díaz‐Martínez, I., Gianechini, F., Apesteguía, S., Makovicky, P. J.,  & Pittman, M. (2025). "Body size and evolutionary rate analyses reveal complex evolutionary history of Alvarezsauria". Cladistics, 41(1), 135-155.  [[doi:10.1111/cla.12600]]
 +
 
 +
Meso, J. G., Qin, Z., Pittman, M., Canale, J. I., Salgado, L., & Díaz, V. D. (2021). "Tail anatomy of the Alvarezsauria (Theropoda, Coelurosauria), and its functional and behavioural implications". Cretaceous Research, 124, 104830. [[doi:10.1016/j.cretres.2021.104830]]
 +
 
 +
Mortimer, M. (online) [https://theropoddatabase.github.io/Ornithomimosauria.htm#Alvarezsauruscalvoi]
  
−
==Wybrana bibliografia==
+
Novas, F. E. (1996). "Alvarezsauridae, Cretaceous basal birds from Patagonia and Mongolia". Memoirs-Queensland Museum, 39, 675-702.
−
<small>http://home.comcast.net/~eoraptor/Ornithomimosauria.htm#Alvarezsauruscalvoi
 
  
−
Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.</small>
+
Qin, Z., Zhao, Q., Choiniere, J. N., Clark, J. M., Benton, M. J., & Xu, X. (2021). "Growth and miniaturization among alvarezsauroid dinosaurs". Current Biology, 31(16), 3687-3693. [[doi:10.1016/j.cub.2021.06.013]]
 +
<references/></small>
  
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
 
[[Kategoria:Dinosauria]]
Linia 95: Linia 96:
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Kreda]]
 
[[Kategoria:Santon]]
 
[[Kategoria:Santon]]
−
[[Kategoria:Do sprawdzenia]]
 

Wersja z 21:05, 29 mar 2025

Autor: Sebastian Oziemski
Korekta: Maciej Ziegler,Marcin Szermański, Tomasz Skawiński, Paweł Konarzewski

Alvarezsaurus (alwarezzaur)
Długość ok. 1,1 m [1]
Wysokość ok. 30 cm (w biodrach) [1]
Masa ok. 2 kg [1]
Dieta prawdopodobnie owadożerny
Miejsce Argentyna - Neuquen

(formacja Bajo de la Carpa)

Czas
252 201,4 143,1
66

ok. 85,5-83,6 Ma
późna kreda (santon)

Systematyka Dinosauria

Saurischia

Theropoda

Tetanurae

Coelurosauria

Alvarezsauroidea

Alvarezsauridae

Alvarezsaurus.jpg
Zrekonstruowany szkielet alwarezzaura. Fot. FunkMonk (Michael B. H.)[2]

Wstęp

Alvarezsaurus to rodzaj niewielkiego teropoda, którego skamieniałości odkryto w argentyńskich skałach formacji Bajo de la Carpa, datowanych na późnokredowe piętro santonu.

Materiał kopalny

Rekonstrukcja szkieletu Alvarezsaurus. Autor: Jaime Headden [1]

Holotyp (MUCPv 54) to sześć kręgów szyjnych (V - X), trzy kręgi piersiowe (I - III), dwa niekompletne łuki kręgów piersiowych, trzy trzony kręgów krzyżowych (II – IV), trzynaście kręgów ogonowych, trzynaście szewronów, niekompletna łopatka, niekompletna kość krucza, częściowa III kość śródręcza, kości biodrowe, kość udowa, piszczel, fragment kości strzałkowej, kość stawu skokowego, kość piętowa, II kość śródstopia, paliczek II-1, paliczek II-2, paliczek III-1, paliczek III-2, paliczek III-3, paliczek IV-1, paliczek IV-2, paliczek IV-3, paliczek IV-4 (Mortimer, online). Qin i współpracownicy (2021) sądzili, że holotyp należał do młodocianego osobnika. Jednak na postawie budowy kręgów ogonowych, Meso i in. (2025) stwierdzili, że był w późniejszej fazie wzrostu (dojrzewający).

Do omawianego rodzaju może należeć również holotyp achillezaura. Zobacz więcej: Achillesaurus#Historia taksonu.

Bonaparte (1991) podaje, że wśród 13 kręgów ogonowych znajdują się 4 bliższe oraz 9 dalszych. Według Novasa (1996) najdalsze kręgi odpowiadają kręgom ogonowym o pozycjach 15-18, a najbliższe to kręgi to 1-3. Reinterpretacji pozycji kręgów ogonowych alwarezzaura dokonali Meso i współpracownicy (2021). Zdaniem badaczy proksymalne (bliższe) kręgi to 4-7, natomiast dystalne (dalsze) - 8-16.

Budowa i paleobiologia

Kręgi szyjne Alvarezsaurus były płaskie (amfiplatyczne). Między nimi a kręgami piersiowymi występowało gwałtowne przejście. Synsacrum było mniej spłaszczone niż u Patagonykus, Mononykus i Shuvuuia. Wyrostki kolczyste bliższych (proksymalnych) kręgach ogonowych były nieobecne lub słabo rozwinięte. Z kolei dalsze kręgi ogonowe miały dwukrotną długość bliższych. Łopatka z zakrzywiony w widoku grzbietowym trzonem była znacznie mniejsza niż u Mononykus i Shuvuuia. Kość śródstopia IV była dłuższa niż II (Chiappe i in., 2002).

Filogeneza

Przez wiele lat naukowcy starali się sklasyfikować odkrytego dinozaura. Łączono go zarówno z wczesnymi ptakami, jak i nieptasimi teropodami. Obecnie większość analiz skłania do zaliczania Alvarezsauridae do nieptasich maniraptoryformów (więcej na ten temat w oddzielnym artykule dot. Alvarezsauroidea).

Etymologia

Nazwa rodzajowa Alvarezsaurus został nadany na cześć argentyńskiego pisarza i historyka Gregorio Álvareza. Epitet gatunkowy calvoi honoruje Jorge'a Calvo, argentyńskiego paleontologa oraz odkrywcę szczątków omawianego dinozaura.

Spis gatunków

Alvarezsaurus Bonaparte, 1991
?= Achillesaurus Martinelli i Vera, 2007
A. calvoi Bonaparte, 1991
?= Achillesaurus manazonnei Martinelli i Vera, 2007

Bibliografia

Bonaparte, J. F. (1991). "Los vertebrados fósiles de la formación Río Colorado, de la ciudad de Neuquén y cercanías, Cretácico Superior, Argentina". Revista del Museo Argentino de Ciencias Naturales "Bernardino Rivadavia". Paleontología. 4 (3): 15–123

Chiappe, L. M., Norell, M. A., & Clark, J. M. (2002). "The Cretaceous, short-armed Alvarezsauridae: Mononykus and its kin". [w:] Chiappe, L. M & Witmer, L. M. (red). "Mesozoic Birds: Above the Heads of Dinosaurs". University of California Press, po. 87-120.

Meso, J. G., Pol, D., Chiappe, L., Qin, Z., Díaz‐Martínez, I., Gianechini, F., Apesteguía, S., Makovicky, P. J., & Pittman, M. (2025). "Body size and evolutionary rate analyses reveal complex evolutionary history of Alvarezsauria". Cladistics, 41(1), 135-155. doi:10.1111/cla.12600

Meso, J. G., Qin, Z., Pittman, M., Canale, J. I., Salgado, L., & Díaz, V. D. (2021). "Tail anatomy of the Alvarezsauria (Theropoda, Coelurosauria), and its functional and behavioural implications". Cretaceous Research, 124, 104830. doi:10.1016/j.cretres.2021.104830

Mortimer, M. (online) [3]

Novas, F. E. (1996). "Alvarezsauridae, Cretaceous basal birds from Patagonia and Mongolia". Memoirs-Queensland Museum, 39, 675-702.

Qin, Z., Zhao, Q., Choiniere, J. N., Clark, J. M., Benton, M. J., & Xu, X. (2021). "Growth and miniaturization among alvarezsauroid dinosaurs". Current Biology, 31(16), 3687-3693. doi:10.1016/j.cub.2021.06.013

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.
Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Alvarezsaurus&oldid=35975”