Olorotitan: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Paleoekologia Kundur: składnia o ssaku) |
m |
||
| Linia 52: | Linia 52: | ||
|- | |- | ||
| colspan=2 |[[Plik:Olorotitan2.jpg|400px]] | | colspan=2 |[[Plik:Olorotitan2.jpg|400px]] | ||
| − | <small>© Godefroit ''et al.'' 2012</small> | + | <small>Ryc. 1. Rekonstrukcja szkieletu ''Olorotitan'' na podstawie holotypu i materiału przypisanego. |
| + | |||
| + | © Godefroit ''et al.'' 2012</small> | ||
|- | |- | ||
! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ! colspan=2 | Mapa znalezisk: | ||
Wersja z 01:34, 31 gru 2011
Opis został napisany na nowo. Pojawi się niebawem. --Dino 22:50, 30 gru 2011 (CET)
| Autor: | Korekta: |
| Łukasz Czepiński |
| Olorotitan (olorotytan) | |
|---|---|
| Długość: | 8 m |
| Wysokość: | 3,5 m |
| Masa: | ok. 3 t |
| Miejsce występowania: | Rosja Kundur, region Amur–Heilongjiang (formacja Udurchukan) |
| Czas występowania | ?69/67-65 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Ryc. 1. Rekonstrukcja szkieletu Olorotitan na podstawie holotypu i materiału przypisanego. © Godefroit et al. 2012 | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy…
| |
Wstęp
Olorotitan to lambeozauryn z kladu Corythosaurini żyjący w późnej kredzie na terenie dzisiejszej Rosji. Został opisany w 2003 roku przez paleontologów: Pascala Godefroita z Belgii, Yuri L. Bolotsky'ego i Vladimira Alifanova z Rosji[1].
Historia odkrycia
Odkrywcą stanowiska paleontologicznego w Kundur był V.A. Nagornii, pracownik Far Eastern Institute of Mineral Resources. W 1990 roku zbierał skamieniałości wzdłuż autostrady Chita–Khabarovsk. Swoje znaleziska przesłał do rosyjskiego paleontologa, Yuria Bolotskyego z Instytutu Geologii Dalekowschodniej Filii Rosyjskiej Akademii Nauk. Wykopaliska na szeroką skalę rozpoczęły się w roku 1999 i były finansowane z grantów National Geographic Society i Jurassic Fundation. Jeszcze tego samego roku został odkryty holotyp olorotytana, jednakże dopiero w 2001 r został całkowicie wydobyty ze skał. Okaz ów jest, jak dotąd, najbardziej kompletnym szkieletem dinozaura znalezionym na terenie Rosji i najlepiej zachowanym lambeozaurynem spoza Ameryki Północnej. Poza holotypem znaleziono również mniejsze i bardziej fragmentaryczne okazy, które mogą być powiązane z Olorotitan arharensis[2].
Geologia i datowanie regionu Amur–Heilongjiang
W skład regionu Amur-Heilongjiang wchodzą 4 stanowiska ze znaleziskami dinozaurów z wschodniej Azji: Jiayin i Wulaga (znajdujące się w północnej prowincji Heilongjiang w Chinach; wspólnie zaliczane do formacji Yuliangze), oraz Blagoveschensk i Kundur (zlokalizowane na południu obwodu amurskiego, w Dalekowschodnim Okręgu Federalnym, na terenie Rosji; zaliczane obecnie[2] do formacji Udurchukan, zaś wcześniej[1] do formacji Tsagaya). Wszystkie te stanowiska położone są w południowo-wschodniej części basenu sedymentacyjnego Zeya-Bureya (patrz - mapa obok).
Na podstawie danych paleopalinologicznych, Bugdaeva i Markevich, w swojej publikacji z 2001 roku, datowali stanowiska Kundur i Jiayin na wczesny mastrycht (70-69 Ma), zaś Blagoveschensk na "środkowy" mastrycht (69-67 Ma). Jednocześnie uznali, że wymarcie dinozaurów i zmiana roślinności na terenie Rosyjskiego Dalekiego Wschodu miały miejsce na granicy między "środkowym" a późnym mastrychtem [3]. Jednakże inni badacze[1][4][5][6] wskazują na podobieństwo kopalnego pyłku z lokalizacji obwodu amurskiego do tego tworzącego zonę Wodehouseia spinata w USA, datowaną na późny mastrycht (67-65 Ma)[7]. W konsekwencji uznali, że podobnie należy datować formacje Udurchukan i Yuliangze (co zgadzałoby się z obecnym stanem wiedzy na temat wymarcia dinozaurów, które miało miejsce na granicy późnego mastrychtu z danem, pierwszym piętrem paleogenu). Aby całkowicie zamknąć dyskusję, należałoby zbadać ten region pod kątem innych wskaźników (np. geochronologicznych czy magnetostratygraficznych).
Paleoekologia Kundur
W 2010 roku, na podstawie kręgu ogonowego i pojedynczego zęba, pochodzących ze stanowiska Kundur, opisany został wątpliwy zauropod, Arkharavia heterocoelica[8] (prawdopodobnie chimera kości zauropoda i hadrozauryda[2]). W Kundur dominującymi kręgowcami były jednak hadrozaurydy - oprócz Olorotitan na swój opis oczekuje hadrozauryn o płaskiej głowie, podobny do grypozaura[9].
Poza tym, ze stanowiska Kundur znane są: żółwie skrytoszyjne z grupy Lindholmemydidae[10], zęby krokodyla[2], izolowane kości i zęby należące do teropoda[11] i, prawdopodobnie, nodozauryda[12]. Przepłukiwanie osadów z tego miejsca przyniosło również odkrycie zęba ssaka wielokuzgowca (Multituberculata), co jest pierwszym takim znaleziskiem na terenie Rosji[13].
Materiał kopalny
Holotyp: AEHM 2/845 - artykułowany, ale niekompletny szkielet sędziwego, dorosłego osobnika. Obecność czaszki i części pustego w środku grzebienia naczaszkowego. Brak kilku kręgów grzbietowych, kilku żeber, haemapophyses (wyrostków łuku krwionośnego znajdujących się na kręgach), prawej kości barkowej, kości prawej ręki, lewego przedramienia, kości łonowych, prawej kończyny tylnej i lewej stopy.
Materiał przypisany: AEHM 2/846 - kręgi grzbietowe, kości krzyżowe i kości biodrowe należące do osobnika dorosłego, młodszego od AEHM 2/845.
Budowa
Czaszka
Kręgosłup
Analiza ontogenetyczna
Rekonstrukcja zwierzęcia
Pokrewieństwo
Implikacje paleobiogeograficzne
Etymologia
Nazwa rodzajowa, Olorotitan znaczy z łaciny "olbrzymi łabędź", co zapewne jest związane z jego niezwykle długą, jak na hadrozaura, "łabędzią" szyją[14]. Epitet gatunkowy arharensis odnosi się do powiatu Arhara w Rosji, skąd pochodzi holotyp zwierzęcia.
Spis gatunków
| Olorotitan | Godefroit, Bolotsky i Alifanov, 2003 |
|---|---|
| O. arharensis | Godefroit, Bolotsky i Alifanov, 2003 |
Bibliografia
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Pascal Godefroit,Yuri Bolotsky & Vladimir Alifanov, 2003. A remarkable hollow-crested hadrosaur from Russia: an Asian origin for lambeosaurines. C. R. Palevol. 2, s. 143–151.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Pascal Godefroit, Yuri L. Bolotsky & Ivan Y. Bolotsky, 2012. Osteology and relationships of Olorotitan arharensis, a hollow crested hadrosaurid dinosaur from the latest Cretaceous of Far Eastern Russia. Acta Palaeontologica Polonica (w druku).
- ↑ Bugdaeva, E.V. and Markevich, V.S. 2001. The problem of extinction at the Cretaceous-Tertiary boundary. In: E.V. Bugdaeva (ed.), Flora and dinosaurs at the Cretaceous-Paleogene boundary of Zeya-Bureya Basin (IGCP project 434), 108-112. Dalnauka, Vladivostok
- ↑ Godefroit P., Bolotsky, Y.L., and Van Itterbeeck, J. 2004. Amurosaurus riabinini, a Late Cretaceous lambeosaurine dinosaur from Far Eastern Russia. Acta Palaeontologica Polonica 49: 585-618.
- ↑ Van Itterbeeck, J., Bolotsky, Y.L., Bultynck, P., and Godefroit, P. 2005. Stratigraphy, sedimentology and palaeoecology of the dinosaur-bearing Kundur section (Zeya-Bureya Basin, Amur Region, Far Eastern Russia). Geological Magazine 142: 735-750.
- ↑ Nichols, D.J. and Johnson, K.R. 2008. Plants and the K-T Boundary. 280 pp. Cambridge University Press, Cambridge.
- ↑ Nichols, D.J. and Sweet, A.R. 1993. Biostratigraphy of Upper Cretaceous non-marine palynofloras in a north-south transect of the Western Interior Basin. In: W.G.E. Caldwell and E.G. Kauffman (eds.) Evolution of the Western Interior Basin. Geological Association of Canada, Special Paper 39: 539-584
- ↑ Alifanov V. R. & Bolotsky Y. L. (2010) "Arkharavia heterocoelica gen. et sp. nov., a New Sauropod Dinosaur from the Upper Cretaceous of Far Earstern Russia" Paleontological Journal, 44(1), 84-91
- ↑ Godefroit, P., Bolotsky, Y.L., and Lauters, P. 2009. A new Gryposaurus species (Dinosauria : Hadrosauridae) from the Maastrichtian (Late Cretaceous) of Far Eastern Russia. Journal of Vertebrate Palaeontology 29: 106A.
- ↑ Danilov, I.G., Bolotsky, Y.L., Averianov, A.O., and Donchenko, I.V. 2002. A new genus of lindholmemydid turtle (Testudines, Testudinoidea) from the Late Cretaceous of the Amur River Region, Russia. Russian Journal of Herpetology 9: 155-68.
- ↑ Alifanov, V.R. and Bolotsky, Y.L. 2002. New data about the assemblages of the Upper Cretaceous carnivorous dinosaurs (Theropoda) from the Amur Region. In: G.L. Kirillova (ed.), Cretaceous continental margin of East Asia: stratigraphy, sedimentation, and tectonics, 25-26. Unesco-IUGS-IGCP, Khabarovsk
- ↑ Tumanova, T.A., Bolotsky, Y.L., and Alifanov, V.R. 2004. The first finds of armored dinosaurs in the Upper Cretaceous of Russia (Amur Region). Paleontologicheskii Zhurnal 38: 73-77.
- ↑ Averianov, A.O., Bolotsky, Y.L., and Godefroit, P. 2002. First multituberculate mammal from Russia. In: G.L. Kirillova (ed.), Cretaceous continental margin of East Asia: stratigraphy, sedimentation, and tectonics, 27-28. Unesco-IUGS-IGCP, Khabarovsk.
- ↑ Interpretacja własna autora hasła - Czepiński, Ł. Autorzy publikacji naukowej (Godefroit et al. 2003), podają jedynie tłumaczenie nazwy rodzajowej, nie wyjaśniając jej pochodzenia.
