Dollodon: Różnice pomiędzy wersjami

Z Encyklopedia Dinozaury.com
Skocz do: nawigacja, szukaj
(poprawki, dalsze konieczne)
Linia 1: Linia 1:
 +
Hasło do poprawy - taksonomia, systematyka
 +
 
<small>
 
<small>
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
 
{| class="wikitable" style="background-color:CornSilk"
Linia 68: Linia 70:
  
 
==Materiał kopalny==
 
==Materiał kopalny==
−
[[Holotyp]] dinozaura (IRSNB 1551) to kompletna czaszka i szkielet pozaczaszkowy. [[McDonald]] ([[2012]]) uznaje go za kolejny osobnik przypisany do ''[[Mantellisaurus]]''.
+
[[Holotyp]] dinozaura (IRSNB 1551) to kompletna czaszka i szkielet pozaczaszkowy. Prawdopodobnie istnieje inny materiał przypisywany do tego gatunku, na co wskazuje podanie przez Paula (2008) więcej niż jednego miejsca znalezienia szczątków.
  
−
==Diagnoza za Paul, 2008==
+
==Diagnoza za Paul, 2008 (niekompletna)==
 
{{Szablon:Diagnoza}}
 
{{Szablon:Diagnoza}}
 
Szerokość od wierzchołka k. przedszczękowej do przedniego brzegu oczodołu w stosunku do wyrostka bocznopotylicznego wynosi około 1,6. Wydłużenie: tylnej części kości nosowej, szczękowego wyrostka k. przedszczękowej i k. szczękowej. Szczękowy wyrostek k. przedszczękowej płytki. Okno przedoczodołowe i towarzyszące mu zagłębienie zredukowane. Kość łzowa krótka, nie ma kontaktu z k. nosową. Tylni brzeg "potyliczny" prosty. Kość kwadrato-jarzmowa krótka. trzony tylnych kręgów grzbietowych nieściśnięte przodo-tylnio. Wyrostki kolczyste kręgów: grzbietowych, krzyżowych i ogonowych mają kształt umiarkowanie wysokiego żagla. Siedem zlanych kręgów krzyżowych. Kończyny przednie mają około 55% długości kończyn tylnych. Dłoń wąska. Pierwszy paliczek pierwszego palca dłoni obecny, kolec kciuka i inne kości dłoni umiarkowanych rozmiarów. Centralna część k. biodrowej płytka. Przedłonowy (przedni) wyrostek k. łonowej głęboki. Trzon kości udowej skręcony. Pierwsze śródstopie obecne, drugie długie.
 
Szerokość od wierzchołka k. przedszczękowej do przedniego brzegu oczodołu w stosunku do wyrostka bocznopotylicznego wynosi około 1,6. Wydłużenie: tylnej części kości nosowej, szczękowego wyrostka k. przedszczękowej i k. szczękowej. Szczękowy wyrostek k. przedszczękowej płytki. Okno przedoczodołowe i towarzyszące mu zagłębienie zredukowane. Kość łzowa krótka, nie ma kontaktu z k. nosową. Tylni brzeg "potyliczny" prosty. Kość kwadrato-jarzmowa krótka. trzony tylnych kręgów grzbietowych nieściśnięte przodo-tylnio. Wyrostki kolczyste kręgów: grzbietowych, krzyżowych i ogonowych mają kształt umiarkowanie wysokiego żagla. Siedem zlanych kręgów krzyżowych. Kończyny przednie mają około 55% długości kończyn tylnych. Dłoń wąska. Pierwszy paliczek pierwszego palca dłoni obecny, kolec kciuka i inne kości dłoni umiarkowanych rozmiarów. Centralna część k. biodrowej płytka. Przedłonowy (przedni) wyrostek k. łonowej głęboki. Trzon kości udowej skręcony. Pierwsze śródstopie obecne, drugie długie.
−
 
−
Uwaga - powyższa diagnoza jest wg niektórych paleontologów niewystarczająca, co wytyka [[Paul]]owi m.in. [[McDonald]] na DML.
 
  
 
==Historia taksonomii==
 
==Historia taksonomii==
−
''Dollodon'' ma zawiłą i bardzo skomplikowaną [[takson]]omię. W [[2008]] roku Gregory S. [[Paul]] zdecydował się na utworzenie nowego gatunku ''Dollodon bampingi'' (wcześniej był to okaz należący do ''[[Iguanodon]] mantelli'', być może [[synonim]] ''[[Mantellisaurus]]''). [[Carpenter]] i [[Ishida]] ([[2010]]) stwierdzają, że ''Dollodon bampingi'' to młodszy [[synonim]] ''[[Iguanodon]] seelyi''. Lecz właśnie ''I. seelyi'' jest dla nich gatunkiem nie należącym do iguanodonta, a więc uznają zaproponowaną przez [[Paul]]a nazwę ''Dollodon'' jako ważną, jedynie uznając za właściwy epitet gatunkowy ''seelyi'', a nie ''bampingi''. Sprawę komplikuje fakt, iż ''I. seelyi'' bywa uważany za młodszy [[synonim]] ''[[Iguanodon]] bernissartensis'' ([[Norman]], [[2004]])
+
''Dollodon'' ma bardzo zawiłą [[taksonomia|taksonomię]]. W [[2008]] roku Gregory S. [[Paul]] zdecydował się na utworzenie nowego gatunku ''Dollodon bampingi'' (wcześniej był to okaz należący do ''[[Iguanodon]] mantelli'', później ''I. atherfieldensis'', czyli  ''[[Mantellisaurus] atherfieldensis]''). [[Carpenter]] i [[Ishida]] ([[2010]]) stwierdzają, że ''Dollodon bampingi'' to młodszy [[synonim]] ''[[Iguanodon]] seelyi''. Lecz właśnie ''I. seelyi'' jest dla nich gatunkiem nie należącym do iguanodonta, a więc uznają zaproponowaną przez [[Paul]]a nazwę ''Dollodon'' jako ważną, jedynie uznając za właściwy epitet gatunkowy ''seelyi'', a nie ''bampingi''. Sprawę komplikuje fakt, iż ''I. seelyi'' bywa uważany za młodszy [[synonim]] ''[[Iguanodon]] bernissartensis'' (McDonald, [[2012]]).
  
−
[[McDonald]] ([[2012]]) uważa dollodonta za młodszy [[synonim]] mantelizaura (co więcej - uznaje nazewnictwo ''D. bampingi'', a nie ''D. seelyi''), uznając z przedstawicieli [[Iguanodontia]] jedynie ''[[Iguanodon]] bernissartensis'' i ''[[Mantellisaurus]] atherfieldensis'' za ważne gatunki z [[barrem]]u – [[apt]]u Belgii i Anglii. Z kwestią [[takson]]omiczną zaproponowaną przez [[Paul]]a ([[2008]]) nie zgadza się również [[Norman]] ([[2010]]).
+
[[McDonald]] ([[2012]]) uważa dollodonta za [[młodszy synonim]] mantellizaura (co więcej - uznaje nazewnictwo ''D. bampingi'', a nie ''D. seelyi''), uznając z przedstawicieli [[Iguanodontia]] jedynie ''[[Iguanodon]] bernissartensis'' i ''[[Mantellisaurus]] atherfieldensis'' za ważne gatunki z [[barrem]]u – [[apt]]u Belgii i Anglii. Z kwestią [[takson]]omiczną zaproponowaną przez [[Paul]]a ([[2008]]) nie zgadza się również [[Norman]] ([[2010]]).
  
 
==Etymologia==
 
==Etymologia==
Linia 88: Linia 88:
 
! ''Dollodon''
 
! ''Dollodon''
 
| [[Paul]], [[2008]]
 
| [[Paul]], [[2008]]
 +
| ?= ''[[Mantellisaurus]]'', ??= ''[[Iguanodon]]''
 
|-
 
|-
−
! ''D. bampingi'' / ''D. seelyi''
+
! ''D. bampingi''  
−
| ([[Hulke]], [[1882]]) [[Paul]], [[2008]] / ([[Hulke]], [[1882]]) [[Paul]], [[2008]] ''vide'' [[Carpenter]] i [[Ishida]], [[2010]]
+
| [[Paul]], [[2008]]
−
| ?= ''[[Mantellisaurus]] atherfieldensis'' / ?= ''[[Iguanodon]] bernissartensis''
+
| typowy, ?= ''[[Mantellisaurus]] atherfieldensis'', ??= ''D. seelyi'', ???= ''[[Iguanodon]] bernissartensis''
 +
|-
 +
! ''D. seelyi''
 +
| ([[Hulke]], [[1882]]) [[Carpenter]] i [[Ishida]], [[2010]]
 +
| ?= ''[[Iguanodon]] bernissartensis''
 
|-
 
|-
 
| = ''[[Iguanodon]] seelyi''
 
| = ''[[Iguanodon]] seelyi''
Linia 97: Linia 102:
 
|-
 
|-
 
| = ''[[Iguanodon]]'' "seeleyi"
 
| = ''[[Iguanodon]]'' "seeleyi"
−
|
+
| ?
 
| ''[[nomen nudum]]''
 
| ''[[nomen nudum]]''
 
|}
 
|}
Linia 129: Linia 134:
 
[[Kategoria:Barrem]]
 
[[Kategoria:Barrem]]
 
[[Kategoria:Apt]]
 
[[Kategoria:Apt]]
 +
[[Kategoria:do poprawy - zajęte]]

Wersja z 13:28, 11 mar 2012

Hasło do poprawy - taksonomia, systematyka

Autor: Korekta:
Sebastian Oziemski

Tomasz Singer

Marcin Szermański

Maciej Ziegler

Łukasz Czepiński

Tomasz Sokołowski

Dollodon (dollodont)
Długość: 6-6,5 m
Masa: >1 t
Miejsce występowania: Belgia, Wielka Brytania, ?Niemcy

(grupa Upper Hainaut)

Czas występowania ok. 128, 3 / 128,3-125 / ok. 125-124 Ma

wczesna kreda ("środkowy" barrem lub późny barrem

lub najwcześniejszy apt)

Systematyka Dinosauria

Ornithischia

Genasauria

Neornithischia

Cerapoda

Ornithopoda

Iguanodontia

Dollodon.jpg

Rekonstrukcja przyżyciowa dollodonta na podstawie rekonstrukcji szkieletu G.S. Paula.

Autor: Stephen O'Connor[1]

Wstęp

Dollodon to dość wątpliwy rodzaj iguanodonta, który występował we wczesnej kredzie na terenie dzisiejszej Belgii i Anglii oraz być może na terenie obecnych Niemiec. Był średniej wielkości - dorastał bowiem do 6,5 metrów długości i ponad 1 tony, długość kości udowej – ok. 760 mm (Paul, 2008; Paul, 2010).

Nie jest pewne, czy jest to ważny rodzaj, czy młodszy synonim iguanodonta lub mantelizaura, ani który epitet gatunkowy powinien być uważany za obowiązujący.

Materiał kopalny

Holotyp dinozaura (IRSNB 1551) to kompletna czaszka i szkielet pozaczaszkowy. Prawdopodobnie istnieje inny materiał przypisywany do tego gatunku, na co wskazuje podanie przez Paula (2008) więcej niż jednego miejsca znalezienia szczątków.

Diagnoza za Paul, 2008 (niekompletna)

Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych.

Szerokość od wierzchołka k. przedszczękowej do przedniego brzegu oczodołu w stosunku do wyrostka bocznopotylicznego wynosi około 1,6. Wydłużenie: tylnej części kości nosowej, szczękowego wyrostka k. przedszczękowej i k. szczękowej. Szczękowy wyrostek k. przedszczękowej płytki. Okno przedoczodołowe i towarzyszące mu zagłębienie zredukowane. Kość łzowa krótka, nie ma kontaktu z k. nosową. Tylni brzeg "potyliczny" prosty. Kość kwadrato-jarzmowa krótka. trzony tylnych kręgów grzbietowych nieściśnięte przodo-tylnio. Wyrostki kolczyste kręgów: grzbietowych, krzyżowych i ogonowych mają kształt umiarkowanie wysokiego żagla. Siedem zlanych kręgów krzyżowych. Kończyny przednie mają około 55% długości kończyn tylnych. Dłoń wąska. Pierwszy paliczek pierwszego palca dłoni obecny, kolec kciuka i inne kości dłoni umiarkowanych rozmiarów. Centralna część k. biodrowej płytka. Przedłonowy (przedni) wyrostek k. łonowej głęboki. Trzon kości udowej skręcony. Pierwsze śródstopie obecne, drugie długie.

Historia taksonomii

Dollodon ma bardzo zawiłą taksonomię. W 2008 roku Gregory S. Paul zdecydował się na utworzenie nowego gatunku Dollodon bampingi (wcześniej był to okaz należący do Iguanodon mantelli, później I. atherfieldensis, czyli [[Mantellisaurus] atherfieldensis]). Carpenter i Ishida (2010) stwierdzają, że Dollodon bampingi to młodszy synonim Iguanodon seelyi. Lecz właśnie I. seelyi jest dla nich gatunkiem nie należącym do iguanodonta, a więc uznają zaproponowaną przez Paula nazwę Dollodon jako ważną, jedynie uznając za właściwy epitet gatunkowy seelyi, a nie bampingi. Sprawę komplikuje fakt, iż I. seelyi bywa uważany za młodszy synonim Iguanodon bernissartensis (McDonald, 2012).

McDonald (2012) uważa dollodonta za młodszy synonim mantellizaura (co więcej - uznaje nazewnictwo D. bampingi, a nie D. seelyi), uznając z przedstawicieli Iguanodontia jedynie Iguanodon bernissartensis i Mantellisaurus atherfieldensis za ważne gatunki z barremu – aptu Belgii i Anglii. Z kwestią taksonomiczną zaproponowaną przez Paula (2008) nie zgadza się również Norman (2010).

Etymologia

Nazwa rodzajowa jest uhonorowaniem Louisa Dollo, który jako pierwszy opisał iguanodonty z kopalni w Bernissart (Belgia). Oznacza ona w dosłownym tłumaczeniu "ząb Dollo". Epitet gatunkowy bampingi został nadany na cześć D. Bampinga, który udzielił wsparcia podczas badania dollodonta. Pierwotny epitet gatunkowy seelyi honoruje Charlesa Seely'ego.

Spis gatunków

Dollodon Paul, 2008 ?= Mantellisaurus, ??= Iguanodon
D. bampingi Paul, 2008 typowy, ?= Mantellisaurus atherfieldensis, ??= D. seelyi, ???= Iguanodon bernissartensis
D. seelyi (Hulke, 1882) Carpenter i Ishida, 2010 ?= Iguanodon bernissartensis
= Iguanodon seelyi Hulke, 1882
= Iguanodon "seeleyi" ? nomen nudum

Bibliografia

Carpenter, K. and Ishida, Y. (2010) "Early and "Middle" Cretaceous Iguanodonts in Time and Space". Journal of Iberian Geology 36 (2): 145-164.doi:10.5209/rev_JIGE.2010.v36.n2.3.

McDonald, A.T. (2012) "The status of Dollodon and other basal iguanodonts (Dinosauria: Ornithischia) from the upper Wealden beds (Lower Cretaceous) of Europe". Cretaceous Research advance online publication. doi:10.1016/j.cretres.2011.03.002

Norman D.B. (2004) Basal Iguanodontia. [w]: David B. Weishampel, Peter Dodson, Halszka Osmólska (red.): "The Dinosauria". Wyd. drugie. Berkeley: University of California Press

Norman, D.B. (2010) "A taxonomy of iguanodontian (Dinosauria: Ornithopoda) from the lower Wealden Group (Cretaceous: Valanginian) of southern England". Zootaxa 2489: 47–66.

Paul, G.S. (2008) "A revised taxonomy of the iguanodont dinosaur genera and species". Cretaceous Research 29 (2): 192–216. doi:10.1016/j.cretres.2007.04.009

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford

Źródło: „https://encyklopedia.dinozaury.com/index.php?title=Dollodon&oldid=5644”