Kryptops: Różnice pomiędzy wersjami
m (→Wstęp: +eoabelizaur) |
(chimeryczność potwierdzona) |
||
| Linia 5: | Linia 5: | ||
|- | |- | ||
| [[Maciej Ziegler]] | | [[Maciej Ziegler]] | ||
| − | | [[Marcin Szermański]], | + | | [[Marcin Szermański]], [[Daniel Madzia]], [[Sebastian Oziemski]], [[Tomasz Sokołowski]], [[Dawid Mika]] |
| − | [[Daniel Madzia]], | ||
| − | [[Sebastian Oziemski]], | ||
| − | [[Tomasz Sokołowski]], | ||
| − | [[Dawid Mika]] | ||
|} | |} | ||
</small> | </small> | ||
| Linia 52: | Linia 48: | ||
==Wstęp== | ==Wstęp== | ||
| − | ''Kryptops'' to abelizauryd odkryty na afrykańskiej pustyni Ténéré w osadach z przełomu aptu i albu. Jedynym | + | ''Kryptops'' to abelizauryd odkryty na afrykańskiej pustyni Ténéré w osadach z przełomu aptu i albu. Jedynym pewnym starszym od niego przedstawicielem Abelisauridae jest ''[[Eoabelisaurus]]''. |
==Etymologia== | ==Etymologia== | ||
| Linia 60: | Linia 56: | ||
==Materiał kopalny== | ==Materiał kopalny== | ||
| − | [[Holotyp]] (MNN GAD1) to niekompletna kość szczękowa (MNN GAD1-1) | + | [[Holotyp]] (MNN GAD1) to niekompletna kość szczękowa (MNN GAD1-1). |
| − | ==Chimera | + | ==Chimera== |
| − | Szczątki pozaczaszkowe ''Kryptops'' zostały odnalezione nie[[artykułowany|artykułowane]] na stosunkowo niewielkiej powierzchni, wśród zębów [[karcharodontozaur]]a i ornitocheiroida (pterozaura). [[Diagnoza|Diagnostyczna]] kość szczękowa, należąca do niewątpliwie do [[abelizauryd]]a, została znaleziona 15 m od reszty skamielin. Z tych samych osadów pochodzi odnaleziony kilkadziesiąt km dalej, znany jedynie z fragmentów czaszki karcharodontozaur ''[[Eocarcharia]]''. Kręgi kryptopsa miały wysokie wyrostki kolczyste, jak u ''[[Ceratosaurus]]'' i wielu [[bazalny]]ch [[tetanur]]ów (szczególnie [[karnozaur]]ów). Kość biodrowa i krzyżowa są bardzo prymitywne w porównaniu do innych abelizaurydów i bardziej przypominają kość ''[[Allosaurus]]''. Kość krzyżowa składa się z pięciu kręgów - podobnie jak u bardziej bazalnych tetanurów, podczas gdy inne ceratozaury miały ich sześć. Duża "stopa" (dystalne rozszerzenie) kości łonowej także przywodzi na myśl tetanury. Z drugiej strony pozrastane kości miednicy wskazują na nie-tetanury. Jak wynika z [[analiza filogenetyczna|analizy kladystycznej]] [[Ceratosauria#Sereno_i_Brusatte.2C_2008|Sereno i Brusatte, 2008]] (ale zob. też [[Ceratosauria#D.27Orazi_Porchetti_i_in..2C_2011|D'Orazi Porchetti i in., 2011]]), ''Kryptops'' jest najbardziej bazalnym przedstawicielem Abelisauridae. Jednak jedynymi tetanurami umieszczonymi w analizie są dwa taksony: [[Neotetanurae]] (=Avetheropoda) i [[Spinosauroidea]], co powoduje, że badanie nie testuje możliwości, że omawiany teropod jest przedstawicielem Tetanurae. Wszystkie powyższe dane skłaniają więc do przypuszczenia, że ''Kryptops'' to [[chimera]] - w skład [[holotyp]]u mogą wchodzić szczątki ważnego [[rodzaj]]u abelizauryda (kość szczękowa) jak i tetanura, być może z rodzaju ''Eocarcharia'' (materiał pozaczaszkowy). | + | Szczątki pozaczaszkowe ''Kryptops'' (trzy niekompletne kręgi grzbietowe (MNN GAD1-3, 4, 5), dwa żebra (MNN GAD1-6, 7) oraz artykułowana obręcz miedniczna i kość krzyżowa (MNN GAD1-2)) zostały odnalezione nie[[artykułowany|artykułowane]] na stosunkowo niewielkiej powierzchni, wśród zębów [[karcharodontozaur]]a i ornitocheiroida (pterozaura). [[Diagnoza|Diagnostyczna]] kość szczękowa, należąca do niewątpliwie do [[abelizauryd]]a, została znaleziona 15 m od reszty skamielin. Z tych samych osadów pochodzi odnaleziony kilkadziesiąt km dalej, znany jedynie z fragmentów czaszki karcharodontozaur ''[[Eocarcharia]]''. Kręgi kryptopsa miały wysokie wyrostki kolczyste, jak u ''[[Ceratosaurus]]'' i wielu [[bazalny]]ch [[tetanur]]ów (szczególnie [[karnozaur]]ów). Kość biodrowa i krzyżowa są bardzo prymitywne w porównaniu do innych abelizaurydów i bardziej przypominają kość ''[[Allosaurus]]''. Kość krzyżowa składa się z pięciu kręgów - podobnie jak u bardziej bazalnych tetanurów, podczas gdy inne ceratozaury miały ich sześć. Duża "stopa" (dystalne rozszerzenie) kości łonowej także przywodzi na myśl tetanury. Z drugiej strony pozrastane kości miednicy wskazują na nie-tetanury. Jak wynika z [[analiza filogenetyczna|analizy kladystycznej]] [[Ceratosauria#Sereno_i_Brusatte.2C_2008|Sereno i Brusatte, 2008]] (ale zob. też [[Ceratosauria#D.27Orazi_Porchetti_i_in..2C_2011|D'Orazi Porchetti i in., 2011]] i [[Ceratosauria#Pol_i_Rauhut.2C_2012|Pol i Rauhut, 2012]]), ''Kryptops'' jest najbardziej bazalnym przedstawicielem Abelisauridae. Jednak jedynymi tetanurami umieszczonymi w analizie są dwa taksony: [[Neotetanurae]] (=Avetheropoda) i [[Spinosauroidea]], co powoduje, że badanie nie testuje możliwości, że omawiany teropod jest przedstawicielem Tetanurae. Wszystkie powyższe dane skłaniają więc do przypuszczenia, że ''Kryptops'' to [[chimera]] - w skład [[holotyp]]u mogą wchodzić szczątki ważnego [[rodzaj]]u abelizauryda (kość szczękowa) jak i tetanura, być może z rodzaju ''Eocarcharia'' (materiał pozaczaszkowy). |
| + | |||
| + | Hipoteza ta została potwierdzona przez Carrano i in. (2012). Do podobnego wniosku doszedł też niezależnie Cau (online 2012). | ||
==Spis gatunków== | ==Spis gatunków== | ||
{| class="wikitable" | {| class="wikitable" | ||
! ''Kryptops'' | ! ''Kryptops'' | ||
| − | | [[Sereno]] i [[Brusatte]], [[2008]] | + | | {{Kpt|[[Paul Sereno|Sereno]]}} i {{Kpt|[[Stephen Brusatte|Brusatte]]}}, [[2008]] |
|- | |- | ||
! ''K. palaios'' | ! ''K. palaios'' | ||
| − | | Sereno i Brusatte, 2008 | + | | {{Kpt|Sereno}} i {{Kpt|Brusatte}}, 2008 |
|} | |} | ||
==Bibliografia== | ==Bibliografia== | ||
| − | <small>D'Orazi Porchetti, S., Nicosia, U., Biava, A. & Maganuco, S. (2011) "New Abelisaurid Material from the Upper Cretaceous (Cenomanian) of Morocco" Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia, 177(3) | + | <small>Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. [doi: 10.1080/14772019.2011.630927] |
| + | |||
| + | D'Orazi Porchetti, S., Nicosia, U., Biava, A. & Maganuco, S. (2011) "New Abelisaurid Material from the Upper Cretaceous (Cenomanian) of Morocco" Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia, 177(3) | ||
| + | |||
| + | Pol, D., Rauhut, O.W.M. & Becerra, M. (2011) "A Middle Jurassic heterodontosaurid dinosaur from Patagonia and the evolution of heterodontosaurids" Naturwissenschaften 98 (5), 369–379. [doi:10.1007/s00114-011-0780-5] | ||
| + | |||
| + | Sereno, P.C. & Brusatte, S.L. (2008) "Basal abelisaurid and carcharodontosaurid theropods from the Lower Cretaceous Elrhaz Formation of Niger" Acta Palaeontologica Polonica, 53, 15-46. | ||
| − | + | Cau (online 2012) [http://theropoda.blogspot.com/2012/05/tetanurae-update-part-2.html]</small> | |
[[Kategoria:Dinosauria]] | [[Kategoria:Dinosauria]] | ||
Wersja z 07:23, 25 maj 2012
| Autor: | Korekta: |
| Maciej Ziegler | Marcin Szermański, Daniel Madzia, Sebastian Oziemski, Tomasz Sokołowski, Dawid Mika |
| Kryptops (kryptops) | |
|---|---|
| Długość: | 6-7 m |
| Masa: | 1-2 t |
| Miejsce występowania: | Niger |
| Czas występowania | ok. 112 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
| Plik:Kryptops.gif
Autor: Todd Marshall [1]. | |
Wstęp
Kryptops to abelizauryd odkryty na afrykańskiej pustyni Ténéré w osadach z przełomu aptu i albu. Jedynym pewnym starszym od niego przedstawicielem Abelisauridae jest Eoabelisaurus.
Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza "nakryta twarz" (z gr. krypto - "zakryty" i ops - twarz) i odnosi się do podziurkowanej powierzchni i odciśniętych naczyń krwionośnych na kości szczękowej - co znamionuje mocno przytwierdzoną, prawdopodobnie keratynową powłokę.
Nazwa gatunkowa - palaios - odnosi się do wczesnokredowego wieku tego abelizauryda - znaczy po grecku "stary".
Materiał kopalny
Holotyp (MNN GAD1) to niekompletna kość szczękowa (MNN GAD1-1).
Chimera
Szczątki pozaczaszkowe Kryptops (trzy niekompletne kręgi grzbietowe (MNN GAD1-3, 4, 5), dwa żebra (MNN GAD1-6, 7) oraz artykułowana obręcz miedniczna i kość krzyżowa (MNN GAD1-2)) zostały odnalezione nieartykułowane na stosunkowo niewielkiej powierzchni, wśród zębów karcharodontozaura i ornitocheiroida (pterozaura). Diagnostyczna kość szczękowa, należąca do niewątpliwie do abelizauryda, została znaleziona 15 m od reszty skamielin. Z tych samych osadów pochodzi odnaleziony kilkadziesiąt km dalej, znany jedynie z fragmentów czaszki karcharodontozaur Eocarcharia. Kręgi kryptopsa miały wysokie wyrostki kolczyste, jak u Ceratosaurus i wielu bazalnych tetanurów (szczególnie karnozaurów). Kość biodrowa i krzyżowa są bardzo prymitywne w porównaniu do innych abelizaurydów i bardziej przypominają kość Allosaurus. Kość krzyżowa składa się z pięciu kręgów - podobnie jak u bardziej bazalnych tetanurów, podczas gdy inne ceratozaury miały ich sześć. Duża "stopa" (dystalne rozszerzenie) kości łonowej także przywodzi na myśl tetanury. Z drugiej strony pozrastane kości miednicy wskazują na nie-tetanury. Jak wynika z analizy kladystycznej Sereno i Brusatte, 2008 (ale zob. też D'Orazi Porchetti i in., 2011 i Pol i Rauhut, 2012), Kryptops jest najbardziej bazalnym przedstawicielem Abelisauridae. Jednak jedynymi tetanurami umieszczonymi w analizie są dwa taksony: Neotetanurae (=Avetheropoda) i Spinosauroidea, co powoduje, że badanie nie testuje możliwości, że omawiany teropod jest przedstawicielem Tetanurae. Wszystkie powyższe dane skłaniają więc do przypuszczenia, że Kryptops to chimera - w skład holotypu mogą wchodzić szczątki ważnego rodzaju abelizauryda (kość szczękowa) jak i tetanura, być może z rodzaju Eocarcharia (materiał pozaczaszkowy).
Hipoteza ta została potwierdzona przez Carrano i in. (2012). Do podobnego wniosku doszedł też niezależnie Cau (online 2012).
Spis gatunków
| Kryptops | Sereno i Brusatte, 2008 |
|---|---|
| K. palaios | Sereno i Brusatte, 2008 |
Bibliografia
Carrano, M.T., Benson, R.B.J. & Sampson, S.D. (2012) "The phylogeny of Tetanurae (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 10(2), 211-300. [doi: 10.1080/14772019.2011.630927]
D'Orazi Porchetti, S., Nicosia, U., Biava, A. & Maganuco, S. (2011) "New Abelisaurid Material from the Upper Cretaceous (Cenomanian) of Morocco" Rivista Italiana di Paleontologia e Stratigrafia, 177(3)
Pol, D., Rauhut, O.W.M. & Becerra, M. (2011) "A Middle Jurassic heterodontosaurid dinosaur from Patagonia and the evolution of heterodontosaurids" Naturwissenschaften 98 (5), 369–379. [doi:10.1007/s00114-011-0780-5]
Sereno, P.C. & Brusatte, S.L. (2008) "Basal abelisaurid and carcharodontosaurid theropods from the Lower Cretaceous Elrhaz Formation of Niger" Acta Palaeontologica Polonica, 53, 15-46.
Cau (online 2012) [2]
