Patagonykus

Autor:	Korekta:
Tomasz Sokołowski	Krzysztof Lichota, Kamil Kamiński

---

Patagonykus (patagonyk)
Długość:	1,7-2 m
Masa:	3,5-4,3 kg
Miejsce występowania:	Argentyna - prowincja Neuquen (ogniwo Portezuelo - formacja Rio Neuquen)
Czas występowania	90-85 Ma późna kreda (późny turon - koniak)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Alvarezsauroidea Alvarezsauridae
Patagonykuspuertai.jpg400px Rekonstrukcja przyżyciowa Patagonykus. Autor: GabrielNU.[2]
Mapa znalezisk:
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003ESierra del Portezuelo, gdzie znaleziono patagonyka\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"Sierra del Portezuelo, gdzie znaleziono patagonyka\n","link":"","lat":-38.89999999999999857891452847979962825775146484375,"lon":-69.599999999999994315658113919198513031005859375,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Patagonykus to rodzaj małego teropoda, który żył podczas późnej kredy na terenach obecnej Patagonii. Patagonyk jest jednym z południowoamerykańskich alwarezzaurydów, obok Achillesaurus i Alvarezsaurus. Dorosły osobnik osiągał około 2 metry długości, co sprawia, że jest jednym z największych pewnych przedstawicieli kladu Alvarezsauridae. Od swoich krewniaków różnił się cechami budowy kręgów, kości ramiennej, paliczków dłoni, kości kruczej i kości udowej Novas, 1997).

Lokalizacja

Holotyp oznaczony numerem PVPH 37 odkryto w osadach ogniwa Portezuelo w formacji Rio Neuquen datowanych na późny turon - koniak. Fernando Novas opisując patagonyka uznał materiał oznaczony numerem PVPH 38 za należący na drugiego mniejszego osobnika. Jednak Longrich i Currie w 2009 roku dowiedli, że nie różnił się wielkością od holotypu, co może wskazywać na to, iż oba okazy są jednym osobnikiem.

Materiał kopalny

Holotyp (PVPH 37): niekompletny siódmy kręg grzbietowy, fragment trzynastego kręgu grzbietowego, prezygopofyza czternastego kręgu grzbietowego, fragmentaryczna kość krzyżowa (III, IV i V kręg krzyżowy), niekompletny pierwszy kręg ogonowy, prezygapofyza drugiego kręgu ogonowego, fragment czwartego kręgu ogonowego, prezygapofyza piątego kręgu ogonowego, fragment piętnastego kręgu ogonowego, fragment dwudziestego kręgu ogonowego, fragmentaryczne kości krucze, bliższy i dalszy fragment kości ramiennej (Novas [1997] pisze o fragmetach obu kości ramiennych), bliższy fragment kości promieniowej, bliższy i dalszy fragment kości łokciowej, I paliczek pierwszego palca, pazur pierwszego palca, II kość śródręcza, fragmentaryczna kości biodrowa, niekompletna kość łonowa, bliższy fragment kości kulszowej, niekompletna kość udowa, fragmentaryczna kość piszczelowa, bliższy fragment kości strzałkowej, niekompletna kość skokowa, niekompletna kość piętowa, III kość stępu, pierwszy paliczek pierwszego palca stopy, niekompletne II i III kości śródstopia, drugi paliczek czwartego palca, trzeci paliczek czwartego palca, pazur czwartego palca (Mortimer, online; Novas, 1997).

Zrekonstruowany szkielet. Autor zdjęcia: Kabacchi [1].

Paratyp (PVPH 38): niekompletny piąty kręg szyjny, postzygopofyza.

Materiał przypisany przez Chiappe i Coria, 2003 (MCF-PVPH-102): I paliczek i I pazur kończyny przedniej.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza "patagoński pazur", zaś epitet gatunkowy honoruje argentyńskiego paleontologa, Pabla Puertego.

Spis gatunków

Patagonykus	Novas, 1996
P. peurtai	Novas, 1996

Bibliografia

Holtz, T. (2012) Dinosaurs (suplement) [3].

Longrich, M.,Currie, P.J. (2009). “Albertonykus borealis, a new alvarezsaur (Dinosauria: Theropoda) from the Early Maastrichtian of Alberta, Canada: Implications for the systematics and ecology of the Alvarezsauridae.” Cretaceous Research. 30(1), 239-252.

Mortimer, M. (2010 online) [4].

Novas, F. E. (1997). “Anatomy of Patagonykus puertai (Theropoda, Avialae, Alvarezsauridae), from the Late Cretaceous of Patagonia.” Journal of Vertebrate Paleontology 17(1); 137-166.

Paul, G.S. (2010). "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University.