Cratoavis

Autor:

Michał Siedlecki

---

Cratoavis
Długość	> 66 cm
Wysokość	> 2,9 cm (w biodrach)
Masa	> 4 g
Dieta	brak danych
Miejsce	Brazylia - Ceará (formacja Crato)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 115-113 Ma wczesna kreda (późny apt)
Systematyka	Avialae Pygostylia Ornithoraces Enantiornithes Euenantiornithes
Rekonstrukcja przyżyciowa Cratoavis Autor: JohnnyMingau. [[1]]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Elokalizacja formacji Crato \u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"lokalizacja formacji Crato \n","link":"","lat":-7.0999999999999996447286321199499070644378662109375,"lon":-39.7000000000000028421709430404007434844970703125,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Cratoavis to rodzaj ptaka z grupy Euenantiornithes żyjący na terenie dzisiejszej Brazylii w drugiej połowie epoki wczesnej kredy. Jest prawdopodobnie najmniejszym mezozoicznym ptakiem (najmniejszym ptakiem ogólnie jest koliberek hawański (Mellisuga helenae)) oraz pierwszym nazwanym mezozoicznym ptakiem z Brazylii.

Etymologia

Nazwa rodzajowa oznacza ptaka z Crato (od łacińskiego wyrazu avis), co odnosi się do formacji geologicznej Crato, w której pokładach znaleziono szczątki Cratoavis . Epitet gatunkowy odnosi się do brazylijskiego stanu Ceará, na którego terenie odkryto skamieniałości tego awiala.

Materiał kopalny

Holotyp (UFRJ-DG 031 Av) to prawie kompletny, artykułowany szkielet zawierający niekompletną czaszkę, kosteczki słuchowe, liczne kręgi, żebra, miednicę , kości kończyn przednich i tylnych oraz pióra (konturowe, sterówki skrzydeł i ogona). Należał on najprawdopodobniej do osobnika nie w pełni dorosłego, który był jeszcze w fazie wzrostu, choć jego kręgi były już sztywno połączone ze sobą, jak u osobnika dorosłego (co utrudnia dokładne określenie stadium rozwoju tego zwierzęcia). Wstępnie został oznaczony jako nieokreślony euenantiornis (Carvahlo i in, 2015a).

Budowa i systematyka

Cratoavis wyróżniał się swoimi mikrymi rozmiarami, lekką budową ciała oraz bardzo charakterystycznymi długimi sterówkami tylnymi, o wiele dłuższymi od reszty ciała tego ptaka. Do jego innych charakterystycznych cech należą: zęby w kości szczękowej, kręgi grzbietowe z wyjątkowo dobrze rozwiniętymi wyrostkami kolczystymi w kształcie wachlarza, poprzecznie szerokie wyrostki kolczyste kręgów ogonowych, silnie wklęsły środkowy margines k. kruczej, przednio zaokrąglona główka kości ramieniowej, k. piszczelowo-stępowa krótsza od k. udowej i zbliżona długością do k. śródstopia oraz wydłużone paliczki palca stopy III.

Analiza filogenetyczna umieściła Cratonavis jako członka kladu Euenantiornithes, bardziej zaawansowany od Elsornis i Protoptryx. Kolejna analiza filogenetyczna zawierająca większość znanych taksonów enantiornisów, potwierdziła jego wcześniejszą klasyfikację i uczyniła go taksonem siostrzanym Gretcheniao (Wang i in., 2022).

Spis gatunków

Cratoavis	Carvahlo, Novas, Agnolin, Isasi, Freitas i Andrade, 2015
C. cearensis	Carvahlo, Novas, Agnolin, Isasi, Freitas i Andrade, 2015

Bibliografia

Carvalho, Novas, Agnolin, Isasi, Freitas i Andrade, (2015a). "A Mesozoic bird from Gondwana preserving feathers". Nature Communications. 6, 7141.

Carvalho, Novas, Agnolin, Isasi, Freitas i Andrade, 2015b. A new genus and species of enantiornithine bird from the Early Cretaceous of Brazil. Brazilian Journal of Geology. 45(2), 161-171 [[2]]

Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.

Wang, X.; Cau, A.; Luo, X.; Kundrát, M.; Wu, W.; Ju, S.; Guo, Z.; Liu, Y. i Ji, Q. (2022-02-11). "A new bohaiornithid-like bird from the Lower Cretaceous of China fills a gap in enantiornithine disparity". Journal of Paleontology. 96 (4): 961–976. [[3]]