Samsonów
| Autor: | Szymon Jagusztyn |
| Formacja Samsonów | |
|---|---|
| Wiek |
ok. 248-247.2 Ma |
| Miejsce | Polska - Góry Świętokrzyskie |
| Leży pod | formacja Wióry |
| Leży nad | formacja Baranów |
| Miąższość | ? |
| Klimat | gorący i suchy |
| Litologia | czerwony piaskowiec, iłowiec |
 Odkrywka w Pałęgach (formacja Samsonów). Autor: Maria Kuleta [1] | |
| Mapa znalezisk | |
Wczytywanie mapy… }
| |
Wstęp
Formacja Samsonów to wczesnotriasowa formacja, w której osadach odkryto tropy dinozauromorfów.
Litologia
Skały budujące warstwy tej formacji to przede wszystkim czerwone piaskowce i mułowce. Litostratygraficznie zaliczane są do utworów pstrego piaskowca.
Historia badań
W XX wieku na terenie kopalni w Pałęgach eksploatowano iłowce. Były one obiektem zainteresowania geologów od lat 60, ale dopiero w 2006 roku opisano faunę z tegoż stanowiska. Tropy dinozauromorfów nie doczekały się jeszcze formalnej publikacji.
Paleoekologia
Teren dzisiejszej kopalni w Pałęgach 247.5 Ma temu był teren równi zalewowej, porastanej przez rośliny nagonasienne, skrzypy i drzewiaste widłaki z rodzaju Pleuromeia. Przez drobne kałuże przechodziły zwierzęta, następnie te zbiorniki wysychały, a potem były zasypywane osadem przez podnoszącą się wodę w pobliskiej rzece. W wodzie żyły różnorodne bezkręgowce, które pozostawiły po sobie ślady w tym muszloraczki, małże i cyklidy- wymarłe stawonogi, zajmujące niszę ekologiczną dzisiejszych krabów. W powietrzu latało wiele owadów, w tym wojsiłki i Chauliodites niedzwiedzkii nazwany na cześć Grzegorza Niedźwiedzkiego. Na lądzie biegali ich nielotni krewni- karaluchy. W tym zróżnicowanym ekosystemie żyły również kręgowce. Odnaleziono dotąd nieopisane kości ryb i płazów oraz wiele tropów. Zostały pozostawione przez małe i średnie pseudozuchy, drobne lepidozauromorfy oraz najrzadsze tropy cf. Atreipus sp., które Gerard Gierliński uznaje za tropy silezaurydów (Gierliński, online).
Fauna i flora
| Kręgowce | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Takson | Miejsce | Komentarz | Grafika | |||
|
cf. ‘Capitosauroides’ isp. |
Pałęgi |
enigmatyczny trop, niegdyś uważany za temnospondyla |
||||
|
Rhynchosauroides isp. |
Pałegi |
trop lepidozauromorfa/archozauromorfa |
||||
|
Synaptichnium isp. |
Pałegi |
trop pseudozucha |
||||
|
Isochirotherium isp. |
Pałegi |
trop pseudozucha |
||||
|
cf. Brachychirotherium isp. |
Pałegi |
trop pseudozucha |
||||
|
Chirotherium cf. barthii |
Pałegi |
trop pseudozucha |
||||
|
cf. Atreipus isp. |
Pałegi |
trop dinozauromorfa |
||||
|
Characichnos isp. |
Pałęgi |
trop pływającego kręgowca |
||||
| Bezkręgowce i flora | ||||||
|---|---|---|---|---|---|---|
| Takson | Miejsce | Komentarz | Grafika | |||
|
Palaeolimnadia mecsekensis |
Pałęgi |
muszloraczek |
||||
|
Dictyonatella sp. |
Pałegi |
muszloraczek |
||||
|
Mecoptera indet. |
Pałegi |
wojsiłka |
||||
|
Blattodea indet. |
Pałegi |
karaluch |
||||
|
Cyclida indet. |
Pałegi |
przedstawiciel cyklidów- wymarłego rzędu skorupiaków |
||||
|
Chauliodites niedzwiedzkii |
Pałegi |
gatunek latającego owada z rodziny Chaulioditidae |
| |||
|
Cladophlebis sp. |
Pałegi |
paproć |
||||
|
Neuropteridium sp. |
Pałegi |
paproć |
||||
|
Anomopteris sp. |
Pałegi |
paproć |
||||
|
Pleuromeia sp. |
Pałegi |
widłak drzewiasty |
| |||
|
Equisetites sp. |
Pałegi |
skrzypowe |
||||
|
Schizoneura sp. |
Pałegi |
skrzypowe |
||||
W Pałęgach odkryto również tropy bezkręgowców: Lockeia, Planolites, Koupichnium, Cruziana, Palaeophycus i Rusophycus.
Bibliografia
Maria Kuleta, Grzegorz Niedźwiedzki, Stanisława Zbroja (2006). Vertebrate track site in the uppermost Middle Buntsandstein of the Holy Cross Mountains, Poland Prz. Geol., 54: 1081–1088.
Polskie Towarzystwo Geologiczne, Kraków, 2023, Materiały konferencyjne. ISBN: 978-83-942304-7-0 str.89-92
Aristov, D. & Żyła, Dagmara & Wegierek, Piotr. (2013). Chauliodites niedzwiedzkii sp. n. (Grylloblattida: Chaulioditidae) from Triassic sediments of Poland. Zootaxa. 3721. 281–285. [2]
Dagmara Żyła, Piotr Wegierek, Krzysztof Owocki, Grzegorz Niedźwiedzki (2013).Insects and crustaceans from the latest Early–early Middle Triassic of Poland, Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology, Vol. 371, [3]
