Juratyrant

Autor:	Korekta:
Maciej Ziegler	Marcin Szermański

---

Juratyrant (juratyran)
Długość:	ok. 5 m
Masa:	ok. 500 kg
Miejsce występowania:	Wielka Brytania (ił kimerydzki = Kimmeridge Clay)
Czas występowania	151-147 Ma późna jura (wczesny tyton)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Tyrannosauroidea
Holotyp J. langhami. Autor: "Conty" [1].

Wstęp

Juratyrant to rodzaj tyranozauroida, który żył w późnej jurze, około 151-147 milionów lat temu (w tytonie) na terenie obecnej Wielkiej Brytanii.

Etymologia

Jura odnosi się do jurajskiego wieku taksonu a tyrant to zanglizowana wersja greckiego tyrannos i łacińskiego tyrannus, co odnosi się do potocznego określania tyranozauroidów jako "jaszczurów-tyranów" (co jest bazowane na etymologii Tyrannosaurus rex). Nazwa gatunkowa honoruje odkrywcę - Petera Langhama z Bridport.

Materiał kopalny

Wśród znalezionego materiału (holotyp OUMNH J.3311-1 do J.3311-30) są kości miednicy, górne części kończyn tylnych oraz kręgi (głównie grzbietowe tylne, krzyżowe i ogonowe przednie) - zob. rys.

Rozmiary

Juratyrant langhami jest największym jurajskim tyranozauroidem (mierzył ok. 5 m) i drugim obok Guanlong znanym z dobrego materiału kopalnego - pozostali jurajscy przedstawiciele tej grupy teropodów znani są wyłącznie z izolowanych szczątków.

Historia badań

W 2008 roku opisano go jako drugi gatunek stokesozaura, na podstawie niekompletnego szkieletu pozaczaszkowego odnalezionego w późnojurajskich (wczesny tyton, ok. 151-147 Ma) osadach z Dorset w Anglii. W 2012 roku przeniesiono go do nowego rodzaju.

Paleobiogeografia

Odkrycie J. langhami i Aviatyrannis jest dowodem na to, że w późnej jurze małe i średniej wielkości tyranozauroidy żyły na terenie nie tylko Azji (Guanlong) i Ameryki Północnej (Stokesosaurus), ale także w Europie. Obecność tyranozauroidów w osadach datowanych na tyton w Wielkiej Brytanii i Stanach Zjednoczonych oraz brak szczątków tyranozauroidów w równych wiekiem skałach afrykańskich pozwala przypuszczać, że między Europą a Ameryką Północną istniało połączenie lądowe, które nie obejmowało Afryki.

Spis gatunków

Juratyrant	Brusatte i Benson, 2012
J. langhami	(Benson, 2008) Brusatte i Benson, 2012
= Stokesosaurus langhami	Benson, 2008

Bibliografia

Benson, R.B.J. (2008) "New information on Stokesosaurus, a tyrannosauroid (Dinosauria: Theropoda) from North America and the United Kingdom" Journal of Vertebrate Paleontology, 28, 732-750.

Brusatte, S.L. & Benson, R.B.J. (2012) "The systematics of Late Jurassic tyrannosauroids (Dinosauria: Theropoda) from Europe and North America" Acta Palaeontologica Polonica. doi: 10.4202/app.2011.0141

Paul, G.S. (2010) "The Princeton Field Guide to Dinosaurs" wyd. Princeton University - Princeton i Oxford.