Adynomosaurus
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Adynomosaurus (adynomozaur) | |
|---|---|
| Dieta | roślinożerny |
| Miejsce | Hiszpania, Katalonia |
| Czas |
ok. 70 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja Pararhabdodon. Adynomosaurus mógł być podobny. Autor zdjęcia: Apotea. | |
Wstęp
Adynomosaurus to rodzaj hadrozaura żyjącego w późnej kredzie na terenie obecnej Hiszpanii. Został on nazwany i opisany w 2018 r. przez zespół paleontologów którym przewodził Albert Prieto-Márquez.
Materiał kopalny
Holotyp (MCD 7125) to prawa łopatka.
Materiał przypisany obejmuje niekompletną kość zębową, kilka kręgów szyjnych, krzyżowych i ogonowych, elementy mostka, miednicy oraz przednich i tylnych kończyn. Szczątki te należały co najmniej do dwóch osobników, o czym świadczy obecność dwóch lewych kości piszczelowych.
Etymologia
Nazwa rodzajowa pochodzi od greckich słów adýnamos („słaby”), mos („ramię”) oraz sauros („gad”, „jaszczur”). Nawiązuje ona do budowy łopatki tego zwierzęcia. Epitet gatunkowy wywodzi się od łacińskiego arcanus („tajny”, „tajemniczy”), odnosząc się do faktu, że szczątki hadrozaurów z Południowo-Centralnego Basenu Pirenejskiego nie dostarczają zadowalających informacji na temat ich taksonomii.
Budowa i filogeneza
Adynomosaurus zapewne przypominał inne lambeozauryny, będąc zarówno dwu- jak i czworonożnym roślinożercą wyposażonym w charakterystyczne baterie zębowe. Wyróżniał się jednak nadzwyczaj wąską łopatką. Na podstawie dostępnych danych na temat ontogenezy lembeozaurynów (zob. Parasaurolophus#Wzrost) autorzy opisu wykluczyli, by mogła być to cecha wynikająca z ewentualnego młodego wieku holotypu. Reszta szkieletu adynomozaura nie odbiegała znacząco od jego krewniaków. Bardzo możliwe, że jego głowę wieńczył charakterystyczny dla lambeozaurynów grzebień. Nie można tego jednak potwierdzić ze względu na brak górnej części czaszki w znalezionym materiale kopalnym.
Był to prawdopodobnie dość prymitywny przedstawiciel Lambeosaurinae. W przeprowadzonej przez Prieto-Márqueza i współpracowników analizie filogenetycznej znajduje się on w politomii z takimi rodzajami jak Pararhabdodon i Tsintaosaurus.
Spis gatunków
| Adynomosaurus | Albert Prieto-Márquez, Fondevilla, Sellés, Wagner i Galobart, 2018 |
| A. arcanus | Albert Prieto-Márquez, Fondevilla, Sellés, Wagner i Galobart, 2018 |
Bibliografia
Prieto-Márquez, A. Fondevilla, V., Sellés, A.G. Wagner, J.R. Galobart; À. (2019). "Adynomosaurus arcanus, a new lambeosaurine dinosaur from the Late Cretaceous Ibero-Armorican Island of the European Archipelago". Cretaceous Research. (w druku) doi:10.1016/j.cretres.2018.12.002.
