Sauroplites
Autor: | Tomasz Sokołowski |
Korekta: | Michał Siedlecki |
Sauroplites (zauroplit) | |
---|---|
Dieta | roślinożerny |
Miejsce | Chiny - Mongolia Wewnętrzna |
Czas |
ok. 125,45-112,6 Ma wczesna kreda (barrem-wczesny alb) |
Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja przyżyciowa mymurapelty. Być może zauroplit wyglądał podobnie. Autor: Connor Ashbridge. [1] |
Wstęp
Sauroplites to słabo poznany rodzaj ankylozaura najprawdopodobniej należącego do grupy nodozaurydów. Żył na terenie obecnej Mongolii Wewnętrznej (Chiny) w drugie połowie epoki wczesnej kredy.
Etymologia
Nazwa rodzajowa oznacza z języka greckiego "jaszczurzego hoplitę", co odnosi się do pokrycia ciała tego tyreofora licznymi osteodermami, które chroniły go niczym wielkie tarcze hoplitów, greckiej i macedońskiej ciężkiej piechoty. Do tej samej cechy nawiązuje epitet gatunkowy, znaczący z łaciny "niosący tarczę".
Materiał kopalny
Holotyp nie ma nadanego numeru katalogowego (IVPP ?) i prawdopodobnie zaginął, bądź uległ zniszczeniu (Ford, online). Znany jest jednak jego odlew (AMNH 2074). Składają się na niego żebra, kość kulszowa (?wg Arbour i Currie lub biodrowa wg Coombs i Maryańskiej), osteodermy. Materiał przypisany obejmują inne osteodermy (odlew, AMNH).
Budowa
Osteodermy zauroplita budową przypominały bardziej osteodermy "azjatyckich", niż "północnoamerykańskich" ankylozaurów. Najmniejsze znajdowały się na środkowej stronie ciała i były spłaszczone. Większe znajdowały się w okolicy tułowia bliższej szyi i głowie oraz po bokach ciała tego dinozaura.
Historia taksonu i systematyka
Gatunek typowy, S. scutiger wraz z całym rodzajem został opisany przez Birgera Bohlina w 1953 roku. Maryańska (1977) uznała go za ważnego na podstawie budowy osteoderm (elementów pancerza), z czym zgodził się rok później Coombs. Tumanowa (1987) uznała go za przedstawiciela szamozaurynów. Jednak w 1990 oboje uznali go za nomen dubium, podobnie jak Vickaryous i in., 2004. Również Thompson i in. (2012) nie biorą go pod uwagę w swojej rewizji ankylozaurów. Z kolei Arbour i Currie (2014) uznają go za ważnego ze względu - jak Maryańska 38 lat wcześniej - unikalne cechy osteoderm i uznała go za przedstawiciela nodozaurydów. Analiza filogenetyczna Rivery-Silvy i współpracowników (2018) umieściła go w politomii z mymurapeltą oraz dongjangopeltą.
Spis gatunków
Sauroplites | Bohlin, 1953 |
S. scutiger | Bohlin, 1953 |
= S. spiniger (przejęzyczenie) | Maryańska, 1971 |
Bibliografia
Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2015) Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2015.1059985
B. Bohlin, 1953, Fossil reptiles from Mongolia and Kansu. Reports from the Scientific Expedition to the North-western Provinces of China under Leadership of Dr. Sven Hedin. VI. Vertebrate Palaeontology 6. The Sino-Swedish Expedition Publications 37, 113 pp
Coombs, W.P., Jr.; Maryańska, T. (1990). "Ankylosauria" [W]: D.B. Weishampel, P. Dodson, & H. Osmólka (red), The Dinosauria. University of California Press, pp. 456-48 Ford, T. (online) [2]]
Rivera-Sylva, H.E.; Frey, E.; Stinnesbeck, W.; Carbot-Chanona, G.; Sanchez-Uribe, I.E.; Guzmán-Gutiérrez, J.R. (2018). "Paleodiversity of Late Cretaceous Ankylosauria from Mexico and their phylogenetic significance". Swiss Journal of Palaeontology. 137 (1): 83–93 [3]
Thompson, R.S.; Parish, J.C.; Maidment, S.C.R.; Barrett, P.M. (2012) "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)" Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2011.569091
Tumanova, T.A. (1987). "The Armored Dinosaurs of Mongolia" The Joint Soviet-Mongolian Paleontological Expedition Transactionvol. 32, 76p. [4]
Vickaryous, M.K.; Maryańska, T.; Weishampel, D.B. (2004) "Ankylosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmólska, H. (red.) "The Dinosauria" (2. edycja) Berkeley: University of California Press, 363-392.