Longipteryx

Autor:

Paweł Konarzewski

---

Longipteryx (longipteryks)
Długość	18 cm
Wysokość	8,5 cm (w biodrach)
Masa	ok. 60 g
Dieta	owocożerny/owadożerny lub wszystkożerny
Miejsce	Chiny - Liaoning (formacje Jiufotang i Yixian)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 125,7-113 Ma wczesna kreda (barrem-apt)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Avialae Pygostylia Ornithothoraces Enantiornithes Longipterygidae
Rekonstrukcja żerujących przedstawicieli Enantiornithes. Longipteryx znajduje się po lewej stronie. Źródło: Miller i in., 2024 [2]

Wstęp

Longipteryx to ptak z kladu Enantiornithes żyjący we wczesnej kredzie na terenie dzisiejszych Chin.

Materiał kopalny

Skamieniały szkielet Longipteryx (okaz BMNHC Ph930A). Fot. Tiouraren [1]

Holotyp (IVPP V 12325) to niemalże kompletny i artykułowany wraz z zachowanymi odciskami piór.

Poza okazem typowym do owianego rodzaju przypisuje się kilka okazów pochodzących zarówno z formacji Jiufotang i Yixian (Zhang i in., 2001; Wang i in., 2015; O'Connor i in., 2024; Ford, online).

Budowa

Longipteryx miał długi dziób, który stanowił aż 60% całkowitej długości czaszki. Z górnej części pyska wystawało 6 lub 8 dużych zębów, zaś z dolnej - 6. Morfologia kości kwadratowej sugeruje, że żuchwa mogła mieć dobrze rozwinięte mięśnie (Stidham i O'Connor, 2021). Środkowe kręgi szyjne były heteroceliczne (siodełkowate). Skrzydła Longipteryx były aż 1,5 raza dłuższe od nóg. Kości kończyn przednich miały niemalże jednakową długość. Kość udowa przewyższała swoim rozmiarem tarsometatarsus, lecz była mniejsza niż tibiotarsus. Omawiamy rodzaj od pozostałych przedstawicieli Longipterygidae różnił się szczegółami budowy czaszki, mostka, kości kruczej, skrzydeł oraz nóg (Zhang i in., 2001; Wang i in., 2015).

Dieta

Miller i współautorzy (2022) przypuszczają, że Longipteryx mógł być owadożercą, wszystkożercą oraz nie wykluczają jego drapieżnego stylu życia. Z kolei Clark i in. (2023) sugerują głównie owadożerną dietę opisywanego ptaka. Inne spojrzenie na dietę longipteryksa mają Jingmai O'Connor oraz współpracownicy (2024). Ten zespół badaczy opisał dwa nowe okazy, u których zachowały się resztki pokarmu. Jak się okazało w ich żołądkach znajdowały się nierozdrobnione nasiona roślin nagonasiennych, co sugeruje owocożerność. Kolejnym argumentem za taką dietą jest brak gastrolitów w brzuchu.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Longipteryx dosłownie oznacza "ptak o długich skrzydłach (od łacińskich słów longi [długi] i pteryx [skrzydło]). Epitet gatunkowy chaoyangensis nawiązuje do miasta Chaoyang, w którym został odnaleziony holotyp oraz materiał przypisany.

Spis gatunków

Longipteryx	Zhang, Zhou, Hou i Gu, 2001
L. chaoyangensis	Zhang, Zhou, Hou i Gu, 2001

Bibliografia

Clark, A. D., Hu, H., Benson, R. B., & O’Connor, J. K. (2023). "Reconstructing the dietary habits and trophic positions of the Longipterygidae (Aves: Enantiornithes) using neontological and comparative morphological methods". PeerJ, 11, e15139. doi:10.7717/peerj.15139

Ford, T. (online) [3]

O’Connor, J., Clark, A., Herrera, F., Yang, X., Wang, X., Zheng, X., Hi, X., & Zhou, Z. (2024). "Direct evidence of frugivory in the Mesozoic bird Longipteryx contradicts morphological proxies for diet". Current Biology. doi:10.1016/j.cub.2024.08.012

Stidham, T. A., & O'Connor, J. K. (2021). "The evolutionary and functional implications of the unusual quadrate of Longipteryx chaoyangensis (Avialae: Enantiornithes) from the Cretaceous Jehol Biota of China". Journal of Anatomy, 239(5), 1066-1074. doi:10.1111/joa.13487

Wang, X., Zhao, B., Shen, C., Liu, S., Gao, C., Cheng, X., & Zhang, F. (2015). "New material of Longipteryx (Aves: Enantiornithes) from the Lower Cretaceous Yixian Formation of China with the first recognized avian tooth crenulations". Zootaxa, 3941(4), 565-578. doi:10.11646/zootaxa.3941.4.5

Zhang, F., Zhou, Z., Hou, L., & Gu, G. (2001). "Early diversification of birds: evidence from a new opposite bird". Chinese Science Bulletin, 46, 945-949.