Gobisaurus

Autor:

Adrian Sztuba

---

Gobisaurus (gobizaur)
Długość	ok. 6 m
Masa	ok. 3,5 t
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Chiny Mongolia Wewnętrzna (formacja Ulansuhai) i prowincja Henan (formacja Haoling)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 129-92 Ma “środkowa” kreda (barrem - turon)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora Ankylosauria Ankylosauridae Shamosaurinae
Rekonstrukcja Gobisaurus. Autor: "Foolp" [2]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja Ulansuhai, Mongolia Wewn\u0119trzna, Chiny|\u003Csmall\u003E IVPP V12563.\u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Ulansuhai, Mongolia Wewn\u0119trzna, Chiny| IVPP V12563.\n","link":"","lat":39.75003954770600245183231891132891178131103515625,"lon":105.7501560691199955499541829340159893035888671875,"icon":""},{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja Mangchuan, prowincja Henan, Chiny|\u003Csmall\u003E HGM 41HIII-0002.\u003Cbr\u003E\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Mangchuan, prowincja Henan, Chiny| HGM 41HIII-0002.\n","link":"","lat":34.619653900000002977321855723857879638671875,"lon":112.4477045999999944569935905747115612030029296875,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Gobisaurus to “środkowokredowy” ankylozauryd z terenów obecnych Chin.

Materiał kopalny

Holotyp Gobisaurus - IVPP V12563 - to czaszka i nieznane elementy szkieletu pozaczaszkowego. Większość szkieletu pozaczaszkowego została zebrana, ale miejsce w którym się znajduje jest nieznane od lat 80-tych.

Inny okaz - HGM 41HIII-0002 - został holotypem Zhongyuansaurus, który później został uznany za młodszy synonim Gobisaurus. Na ten okaz składają się: dość kompletna czaszka, część żuchwy, niektóre kręgi, żebra, lewa kość ramienna, kości kulszowe, kość łonowa, osteodermy. Osobnik ten był mniejszy od okazu typowego gdyż został oszacowany na 5 m długości oraz 2 tony masy (Paul, 2016).

Występowanie

Oba znane okazy pochodzą z Chin. Holotyp odnaleziono w tym samym miejscu, co skamieniałości teropoda Shaochilong - na terenie pustyni Alashan (Mongolia Wewnętrzna). Drugi okaz odnaleziono w pobliżu Luoyang (prowincja Henan).

Rodzaj ten żył w “środkowej” kredzie. Początkowo osady w których odkryto holotyp Gobisaurus oceniano na pochodzące z aptu lub albu. Według obecnych badań mają one ok. 92 miliony lat - pochodzą z turonu. Z kolei okaz HGM 41HIII-0002 pochodzi z osadów nie starszych, niż barrem (Arbour i Currie, 2015).

Budowa

Rekonstrukcja szkieletu Gobisaurus (okaz HGM 41HIII-0002). Autor: "GKNOVA6"[1]

Gobisaurus był dość dużym ankylozaurydem - Paul (2010) ocenił jego długość na 6 m, a masę na 3,5 tony. Był bardzo podobny do innego ankylozauryda - Shamosaurus. Oba te rodzaje miały długie, trójkątne czaszki z małymi “rogami” nadoczodołowymi i łuskowymi, które były mniej widoczne niż u innych ankylozaurów. Także wiele cech uznawanych za diagnostyczne dla Gobisaurus występowały również u Shamosaurus, np. duże oczodoły (o długości ok. 20% długości czaszki) w porównaniu do wielkości czaszki. Różniły się jednak dwiema cechami: długością rzędu zębów (około 40% długości czaszki u Shamosaurus, w porównaniu z 26,7% u Gobisaurus) i orientacją wyrostka skrzydłowatego ("pterygoid").

W 2007 roku opisano Zhongyuansaurus luoyangensis z prowincji Henan (Chiny). Z badań Arbour i Currie (2015) wynikło, że jest on nieodróżnialny od Gobisaurus, został więc uznany za młodszy synonim Gobisaurus. Co ciekawe, Paul w swej książce (2016) uznał "zongjuanozaura" jako ważny rodzaj nodozauryda.

U okazu HGM 41HIII-0002 zachowały się kręgi znajdujące się na końcu ogona. Były one ze sobą złączone. Pod tym względem jego ogon przypominał bardziej ogon ankylozaurydów, a nie nodozaurów do których był pierwotnie zaliczany. Za to ankylozaurydy na końcu ogona miały dodatkowo osteodermy tworzące buławę - u HGM 41HIII-0002 taka struktura nie występuje. Okaz ten charakteryzuje się ponadto dość płytką czaszką, a kość przedszczękowa była pozbawiona zębów (Paul, 2016).

Systematyka

Gobisaurus i Shamosaurus są zazwyczaj uznawane za taksony siostrzane tworzące klad Shamosaurinae, choć Thompson i in. (2012) uznali je za kolejne odgałęzienia drzewa rodowego ankylozaurydów (gdzie Gobisaurus jest bardziej bazalny).

Spis gatunków

Gobisaurus	Vickaryous, Russell, Currie i Zhao, 2001
=Zhongyuansaurus	Xu, Lu, Zhang, Jia, Hu, Zhang, Wu i Ji, 2007
G. domoculus	Vickaryous, Russell, Currie i Zhao, 2001
=Z. luoyangensis	Xu, Lu, Zhang, Jia, Hu, Zhang, Wu i Ji, 2007

Bibliografia

Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2015) Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2015.1059985

Arbour, Victoria Megan (2014). Systematics, evolution, and biogeography of the ankylosaurid dinosaurs. Ph.D thesis, University of Alberta [3]

Thompson, R.S., Parish, J.C., Maidment, S.C.R. & Barrett, P.M. (2011) "Phylogeny of the ankylosaurian dinosaurs (Ornithischia: Thyreophora)" Journal of Systematic Palaeontology doi:10.1080/14772019.2011.569091

Vickaryous, M. K., Russell, A. P., Currie, P. J., & Zhao, X.-J. (2001). “A new ankylosaurid (Dinosauria: Ankylosauria) from the Lower Cretaceous of China, with comments on ankylosaurian relationships”. Canadian Journal of Earth Sciences, 38(12), 1767–1780. doi:10.1139/e01-051

Li, Xu; Lu Junchang; Zhang Xingliao; Jia Songhai; Hu Weiyong; Zhang Jiming; Wu Yanhua; Ji Qiang (2007). "New nodosaurid ankylosaur from the Cretaceous of Ruyang, Henan Province". Acta Geologica Sinica. 81 (4): 433–438.

Paul, G.S. (2016) “The Princeton Field Guide to Dinosaurs”. Princeton University Press p. 229