Gigantspinosaurus
| Autor: | Korekta: |
| dilong | Marcin Szermański |
| Gigantspinosaurus (gigantspinozaur) | |
|---|---|
| Długość: | 4-7 m |
| Masa: | 0,6-4 t |
| Miejsce występowania: | Chiny - prowincja Syczuan;
górne warstwy formacji Shaximiao |
| Czas występowania | 161-155 Ma
późna jura |
| Systematyka | Dinosauria |
| Plik:Gigantspinosaurus.jpg | |
Wstęp
Gigantspinozaur to rodzaj stegozaura żyjącego na terenie obecnych Chin. Żył tam w późnej jurze, jakieś 161-155 milionów lat temu.
Budowa i ważność taksonomiczna
Cechą charakterystyczną gigantspinozaura są dwa wielkie kolce po bokach ciała. Kolce te wyrastały z okolic łopatek i cią gnęły się aż do ud zwierzęcia. Nie znaleziono kompletnego szkieletu gigantspinozaura, lecz dzięki porównaniu go z innymi stegozaurami udało się zrekonstruować cały szkielet. Zapewne miał dwa rzędy krótkich płyt cią gną cych się od szyi go ogona, tak jak reszta stegozaurów. Gigantspinosaurus miał też kolce na ogonie. Możliwie, że był blisko spokrewniony z jingszanozaurem, który żył w tym samym czasie i miejscu. Mimo że czasem uważa się go za wą tpliwy rodzaj, został uznany za ważny takson przez Forda (2006), Maidment i Wei (2006) oraz Maidment i in. (2008).
Materiał kopalny
Holotyp (ZDM 0019) składa się z: pary dolnych szczęk z zębami, trzech kręgów szyjnych, 16 grzbietowych i 4 krzyżowych, kości łopatkowo-kruczych, kości ramiennej, łokciowej, promieniowej, kości nadgarstka i śródręcza, kości biodrowej, kulszowej, łonowej, strzałkowej, piszczelowej, skokowej, czterech płyt kostnych i dwóch dużych kolców barkowych. Peng i in. (2005) skatalogował także 5 kolejnych kręgów szyjnych, przednie kręgi ogonowe i 3 płyty.
Przypisany osobnik (ZDM 0156) składał się z bloku biodrowo-krzyżowego i kości kulszowej. Przez Peng et al. (2005) został oznaczony jako Gigantspinosaurus sp.
Pozycja systematyczna
Po raz pierwszy uwzględniono gigantspinozaura w analizie kladystycznej w 2008 roku, w badaniach Maidment i in. Okazało się, że jest on najbardziej bazalnym przedstawicielem Stegosauria. Jednak jego pozycja może się zmienić - tylko dwie synapomorfie łą czą wszystkie stegozaury poza Gigantspinosaurus - budowa miednicy oraz kolca barkowego.
Odcisk skóry
W formacji Shangshaximiao, nieopodal miasta Zigong, odkryto odcisk skórny Gigantspinosaurus. Pochodzi on z okolic szyjnych oraz lewego ramienia. Dzięki niemu wiemy jak wyglą dała skóra gigantspinozaura - pokrywała ją sieć różnej wielkości łusek, większość z nich jest pięcioboczna, jednak można zauważyć również cztero- jak i sześcioboczne. Najmniejsze mają około 5,7 mm średnicy, zaś największa prawie 9,2 mm. Łuski te połą czone są ze sobą wą skimi bruzdami. Ich powierzchnia jest szorstka, pokryta żylastymi wypukłościami. Dzięki tym nierównościom, właściciel nie odbijał światła i przy tym nie wyróżniał się zbytnio wśród otoczenia.
Etymologia
Gigantspinosaurus sichuanensis znaczy "jaszczur z Syczuan z wielkimi kolcami".
Spis gatunków
| Gigantspinosaurus | Ouyang, 1992 | nomen nudum ? |
|---|---|---|
| G. sichuanensis | Hoffstetter, 1957 | nomen nudum ? |
| G. sp. | Peng, Ye, Gao, Shu, i Jiang 2005 |
Wybrana bibliografia
Ford, Tracy L. (2006). "Stegosaurs: Plates, splates, and spikes, part 1". Prehistoric Times 76: 20–21
Maidment, Susannah C.R.; and Wei, Guangbaio. (2006). "A review of the Late Jurassic stegosaurs (Dinosauria, Stegosauria) from the People's Republic of China". Geological Magazine 143 (05): 621–634. doi:10.1017/S0016756806002500
Maidment, S.C.R., Norman, D.B., Barrett, P.M., & Upchurch, P. (2008) "Systematics and phylogeny of Stegosauria (Dinosauria: Ornithischia)" Journal of Systematic Palaeontology, 6(4), 367-407. doi:10.1017/S1477201908002459
Peng, G., Ye, Y., Gao, Y., Shu, C.-K., & Jiang, S., 2005, Jurassic Dinosaur Faunas in Zigong, Zigong, Sichuan Scientific and Technological Publishing House, 236 pp
