Acanthopholis

Autor:	Korekta:
Marcin Szermański Łukasz Czepiński	Maciej Ziegler

---

Acanthopholis (akantofolis)
Długość:	3-5,5 m
Masa:	ok. 380 kg
Miejsce występowania:	Wielka Brytania (formacja Cambridge Greensand)
Czas występowania	112-93,5 Ma wczesna kreda (alb – cenoman)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora Ankylosauria Nodosauridae

Wstęp

Acanthopholis to rodzaj średniej wielkości dinozaura pancernego żyjącego we wczesnej kredzie na terenie dzisiejszej Anglii. Gatunek typowy A. horrida został odnaleziony w pokładach formacji Cambridge Greensand, datowanej na 112-93,5 milionów lat.

Początkowo zaliczany do Scelidosauridae, został przemianowy przez Nopca’eja w 1923 r. do nowoutworzonej rodziny ze swojej nazwy rodzajowej Acanthopholidae. Obecnie jednak akantofolisa zalicza się do nodozaurydów (Nodosauridae) – prymitywnych i lżej opancerzonych przedstawicieli Ankylosauria.

Materiał kopalny

Acanthopholis horrida: zęby, elementy szkieletu pozaczaszkowego, osteodermy.

Acanthopholis macrocercus (chimera z Iguanodon; SMC B55599-55609): kręgi, inne fragmenty szkieletu.

Acanthopholis platypus (chimera z przedstawicielem Titanosauria; SMC B55454, SMC B55455-55460): trzon kręgu ogonowego, paliczek.

Acanthopholis stereocercus (chimera z Iguanodon; SMC B5558-55560, B55562, B55566-55568, B55569): niekompletna czaszka, kręgi.

Acanthopholis tanyspondylus (chimera z Iguanodon): kręgi.

Acanthopholis eucercus (SMC 55551-SMC 55557): dwa trzony kręgów ogonowych.

Budowa i ważność taksonu

Akantofolis miał twarde, opancerzone ciało, co chroniło go przed atakami drapieżników. Według naukowców mógł dorastać do 5 m długości, choć należy pamiętać, że nie dysponujemy kompletnym materiałem kopalnym tego dinozaura, lecz pojedynczymi kośćmi.

Ów niewystarczający (niediagnostyczny) materiał kopalny spowodował, iż obecnie nie tylko poszczególne jego gatunki, a wręcz cały rodzaj Acanthopholis uważa się za nomen dubium (takson nieważny). Co więcej, kości niektórych gatunków okazały się być wymieszanymi szczątkami z przedstawicielami innych grup dinozaurów (tzw. chimery), inne zaś (opisane w 1998 r. przez Pereda-Suberbiolę i Barreta) mają nieformalne nazwy, wskutek czego są nomen nudum.

Etymologia

Nazwa rodzajowa Acanthopholis oznacza "grzbiet pokryty łuską" i odnosi się do cech morfologicznych tego nodozauryda. Drugi człon nazwy gatunku typowego horrida znaczy z łac. "straszna/chropowata" i został on przekształcony z pierwotnego horridus ("straszny/chropowaty") przez A.S. Woodwarda, ponieważ znaleziony okaz miał okazać się samicą.

Spis gatunków

Acanthopholis	Huxley, 1867	nomen dubium
A. horrida	Huxley, 1867	nomen dubium
A. macrocercus	Seeley, 1869	nomen dubium
A. platypus	Seeley, 1869	nomen dubium; = Macrurosaurus platypus
A. stereocercus	Seeley, 1869	nomen dubium
A. tanyspondylus	Seeley, 1878	nomen dubium
= Eucercosaurus tanyspondylus		nomen dubium
A. eucercus	Seeley, 1879	nomen dubium
"A. hughesii"	Pereda-Suberbiola i Barrett, 1998	nomen nudum
"A. keepingi"	Pereda-Suberbiola i Barrett, 1998	nomen nudum

Bibliografia

Vickaryous, M.K., Maryańska, T. & Weishampel, D.B. (2004) "Ankylosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmólska, H. (red.) "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press, 363-392

http://en.wikipedia.org/wiki/Acanthopholis

http://www.thescelosaurus.com/dinoa.htm

http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=category&sectionid=10&id=64&Itemid=67