Acanthopholis
Autor: | Korekta: |
Marcin Szermański | Maciej Ziegler |
Acanthopholis (akantofolis) | |
---|---|
Długość: | 3-5,5 m |
Masa: | ok. 380 kg |
Miejsce występowania: | Wielka Brytania |
Czas występowania | 112-93,5 Ma |
Systematyka | Dinosauria |
Wstęp
Acanthopholis to rodzaj średniej wielkości dinozaura pancernego żyjącego we wczesnej kredzie na terenie dzisiejszej Anglii. Gatunek typowy A. horrida został odnaleziony w pokładach formacji Cambridge Greensand, datowanej na 112-93,5 milionów lat.
Początkowo zaliczany do Scelidosauridae, został przemianowy przez Nopca’eja w 1923 r. do nowoutworzonej rodziny ze swojej nazwy rodzajowej Acanthopholidae. Obecnie jednak akantofolisa zalicza się do nodozaurydów (Nodosauridae) – prymitywnych i lżej opancerzonych przedstawicieli Ankylosauria.
Materiał kopalny
Acanthopholis horrida: zęby, elementy szkieletu pozaczaszkowego, osteodermy.
Acanthopholis macrocercus (chimera z Iguanodon; SMC B55599-55609): kręgi, inne fragmenty szkieletu.
Acanthopholis platypus (chimera z przedstawicielem Titanosauria; SMC B55454, SMC B55455-55460): trzon kręgu ogonowego, paliczek.
Acanthopholis stereocercus (chimera z Iguanodon; SMC B5558-55560, B55562, B55566-55568, B55569): niekompletna czaszka, kręgi.
Acanthopholis tanyspondylus (chimera z Iguanodon): kręgi.
Acanthopholis eucercus (SMC 55551-SMC 55557): dwa trzony kręgów ogonowych.
Budowa i ważność taksonu
Akantofolis miał twarde, opancerzone ciało, co chroniło go przed atakami drapieżników. Według naukowców mógł dorastać do 5 m długości, choć należy pamiętać, że nie dysponujemy kompletnym materiałem kopalnym tego dinozaura, lecz pojedynczymi kośćmi.
Ów niewystarczający (niediagnostyczny) materiał kopalny spowodował, iż obecnie nie tylko poszczególne jego gatunki, a wręcz cały rodzaj Acanthopholis uważa się za nomen dubium (takson nieważny). Co więcej, kości niektórych gatunków okazały się być wymieszanymi szczątkami z przedstawicielami innych grup dinozaurów (tzw. chimery), inne zaś (opisane w 1998 r. przez Pereda-Suberbiolę i Barreta) mają nieformalne nazwy, wskutek czego są nomen nudum.
Etymologia
Nazwa rodzajowa Acanthopholis oznacza "grzbiet pokryty łuską" i odnosi się do cech morfologicznych tego nodozauryda. Drugi człon nazwy gatunku typowego horrida znaczy z łac. "straszna/chropowata" i został on przekształcony z pierwotnego horridus ("straszny/chropowaty") przez A.S. Woodwarda, ponieważ znaleziony okaz miał okazać się samicą.
Spis gatunków
Acanthopholis | Huxley, 1867 | nomen dubium |
A. horrida | Huxley, 1867 | nomen dubium |
A. macrocercus | Seeley, 1869 | nomen dubium |
A. platypus | Seeley, 1869 | nomen dubium; = Macrurosaurus platypus |
A. stereocercus | Seeley, 1869 | nomen dubium |
A. tanyspondylus | Seeley, 1878 | nomen dubium |
= Eucercosaurus tanyspondylus | nomen dubium | |
A. eucercus | Seeley, 1879 | nomen dubium |
"A. hughesii" | Pereda-Suberbiola i Barrett, 1998 | nomen nudum |
"A. keepingi" | Pereda-Suberbiola i Barrett, 1998 | nomen nudum |
Bibliografia
Vickaryous, M.K., Maryańska, T. & Weishampel, D.B. (2004) "Ankylosauria" [w:] Weishampel, D.B., Dodson, P., & Osmólska, H. (red.) "The Dinosauria" Berkeley: University of California Press, 363-392
http://en.wikipedia.org/wiki/Acanthopholis
http://www.thescelosaurus.com/dinoa.htm
http://www.dinodata.org/index.php?option=com_content&task=category§ionid=10&id=64&Itemid=67