Noasaurus
| Autor: | Korekta: |
| Tomasz Sokołowski | Maciej Ziegler |
| Noasaurus (noazaur) | |
|---|---|
| Długość: | 2,5 m |
| Masa: | ok. 50 kg |
| Miejsce występowania: | Argentyna - Salta
(formacja Lecho) |
| Czas występowania | 73-65 Ma
późna kreda (późny kampan-mastrycht ) |
| Systematyka | Dinosauria |
Wstęp
Noasaurus to rodzaj małego teropoda, który żył podczas późnej kredy na terenach obecnej północno-zachodniej Argentyny.
Odkrycia i materiał kopalny
Pierwsze szczątki tego gada opisane przez Jaime'go Powella i José'a Bonaparte, pochodzące z osadów formacji Lecho oznaczone jako PVL 4061 składały się z górnej szczęki oraz pięciu zębów, kości kwadratowej, łuku neuralnego dalszego kręgu szyjnego, dwóch "żeber" szyjnych, trzon kręgu grzbietowego, paliczka i pazura kończyny przedniej oraz II kości śródstopia.
W 1999 roku Nicholas Frankfurt i Luis Chiappe przypisali do tego gatunku również bliższe kręgi szyjne (MACN 622) uważane wcześniej za szczątki owiraptorozaura.
Z początku uważano, że noazaur posiadał kończyny tylne uzbrojone w sierpowate pazury, podobne do tych u dromeozaurydów, troodontydów i rodzaju Archaeopteryx. Jednak odkrycie madagaskarskiego Masiakasaurus obaliło tą tezę. Obecnie jednak uważa się, że pazury te mieściły się w "dłoniach", a nie na "stopach", podobnie jak u Megaraptor.
Etymologia
Nazwa Noasaurus znaczy "jaszczura z północno-zachodniej Argentyny". "NOA" to skrót od Noroeste Argentino (Northwestern Argentina) czyli regionu zawierającego m.in. prowincję Salta. Od tej nazwy autorzy opisu nazwali Noasauridae.
Filogeneza
W 1991 roku José Bonaparte umieścił noazaura w Noasaurinae, który wchodziło w skład Abelisauridae. Analiza Sampsona, Carrano i Forster (2001) wykazała, że wraz z masiakazaurem tworzą politomię z abelizaurydami, lecz nie tworzą kladu, który można by nazwać Noasauridae. Z kolei obszerne badanie dotyczące filogenezy ceratozaurów Carrano i Sampsona (2008) wskazało, że wśród taksonów należących do Noasauridae nie można wyróżnić dodatkowych kladów z powodu bardzo niekompletnego materiału kopalnego, dlatego też pokrewieństwo noazaura z masiakazaurem jest obecnie nieznane.
Spis gatunków
| Noasaurus | Bonaparte & Powell, 1980 |
|---|---|
| N. leali | Bonaparte & Szablon:Powell, 1980 |
Wybrana bibliografia
Agnolin, F.L. & Chiarelli, P. (2010) "The position of the claws in Noasauridae (Dinosauria: Abelisauroidea) and its implications for abelisauroid manus evolution" Paläontologische Zeitschrift, 84, 2, 293-300.
Carrano, M.T. & Sampson, S.D. (2008) "The Phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 6, 183-236.
Sampson, S.D., Carrano, M.T. & Forster, C. A. (2001) "A bizarre predatory dinosaur from the Late Cretaceous of Madagascar" Nature, 409, 504–506.
http://home.comcast.net/~eoraptor/Ceratosauria.htm#Noasaurusleali
