Beishanlong

Autor:	Korekta:
Kamil Kamiński

---

Beishanlong (bejszanlong)
Długość:	> 7 m
Masa:	> 620-630 kg
Miejsce występowania:	Chiny - prowincja Gansu (formacja Xinminbao Group)
Czas występowania	ok. 125-100 Ma wczesna kreda (apt - alb)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Coelurosauria Ornithomimosauria ? Deinocheiridae
Rekonstrukcja Beishanlong. Autor: Nobu Tamura [2]

Wstęp

Beishanlong to rodzaj dużego i masywnego ornitomimozaura z wczesnej kredy dzisiejszych Chin. Znany jest z niekompletnego szkieletu pozaczaszkowego oraz innych fragmentarycznych szczątków. Mimo pokaźnych rozmiarów, zapewne nie był aktywnym drapieżnikiem, i podobnie jak jego krewniacy żywił się roślinami i niewielkimi zwierzętami.

Etymologia

Nazwa Beishanlong pochodzi od gór Bei Shan w północnych Chinach, i słowa long, w języku mandaryńskim oznaczającego "smok". Epitet gatunkowy grandis (w języku łacińskim: „wielki”) nawiązuje do dużych rozmiarów tego ornitomimozaura.

Odkrycia i historia badań

Pierwsze szczątki, mogące należeć do Beishanlong , odkryto w 1999 r. Składało się na nie kilka kości prawej stopy. W 2003 r. Shapiro i in. opisali ów okaz i uznali go za przedstawiciela rodziny Ornithomimidae, jednak ze względu na ubogość materiału nie ustanowiono wówczas nowego taksonu. W 2009 r. Peter Makovicky, Daqing Li, Ke-Qin Gao, Matthew Lewin, Gregory Erickson i Mark Norell opisali bogatszy materiał kopalny i nadali mu nazwę Beishanlong w publikacji online. Ostateczny, formalny opis ukazał się rok później. Beishanlong w przeprowadzonej przez autorów analizie filogenetycznej okazał się bazalnym ornitomimozaurem, bliskim Harpymimus, ale bardziej zaawansowanym niż Pelecanimimus i Shenzhousaurus. W 2014 r. Lee i in. na podstawie własnej analizy wykazali większe zaawansowanie omawianego teropoda i zaliczyli go do rodziny Deinocheiridae w obrębie Ornithomimosauria, razem z Garudimimus i Deinocheirus. Większość innych analiz nie potwierdza jednak istnienia tego kladu.

Materiał kopalny

Holotyp (FRDC-GS GJ (06) 01-18) to niekompletny szkielet pozaczaszkowy, obejmujący: fragment łuku nerwowego kręgu szyjnego, dwa fragmentaryczne łuki nerwowe kręgów grzbietowych, kilka kręgów ogonowych (w większości niekompletnych), trzy fragmentaryczne zebra, łopatki, kości krucze, kość kulszową oraz niekompletne przednie i tylne kończyny.

Paratyp to elementy przednich kończyn.

Oprócz tego do Beishanlong może też należeć kość łonowa i wspomniana prawa stopa.

Budowa i paleobiologia

Beishanlong był jednym z największych znanych ornitomimozaurów. Makovicky i in. (2010) podają, że holotyp był zbliżony rozmiarami do największych osobników Gallimimus, przy czym wydaje się on masywniej zbudowany, mógł więc być cięższy. Ponadto okaz ten nie był jeszcze w pełni wyrośnięty, o czym świadczą niezrośnięte szwy neurocentralne kręgów szyjnych oraz brak połączenia między kośćmi stępu. Dorosłe osobniki były więc zapewne jeszcze większe.

Rekonstrukcja szkieletu. Autor zdjęcia: SSR2000 [1].

Beishanlong reprezentuje mieszankę prymitywnych i zaawansowanych cech. W odróżnieniu od zaawansowanych ornitomimozaurów, kość udowa i piszczelowa omawianego teropoda były równej długości, miał też proporcjonalnie krótsze śródstopie. Cechy te wskazują, że nie był on tak dobrze przystosowany do biegu jak jego późniejsi krewniacy. Charakterystyczna budowa stopy – arctometatarsus, nie była w pełni rozwinięta. Pazury tylnych kończyn były krótkie, szerokie i zakrzywione, w przeciwieństwie do wydłużonych i prostych pazurów ornitomimidów. Beishanlong łączył jednak z ornitomimidami m.in. zakrzywiony trzon kości kulszowej (Makovicky i in., 2010).

Paleoekologia

Beishanlong współwystępował z kilkoma prymitywnymi ceratopsami, jak np. Auroraceratops, hadrozauroidami, jak Equijubus, terizinozaurem Nanshiungosaurus, tytanozaurem Gobititan oraz kilkoma mniejszymi teropodami. Wielkich drapieżników, mogących być zagrożeniem dla Beishanlong dotychczas nie znaleziono w formacji Xinminbao. Oprócz dinozaurów żyły tam pterozaury, krokodylomorfy i inne zwierzęta.

Spis gatunków

Beishanlong	Makovicky, Li, Gao, Lewin, Erickson i Norell, 2010.
B. grandis	Makovicky, Li, Gao, Lewin, Erickson i Norell, 2010.

Bibliografia

Benson, R. B. J., Campione, N. E., Carrano, M. T., Mannion, P. D., Sullivan, C., Upchurch, P. & Evans, D. C. (2014) "Rates of Dinosaur Body Mass Evolution Indicate 170 Million Years of Sustained Ecological Innovation on the Avian Stem Lineage" PLoS Biology, 12(5), e1001853. doi:10.1371/journal.pbio.1001853

Lee, Y.-N., Barsbold, R., Currie, P.J., Kobayashi, Y., Lee, H.-J., Godefroit, P., Escuillié, F. & Chinzorig T. (2014). "Resolving the long-standing enigmas of a giant ornithomimosaur Deinocheirus mirificus" Nature 515, s. 257-260. doi:10.1038/nature13874.

Makovicky, P.J., Li, D., Gao, K., Lewin, M.,Erickson, G.M., Norell, M.A. (2010). "A giant ornithomimosaur from the Early Cretaceous of China". Proceedings of the Royal Society B: Biological Sciences. 277 (1679): 191–198. doi:10.1098/rspb.2009.0236.

Shapiro, M., You, Y., Shubin, N.H., Luo, Z., Downs, J.P. (2003). "A large ornithomimid pes from the Lower Cretaceous of the Mazongshan area, northern Gansu Province, People’s Republic of China". Journal of Vertebrate Paleontology. 23(3), 695-698