Qiupanykus
| Autor: | Korekta: |
| Kamil Kamiński | Maciej Ziegler |
| Qiupanykus | |
|---|---|
| Długość: | ok. 0,5 m |
| Masa: | ok. 0,5 kg |
| Miejsce występowania: | Chiny, prowincja Henang |
| Czas występowania | ok. 69-66 Ma
późna kreda (późny mastrycht) |
| Systematyka | Dinosauria |
Rekonstrukcja Linhenyksu. Qiupanykus mógł być podobny. Autor: Julius T. Csotonyi [1] | |
Wstęp
Qiupanykus to rodzaj niewielkiego późnokredowego teropoda z rodziny alwarezaurydów. Znamy tylko jeden niepełny szkielet tego zwierzęcia. Został on nazwany i opisany w 2018 r. przez grupę naukowców którym przewodził Jun-chang Lü.
Etymologia
Nazwa Qiupanykus pochodzi od miasta Qiupa w Chinach, w pobliżu którego odkryto szczątki oraz i greckiego słowa onyx, oznaczającego pazur. Epitet gatunkowy honoruje Shuanchenga Zhanga za wsparcie logistyczne podczas poszukiwania i wydobywania skamieniałości.
Materiał kopalny
Holotyp to okaz 41HIII-0101. Jest to niekompletny szkielet obejmujący cztery kręgi szyjne, sześć kręgów krzyżowych, dwadzieścia pięć ogonowych, częściową miednicę oraz prawą kończynę tylną bez większości stopy.
Budowa i paleobiologia
Tak jak inne alwarezzauroidy, Qiupanykus był małym zwierzęciem o krótkich kończynach przednich i zapewne niewielkiej, wydłużonej czaszce, której szczęki wyposażone były w drobne zęby (chociaż, jak wspomniano wyżej, nie znamy żadnej kości jego czaszki). Kość piszczelowa była dłuższa od udowej, co w połączeniu ze smukłym, wydłużonym śródstopiem wskazuje na przystosowanie do szybkiego poruszania się. Od swoich krewniaków Qiupanykus różnił się szczegółami budowy kręgów krzyżowych i ogonowych, miednicy oraz kości piszczelowej.
Wraz ze szkieletem Qiupanykus znaleziono też skorupki jaj, które należały do znacznie większego zwierzęcia, prawdopodobnie owiraptorozaura. Na tej podstawie Lü i in. (2018) uznali, że omawiany teropod i jego krewniacy odżywiali się jajami innych zwierząt. Miała im w tym pomagać specyficzna budowa krótkich kończyn przednich, uzbrojonych w imponujący pazur, którym mogłyby przebijać skorupki jaj. Brak jednak innych argumentów, potwierdzających taką interpretację. Skorupki jaj mogły równie dobrze zostać przypadkowo pogrzebane ze szkieletem Qiupanykus, o czym wspominają cytowani wyżej autorzy. Inne rozważane hipotezy to np. owadożerność alwarezzaurydów.
Spis gatunków
| Qiupanykus | Lü, Xu, Chang, Jia, Zhang, Gao, Zhang, Zhang i Ding, 2018 |
| Q. zhangi | Lü, Xu, Chang, Jia, Zhang, Gao, Zhang, Zhang i Ding, 2018 |
Bibliografia
Lü,J., Li, X., Chang,H., Jia,S., Zhang,J., Gao,D., Zhang,Y., Zhang, C & Ding, F. (2018). "A new alvarezsaurid dinosaur from the Late Cretaceous Qiupa Formation of Luanchuan, Henan Province, central China." Geology China 1(1): 28-35Â. doi: 10.31035/cg2018005.
