Crichtonpelta

Autor:	Marcin Szermański
Korekta:	Adrian Sztuba

---

Crichtonpelta
Długość	?
Masa	?
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Chiny - Liaoning (formacja Sunjiawan)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 113-89,8 Ma kreda (cenoman - turon lub alb)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Thyreophora Ankylosauria Ankylosauridae Ankylosaurinae
Holotyp Crichtonpelta. Źródło: Arbour i Currie, 2015.
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":3,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/index.php?title=Sunjiawan\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Sunjiawan (strona nie istnieje)\"\u003ESunjiawan\u003C/a\u003E, basen Beipiao, Liaoning, \u003Ca href=\"/wiki/Chiny\" class=\"mw-redirect\" title=\"Chiny\"\u003EChiny\u003C/a\u003E|\u003Csmall\u003E\u003Ci\u003EC. benxiensis\u003C/i\u003E - holotyp i materia\u0142 przypisany.\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Sunjiawan, basen Beipiao, Liaoning, Chiny|C. benxiensis - holotyp i materia\u0142 przypisany.\n","link":"","lat":41,"lon":120,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Crichtonpelta to kolejny takson upamiętniający Michaela Crichtona. Jak na ironię losu jeden z nich - Crichtonsaurus - zawierał 2 gatunki, lecz gatunek typowy (a przez to także cały rodzaj) okazał się być nieważny (nomen dubium). Stąd konieczne było ukucie dla drugiego gatunku nowej nazwy - Crichtonpelta, co formalnie uczynili Arbour i Currie w 2015 roku.

Materiał kopalny

Holotyp BXGMV0012 to prawie kompletna czaszka. Ma ona ok. 20 cm długości.

Materiał przypisany to okazy BXGMV0012-1 (niekompletny szkielet bez czaszki) oraz G20090034 (dość kompletna czaszka), oba odnalezione w tym samym kamieniołomie co holotyp.

Budowa i systematyka

W analizie Arbour i Currie (2015) oraz Yang i in. (2017) ten rodzaj okazał się być bazalnym ankylozaurynem.

Dinozaur ten posiadał zarówno stosunkowo prymitywne cechy ankylozaurydów (na przykład obecność pomarszczonej, bezkształtnej ornamentacji części czołowo-nosowej czaszki, która nie była podzielona na osobne części, tzw. “captutegulae”), jak i ważne cechy występujące u Ankylosaurinae (np. trójkątne, spiczaste “rogi” kości łuskowej i kwadratowo-jarzmowej). Jednak Crichtonpelta nie miała wielu cech obecnych u bardziej zaawansowanych członków Ankylosaurinae, takich jak: grzbietowo-brzusznie krótka kość jarzmowa, nacięcie na kości łzowej i długie ”rogi” kości łuskowej.

U holotypu oczodoły są koliste, a ich średnica wynosi 5 cm (około 23% długości czaszki). Z kolei okaz G20090034 ma owalne oczodoły. Z powodu zwężenia przedniej części czaszki oczodoły obu okazów są widoczne nie tylko patrząc z boku czaszki, ale też z przodu. Wskazuje to, że ​​Crichtonpelta mogła widzieć stereoskopowo, tak jak Ankylosaurus.

Etymologia

Crichtonpelta znaczy "mała tarcza Crichtona" (łac. pelta to "mała tarcza") - pisarza, autora m.in. Parku Jurajskiego i Zaginionego Świata.

Spis gatunków

Crichtonpelta	Arbour i Currie, 2015
C. benxiensis	(Lü, Ji, Gao i Li, 2007) Arbour i Currie, 2015
= Crichtonsaurus benxiensis	Lü, Ji, Gao i Li, 2007

Bibliografia

Arbour, V.M. & Currie, P.J. (2015). "Systematics, phylogeny and palaeobiogeography of the ankylosaurid dinosaurs". Journal of Systematic Palaeontology. doi:10.1080/14772019.2015.1059985

Lü, J., Ji, Q., Gao, Y., Li, Z. (2007). "A New Species of the Ankylosaurid Dinosaur Crichtonsaurus (Ankylosauridae: Ankylosauria) from the Cretaceous of Liaoning Province, China". Acta Geologica Sinica - English Edition, 81(6), 883–897. doi:10.1111/j.1755-6724.2007.tb01010.x

Yang, J., You, H., Xie, L., & Zhou, H. (2017). "A New Specimen of Crichtonpelta benxiensis (Dinosauria: Ankylosaurinae) from the Mid-Cretaceous of Liaoning Province, China". Acta Geologica Sinica - English Edition, 91(3), 781–790. doi:10.1111/1755-6724.13308