Asfaltovenator
| Autor: | Kamil Kamiński |
| Korekta: | Maciej Ziegler |
| Asfaltovenator (asfaltowenator) | |
|---|---|
| Długość | ok. 7-8 m |
| Dieta | mięsożerny |
| Miejsce | Argentyna
Chubut (formacja Cañadón Asfalto) |
| Czas |
ok. 177-168 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
 Rekonstrukcja szkieletu z zaznaczeniem znanych kości. Źródło: Rauhut i Pol, 2019. | |
Wstęp
Asfaltovenator to rodzaj dużego teropoda z kladu Carnosauria żyjącego we wczesnej lub środkowej jurze na obszarach dzisiejszej Argnetyny. Został on nazwany w 2019 r. przez Olivera Rauhuta i Diego Pola. Jego odkrycie ma duży wpływ na filogenezę grupy zaawansowanych teropodów - tetanurów.
Etymologia
Nazwa Asfaltovenator pochodzi od formacji skalnej Cañadón Asfalto oraz greckiego venator („łowca”, „myśliwy”). Epitet gatunkowy honoruje Administración de Vialidad Provincial Chubut oraz Dirección Nacional de Vialidad, za wsparcie w paleontologicznych ekspedycjach Museo Paleontológico Egidio Feruglio (MPEF).
Materiał kopalny
Holotyp (MPEF PV 3440) to niemal kompletna czaszka i niekompletny szkielet pozaczaszkowy. Brakuje przede wszystkim ogona, miednicy i części tylnych kończyn.
Budowa i filogeneza
Asfaltovenator był dużym teropodem, porównywalnym z dobrze znanym Allosaurus. Budowa jego ciała była raczej typowa dla allozauroidów. Czaszka mierzyła 75-80 cm. Była stosunkowo wysoka, a jej górna krawędź miała nieco łukowaty kształt. W kościach przedszczękowych znajdowały się 4 zęby, w szczękowych – po 13, zaś kości zębowe zawierały po 14 ostrych, zakrzywionych zębów o piłkowanych krawędziach. Szyja składała się z 10 krótkich kręgów, a grzbietowy odcinek kręgosłupa – z 13 kręgów. Kręgi szyjne wykazywały kilka unikatowych cech, pozwalających odróżnić asfaltowenatora od innych teropodów. Kończyny przednie były raczej krótkie, lecz masywnie zbudowane. Kończyły się trzema palcami uzbrojonymi w ostre pazury. Trzeci palec był mniejszy i smuklejszy od pozostałych. Kończyny tylne zachowały się jedynie fragmentarycznie.
Asfaltovenator może mieć istotne znaczenie dla filogenezy Tetanurae, wykazuje on bowiem cechy typowe zarówno dla przedstawicieli Megalosauroidea, jak również Allosauroidea, a także cechy prymitywne dla tetanurów w ogóle. W analizie przeprowadzonej przez Rauhuta i Pola okazał się on taksonem siostrzanym Allosauroidea.
Spis gatunków
| Asfaltovenator | Rauhut i Pol, 2019 |
| A. vialidadi | Rauhut i Pol, 2019 |
Bibliografia
Rauhut, O.W.., Pol, D. (2019). "Probable basal allosauroid from the early Middle Jurassic Cañadón Asfalto Formation of Argentina highlights phylogenetic uncertainty in tetanuran theropod dinosaurs". Scientific Reports. 9 (1): 18826. doi:10.1038/s41598-019-53672-7.
