Secernosaurus

Autor:

Kamil Kamiński

---

Secernosaurus (secernozaur)
Długość	>4-5 ?(8) m
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Argentyna, prowincje Chubut i Rio Negro (formacje Lago Colhue Huapi i Los Alamitos)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 77-70 Ma późna kreda (późny kampan – wczesny mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ornithopoda Iguanodontia Hadrosauroidea Hadrosauridae Saurolophinae
Zrekonstruowany szkielet. Autor zdjęcia: Espejos Proyecto [1].

Wstęp

Secernosaurus to rodzaj roślinożernego dinozaura z kladu Hadrosauridae. Był on jednym z nielicznych przedstawicieli tej grupy, żyjących na obszarze Ameryki Południowej.

Etymologia

Nazwa Secernosaurus oznacza „rozdzielony jaszczur”. Pochodzi ona od łacińskiego secer („dzielić”) oraz greckiego sauros („gad”, „jaszczur”). Nawiązuje ona do faktu, że omawiany dinozaur był geograficznie oddzielony od większości członków Hadrosauridae, którzy żyli na terenie Ameryki Północnej, Europy i Azji.

Historia taksonu

Pierwsze szczątki Secernosaurus zostały odkryte w 1923 r. Rodzaj ten został jednak nazwany i opisany dopiero w 1979 r. przez Bretta-Surmana. Początkowo był on uważany za bardzo prymitywnego hadrozauryda. Później Brett-Surman uznał go za przedstawiciela Saurolophinae. W 2010 r. Prieto-Márquez i Salinas zsynonimizowali Secernosaurus koerneri z Kritosaurus australis. W ich analizie filogenetycznej secernozaur okazał się dość zaawansowanym zaurolofinem, bliskim Gryposaurus i Kritosaurus.

Materiał kopalny

Holotyp (FMNH PP-13423) obejmuje fragmenty żuchwy i czaszki, kręgi z różnych części ciała (głównie niekompletne), kilka żeber, niepełną miednicę, kości obręczy barkowej i kończyn przednich oraz mniejsze niezidentyfikowane fragmenty. Okaz należy najprawdopodobniej do nie w pełni wyrośniętego osobnika.

Materiał przypisany obejmuje m.in. niekompletny szkielet wraz z fragmentami czaszki, oznaczony jako MACN-RN 2 (holotyp Kritosaurus australis). Oprócz tego znanych jest kilkanaście innych, mnie lub bardziej kompletnych okazów, w tym kilka fragmentarycznych czaszek.

Budowa

Szczątki Secernosaurus pochodzą głównie od nie w pełni wyrośniętych okazów, dlatego maksymalne rozmiary tego dinozaura pozostają niepewne. Zapewne był on średniej wielkości hadrozaurydem. Od swoich krewniaków różnił się cechami budowy miednicy i czaszki. Jak inne hadrozaurydy, był roślinożercą, mogącym poruszać się zarówno dwu-, jak i czworonożnie. Z przodu czaszki miał bezzębny dziób, a w głębi paszczy – złożone baterie zębowe, pozwalające rozcierać pokarm.

Spis gatunków

Secernosaurus	Michael Brett-Surman, 1979
S. koerneri	Michael Brett-Surman, 1979
= Kritosaurus australis	Bonaparte, 1984

Bibliografia

Creisler, B. (online 2003) "Dinosauria Translation and Pronunciation Guide S" http://www.dinosauria.com/dml/names/dinos.htm [kopia: https://archive.is/e6Sto]

Holtz, T. (2012) "Dinosaurs" (suplement) [[2]]

Prieto–Marquez, Alberto; Salinas, Guillermo C. (2010). "A re–evaluation of Secernosaurus koerneri and Kritosaurus australis (Dinosauria, Hadrosauridae) from the Late Cretaceous of Argentina". Journal of Vertebrate Paleontology. 30 (3): 813–837. doi:10.1080/02724631003763508.