Udanoceratops

Autor:

Paweł Konarzewski

---

Udanoceratops (udanoceratops)
Długość	4 m
Masa	700 kg
Dieta	roślinożerny
Miejsce	Mongolia - Ajmak południowogobijski (formacja Djadokhta)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 83,6 - 72,1 Ma późna kreda (kampan)
Systematyka	Dinosauria Ornithischia Ceratopsia Leptoceratopsidae
Rekonstrukcja przyżyciowa Udanoceratops. Autor: PaleoNeolitic [2] 4 m Porównanie wielkości Udanoceratops i człowieka. Sylwetki: Phylopic.org

Wstęp

Udanoceratops to rodzaj dużego przedstawiciela Leptoceratopsidae żyjącego na terenie dzisiejszej Mongolii w późnej kredzie (kampan). Był największym znanym ceratopsem nienależących do Ceratopsoidea.

Materiał kopalny

Sylwetka Udanoceratops z zaznaczeniem znalezionych kości. Autor: PaleoNeolitic [1]

Holotyp o numerze katalogowym PIN 3907/11 obejmuje niekompletną czaszkę oraz kilka kręgów.

Jerzykiewicz i wspólnicy (1993) uznali, że ogromna czaszka mierząca ok. 1 m z formacji Bayan Mandahu mogła należeć do Udanoceratops. Zdaniem Czepińskiego (2020) żaden znany ceratops z tej formacji jest niepodobny do opisywanego dinozaura, a właścicielem czaszki prawdopodobnie był duży osobnik Protoceratops hellenikorhinus.

Do Udanoceratops może należeć również młodociany okaz PIN 4046/11, lecz obecnie trudno to potwierdzić (Tereschenko, 2004; Tereschenko, 2015).

Budowa

Udanoceratops charakteryzował się ogromną czaszką o długości 65-70 cm zakończoną ostrym dziobem służącym do zrywania roślin. W górnej szczęce znajdowało się 15 zębów, w dolnej 18. Żuchwa miała taką samą szerokość na całej jej długości. Otwór nosowy był wysoki i szeroki, na samym nosie nie stwierdzono śladu obecności rogu. Kryza była niewielka i słabo rozwinięta, na kości jarzmowej znajdował się niewielki różek tworzony przez kość nadjarzmową (Kurzanov, 1992). Prawdopodobnie poruszał się na czterech kończynach, lecz nie odnaleziono tylnych kończyn tego dinozaura (Tereschenko, 2008). Budowa kręgów sugeruje, że Udanoceratops potrafił pływać (Tereschenko i Singer, 2013).

Etymologia

Nazwa Udanoceratops pochodzi od stanowiska Udan-Sayr, w którym odkryto dinozaura. Połączone słowo ceratops z języka greckiego oznacza "rogate oblicze" lub "rogata twarz". Epitet gatunkowy tschizhovi honoruje rosyjskiego paleontologa Tschizhova, który odnalazł jego skamieniałości.

Spis gatunków

Udanoceratops	Kurzanov, 1992
U. tschizhovi	Kurzanov, 1992

Bibliografia

Czepiński, Ł. (2020). "New protoceratopsid specimens improve the age correlation of the Upper Cretaceous Gobi Desert strata". Acta Palaeontologica Polonica doi:10.4202/app.00701.2019

Jerzykiewicz, T., Currie, P. J., Eberth, D. A., Johnston, P. A., Koster, E. H., & Zheng, J. J. (1993). "Djadokhta Formation correlative strata in Chinese Inner Mongolia: an overview of the stratigraphy, sedimentary geology, and paleontology and comparisons with the type locality in the pre-Altai Gobi". Canadian Journal of Earth Sciences, 30(10), 2180-2195.

Kurzanov, S.M. (1992). "A giant protoceratopsid from the Upper Cretaceous of Mongolia". Palaeontological Journal: 81–93

Paul, G.S., 2016, "The Princeton Field Guide to Dinosaurs 2nd Edition", Princeton University Press

Tereschhenko, V. S. (2004). "On the heterocelous vertebrae in horned dinosaurs (Protoceratopidae, Neoceratopsia)". Paleontological Journal (2): 81−86.

Tereschenko, V. S. (2008). "Adaptive features of protoceratopoids (Ornithischia: Neoceratopsia)". Paleontological Journal volume 42: 273–286 doi:10.1134/S003103010803009X

Tereschenko, V. S., & Singer, T. (2013). "Structural features of neural spines of the caudal vertebrae of protoceratopoids (Ornithischia: Neoceratopsia)". Paleontological Journal, 47(6), 618-630. doi:10.1134/S0031030113060105

Tereschenko, V. S. (2015). "Methods for size reconstruction in distorted and damaged vertebrae of fossil tetrapods". Paleontological Journal, 49(3), 293-303. doi: 10.1134/S0031030115030120