Timimus
| Autor: | Korekta: |
| Adrian Tkocz | Maciej Ziegler |
| Timimus (timim) | |
|---|---|
| Długość: | 3,5 m |
| Masa: | ? kg |
| Miejsce występowania: | Australia - "Zatoka Dinozaurów"
(grupa Otway) |
| Czas występowania | ok. 106 Ma |
| Systematyka | Dinosauria
? Tyrannosauroidea / ? Dromaeosauridae - / ? Unenlagiinae |
Kości udowe timima, u góry młodego osobnika, na dole dorosłego [1]. | |
Wstęp
Timimus to rodzaj celurozaura z albu południowej Australii. W kolejnych badaniach klasyfikowano go jako Coelurosauria incertae sedis. Timimus wyróżnia się spośród innych ornitomimozaurów brakiem międzykłykciowego rowka na przedniej powierzchni kości udowej. Dinozaur ten ma kilka cech wspólnych z późnojurajskim Elaphrosaurus bambergi, który też był uznawany za dinozaura "strusiopodobnego". Rich i Vickers-Rich w swoim opisie uznali go za ornitomimozaura, pierwszego odkrytego w Australii i pierwszego spoza Laurazji. Pojawiły się hipotezy jakoby ornitomimozaury (i neoceratopsy) wywodziły się z Gondwany i później rozprzestrzeniły się na półkulę północną. Z kolei Mortimer zasugerował, że timim może być unenlaginem. Agnolin i współpracownicy (2010) uznali go za parawiala i prawdopodobnie unenlagina oraz za nomen dubium. Benson i in. (2012) skrytykowali tę hipotezę, wskazując na odmienność budowy holotypu od dromeozaurydów, zwłaszcza względnie dobrze wykształcony czwarty krętarz i wyraźne oddzielenie krętarzy mniejszego i większego. Długa i smukła kość udowa nie jest znana u innych tyranozauroidów, więc jej proporcje u Timimus mogą być autapomorficzne. Nawet jeśli takson ten nie jest tyranozauroidem, Benson i in. uważają, że nie powinien on być uznawany za nomen dubium. Również wg Delcourta i Grillo (2018) Timimus był ważnym rodzajem, najprawdopodobniej tyranozauroidem bardziej zaawansowanym od Dilong.
Materiał kopalny
Holotyp (P186303) to kość udowa dorosłego zwierzęcia mierząca 432 mm.
Druga kość (P186323) należała do młodego osobnika i mierzy tylko 195 mm. Znaleziono ją około metr od holotypu. Również kilka kręgów jest przypisanych do tego rodzaju. Kość łonowa (P186058), kręgi i pazury odkryte w 1996 w Flat Rocks mogły należeć do niego.
Paleobiologia
Timimus był smukłym zwierzęciem, prawdopodobnie dobrym biegaczem. Tereny, które zamieszkiwał, we wczesnej kredzie były położone za południowym kołem podbiegunowym. Anusuya Chinsamy, ekspert od mikrostruktury skamieniałych kości, zbadała w 1998 roku skamieliny timima i lielynazaury. Odkryła ona cykliczny wzór na kości, co może sugerować, że Timimus hibernował w czasie zimnych miesięcy.
Etymologia
Teropoda tego nazwano na cześć syna odkrywców, Timiego oraz profesora Tima Flannery'ego, sławnego australijskiego paleontologa. Nazwa gatunkowa została nadana dla uhonorowania Johna Hermana. Słowo mimus oznacza "naśladowca".
Spis gatunków
| Timimus | Rich i Vickers-Rich, 1994 | ?nomen dubium |
|---|---|---|
| T. hermani | Rich i Vickers-Rich, 1994 | ?nomen dubium |
Wybrana bibliografia
Agnolin, F.L., Ezcurra, M.D., Pais, D.F. & Salisbury, S.W. (2010) "A reappraisal of the Cretaceous non-avian dinosaur faunas from Australia and New Zealand: evidence for their Gondwanan affinities" Journal of Systematic Palaeontology 8, 257-300.
Benson, R.B.J., Rich, T.H., Vickers-Rich, P., Hall, M. (2012) "Theropod fauna from southern Australia indicates high polar diversity and climate-driven dinosaur provinciality" PLoS ONE 7, e37122. doi:10.1371/journal.pone.0037122.
Delcourt, R., Grillo, O.N. (2018). "Tyrannosauroids from the Southern Hemisphere: Implications for biogeography, evolution, and taxonomy". Palaeogeography, Palaeoclimatology, Palaeoecology. (in press). doi:10.1016/j.palaeo.2018.09.003.
http://home.comcast.net/~eoraptor/Troodontidae.htm#Timimushermani
