Sauroniops

Autor:	Korekta:
Dawid Mazurek	Maciej Ziegler Marcin Szermański Kamil Kamiński

---

Sauroniops (sauroniops)
Długość:	10-12 m
Masa:	? t
Miejsce występowania:	Maroko - prowicja Ar-Raszidija (warstwy Kem Kem)
Czas występowania	późna kreda (cenoman)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Tetanurae Carnosauria Carcharodontosauridae
Hipotetyczna rekonstrukcja sauroniopsa pożerającego ofiarę. Autor: Emiliano Troco [2]

Wstęp

Sauroniops (Sauroniops) to rodzaj teropoda znanego z kredowych osadów Afryki i formalnie nazwanego w 2012 roku w publikacji za rok 2013. Znany jest tylko jeden okaz, MPM 2594 - izolowane, nieomal kompletne lewe frontale (kość czołowa).

Historia i etymologia taksonu

Skamieniałość została odkupiona od handlarza i przekazana do badań naukowych przez darczyńcę. Mimo wszystko można z dużą dozą pewności stwierdzić, że okaz pochodzi z cenomańskiego wieku warstw Kem Kem południowo-wschodnich okolic Taouz (Maroko). Kość została opisana w 2012 roku jako należące do nieoznaczalnego bliżej karcharodontozauryda, jednak już po kilku miesiącach autorzy oryginalnego opisu zdecydowali się ustanowić nowy rodzaj i gatunek - Sauroniops pachytholus, którego nazwa rodzajowa odnosi się do oka Saurona ze świata fantasy J.R.R. Tolkiena, a epitet gatunkowy do charakterystycznej grubej kopuły tworzonej przez kości czołowe na głowie sauroniopsa.

Systematyka

Sauroniops to drugi, po Carcharodontosaurus saharicus, karcharodontozauryd z warstw Kem Kem. Analiza filogenetyczna z drugiej pracy zespołu badawczego wykazała bliskie pokrewieństwo sauroniopsa z Eocarcharia. Kopuła na głowie mogła, według autorów opisu, służyć do bodzenia lub mieć funkcję pokazową. Należy jednak pamiętać, że wnioski filogenetyczne i paleobiologiczne oparte na tak ubogim materiale są mało stabilne.

W 2020 r. Ibrahim i in. zasugerowali, że Sauroniops może być młodszym synonimem Carcharodontosaurus saharicus i reprezentować jego młody okaz. Z takim poglądem nie zgodzili się Paterna i Cau (2022). Twierdzą oni, że kość czołowa zauroniopsa różni się od analogicznej kości karcharodontozaura. Poza tym opisali oni fragment kości szczękowej pochodzącej z osadów formacji Kem Kem, która wykazuje różnice w stosunku do neotypu Carcharodontosaurus saharicus i być może należy do Sauroniops. Dowodzi to, że w Kem Kem występowały co najmniej dwa wielkie karcharodontozaurydy, podobnie jak w tym samym czasie w Ameryce Południowej. Co więcej, odkryte szczątki zdają się wskazywać, że Sauroniops mógł byc zbliżony rozmiarami do największych przedstawicieli swojwj rodziny.

Holotyp zauroniopsa. Źródło: Cau i in., 2012 [1].

Spis gatunków

Sauroniops	Cau, Dalla Vecchia & Fabbri, 2013
S. pachytholus	Cau, Dalla Vecchia & Fabbri, 2013

Bibliografia

Cau, A. (2022 online) [3].

Cau, A., Dalla Vecchia, F.M., Fabbri, M. (2012) Evidence of a new carcharodontosaurid from the Upper Cretaceous of Morocco. Acta Palaeontologica Polonica 57, 3, 661-665. [4]

Cau, A., Dalla Vecchia, F.M., Fabbri, M. (2013) A thick-skulled theropod (Dinosauria, Saurischia) from the Upper Cretaceous of Morocco with implications for carcharodontosaurid cranial evolution. Cretaceous Research 40, 1, 251-260.

Ibrahim, N., Sereno, P.C., Varricchio, D.J., Martill, D.M., Dutheil, D.B., Unwin, D.W., Baidder, L., Larsson, H.C.F., Zouhri, S. & Kaoukaya, A/ (2020). "Geology and paleontology of the Upper Cretaceous Kem Kem Group of eastern Morocco". ZooKeys. 928: 1–216. doi:10.3897/zookeys.928.47517

Paterna A. & Cau A. (2022). "New giant theropod material from the Kem Kem Compound Assemblage (Morocco) with implications on the diversity of the mid-Cretaceous carcharodontosaurids from North Africa." Historical Biology DOI: 10.1080/08912963.2022.2131406.