Augustynolophus
W trakcie aktualizacji.
| Autor: |
| Łukasz Czepiński |
| Augustynolophus (augustynolof) | |
|---|---|
| Długość: | ? ~10 m |
| Masa: | ? ~2,5 t |
| Miejsce występowania: | USA
(formacja Moreno; Kalifornia) |
| Czas występowania | 68-66 Ma |
| Systematyka | Dinosauria |
Ryc. 1. Porównanie czaszki Saurolophus osborni (u góry) z czaszką | |
| Mapa znalezisk: | |
|
Wczytywanie mapy… Występowanie Augustynolophus morrisi.
| |
Wstęp
Augustynolophus to rodzaj zaurolofina z późnej kredy USA. Został opisany w 2014 roku przez zespół amerykańskich paleontologów[2], a wcześniej zaliczany był do rodzaju Saurolophus[1]. W odróżnieniu od zaurolofa, augustynolofa charakteryzuje się między innymi odmiennym kształtem i budową wyrostka na czaszce, tworzonego przez wydłużone kości nosowe, skierowane ku górze, nie w tył (ryc. 2).
Historia odkrycia
Na podstawie: Prieto-Márquez et al., 2014[2].
W latach 1939-1940 Chester Stock wraz z zespołem z Instytutu Technologii w Kaliifornii, zebrał dwa niekompletne szkielety hadrozaurydów, zawierające częściowo zachowane czaszki. Okazy te zostały znalezione w skałach późnokredowej formacji Moreno (Kalifornia; USA). W 1973 roku paleontolog William J. Morris zaklasyfikował te skamieniałości jako cf. Saurolophus sp.[3]. W 2010 roku Phill Bell i David Evans sugerowali, że kalifornijski hadrozauryd jest taksonem siostrzanym do Saurolophus lub Edmontosaurus, jednak nie należy do żadnego z nich[4]. W 2013 roku Prieto-Márquez i Wagner umieścili go jako nowy gatunek w obrębie rodzaju Saurolophus - S. morrisi[1], zaś w 2014 roku ustanowili dla niego nową nazwę rodzajową - Augustynolophus[2].
Materiał kopalny
Holotyp: LACM/CIT 2852 - szkielet, wraz z fragmentem lewej i większością prawej k. przedszczękowej, obiema k. szczękowymi, prawą k. jarzmową, prawą k. kwadratowo-jarzmową, częściową prawą k. kwadratową; prawą k. zaoczodołową, bocznopotyliczny (paroccipital) wyrostek prawej k. zewnętrznopotylicznej (exoccipital), k. przedzębowa, prawa i przedni fragment lewej k. zębowej, częsciowa k. kątowa górna, k. kątowa i płatowa; kręgi szyjne, grzbietowe i ogonowe, częściowa prawa łopatka, obie k. łokciowe, III k. śródstopia, różne elementy kończyn przednich i tylnych.
Materiał przypisany: LACM/CIT 2760 - fragmentaryczna czaszka (zawierająca przednią część dachu czaszki - częściowe k. czołowe, k. ciemieniową, k. łuskowe, k. uszne przednie [prootics], k. nadpotyliczną i fragmenatryczne k. zewnątrzpotyliczne; prawdopodobnie złączone w części dalszej k. nosowe, obie k. szczękowe, niemal kompletna prawa k. kwadratowa, lewa i przednia połowa prawej k. zębowej, częściowa k. kątowa górna i pojedyncze izolowane zęby z k. zębowej) oraz szkielet pozaczaszkowy składający się z: lewej k. kruczej, lewej łopatki pozbawionej dalszego końca, lewej k. ramiennej, dalszego końca prawej k. ramiennej, bliższych części obu k. łokciowych i promieniowych, fragmentów obu k. udowych, bliższego końca lewej k. piszczelowej, lewej III k. śródstopia i wielu fragmentów kończyn przednich i tylnych. Okaz ten jest ok. 30% mniejszy od holotypu.
Diagnoza
| Uwaga! Poniższy fragment przedstawia szczegółowe dane i może wymagać od Czytelnika znajomości fachowych pojęć anatomicznych. |
Zaurolof o następującej autapomorfii: k. zaoczodołowa z ornamentacją w postaci szerokiego, pochyłego rowka na wyrostku k. jarzmowej (ryc. ZZ).
S. morrisi różni się od mongolskiego i kanadyjskiego gatunku również dwiema innymi, mniej jasnymi cechami. Zewnętrzny otwór nosowy, zarówno u Prosaurolophus jak i Saurolophus jest wydłużony i szparkowaty, tworząc ciasno zwężone, niemal V-kształtne zakończenie pyskowo-wewnętrzne (rostroventral terminus). Podczas gdy u S. morrisii wyraźnie ostry przedni koniec otworu posiada V-kształtną pyskową krawędź, ale nie jest jasne, czy nozdrze było szparkowate. Co więcej, k. przedszczękowa i szczękowa okazu LACM/CIT 2852, ma o wiele głębsze otwarcie. Być może jest to efekt deformacji okazu w trakcie diagenezy (tworzenia skały), jak sugerują Bell i Evans[4], ale nie jest jasne, jak taka deformacja mogłaby wpłynąć na geometryczne przekształcenie kostnych nozdrzy, przez co autorzy opisu S. morrisi uznają, że skamieniałości przedstawiają oryginalną morfologię zwierzęcia[1].
Klasyfikacja
| Kladogramy są powszechnym sposobem przedstawiania hipotez o pokrewieństwach między organizmami. Ich interpretacja wymaga pewnych umiejętności, dlatego też dowiedz się Jak czytać kladogramy. |
| Saurolophini |
| ||||||||||||||||||
Kladogram ukazujący relacje Augustynolophus w obrębie Saurolophini (za: Prieto-Márquez et al., 2014.[2]).
Etymologia
Nazwa rodzajowa honoruje Gretchen Augustyn i jej rodzinę, która wspierała projekty naukowe i edukacyjne prowadzone przez Dinosaur Institute z Muzeum Historii Naturalnej w Los Angeles. Przyrostek -lophus oznacza "grzebień" i odnosi się do pokrewieństwa dinozaura z innymi przedstawicielami plemienia Saurolophini. Nazwa gatunkowa, morrisi, honoruje paleontologa Williama J. Morrisa, który wsławił się badaniami nad morfologią funkcjonalną i historią ewolucyjną hadrozaurydów z wybrzeża Pacyfiku i Środkowego Zachodu Ameryki Północnej[1]. Był pierwszym naukowcem, który sugerował przynależność kalifornijskiego hadrozauryda do rodzaju Saurolophus[3]. Nazwę Augustynolophus morrisi można zatem przetłumaczyć jako "grzebień Augustyn i Morrisa".
Spis gatunków
| Augustynolophus | Prieto-Márquez, Wagner, Bell, Chiappe, 2014 |
|---|---|
| A. morrisi | (Prieto-Márquez, Wagner, 2013) Prieto-Márquez, Wagner, Bell, Chiappe, 2014 |
| =Saurolophus morrisi | Prieto-Márquez, Wagner, 2013 |
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 Prieto-Márquez, A., Wagner, J.R., 2013. Saurolophus morrisi, a new species of hadrosaurid dinosaur from the Late Cretaceous of the Pacific coast of North America. Acta Palaeontologica Polonica (w druku)
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Prieto-Márquez, A., Wagner, J.R., Bell, P.R. & Chiappe, L.M., 2014. The late-surviving ‘duck-billed’ dinosaur Augustynolophus from the upper Maastrichtian of western North America and crest evolution in Saurolophini. Geological Magazine.
- ↑ 3,0 3,1 Morris, W.J., 1973. A review of Pacific coast hadrosaurs. Journal of Paleontology 47: 551–561.
- ↑ 4,0 4,1 Bell, P.R. & Evans, D.C., 2010. Revision of the status of Saurolophus (Hadrosauridae) from California, USA. Canadian Journal of Earth Sciences, 47(11), 1417-1426.
