Genyodectes

Autor:	Maciej Ziegler
Korekta:	Tomasz Sokołowski, Michał Siedlecki

---

Genyodectes (geniodekt)
Długość	6,25 m
Wysokość	1,9 m (w biodrach)
Masa	790 kg
Dieta	drapieżny
Miejsce	Argentyna - Chubut (formacja Cerro Barcino - ogniwo Cerro Castano)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 112 Ma wczesna kreda (wczesny alb
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Ceratosauria Ceratosauridae
Rekonstrukcja geniodekta polującego na wczesnego ssaka. Autor: Paleocolour. [3]

Wstęp

Genyodectes to rodzaj stosunkowo dużego teropoda należącego do grupy ceratozaurów żyjącego na terenie dzisiejszej Argentyny pod koniec epoki wczesnej kredy.

Materiał kopalny

Holotyp. Zdjęcie: Patricia Curcio. [1].

Na holotyp (MLP 26-39) składają się kości przedszczękowe, przednie części kości szczękowych i zębowych, części kości nadzębowych (supradentaries), fragment kości płatowej oraz zęby. Miejsce znalezienia okazu jest niepewne, ale obecnie uważa się, że osady, w których go znaleziono należą do ogniwa Cerro Castano formacji Cerro Barcino.

Historia taksonu, budowa i pozycja systematyczna

Zarys ciała geniodekta z zaznaczeniem znanych elementów szkieletu. Autor: Paleocolour. [2].

Geniodekt został opisany w 1901 roku przez brytyjskiego paleontologa Adama Smitha Woodwarda. Był jednym z pierwszych dinozaurów opisanych z Ameryki Południowej (obok argyrozaura, lonkozaura, nekenzaura [znanego wówczas jako Titanosaurus australis] oraz mikrocela). Jego pozycja systematyczna wahała się pomiędzy licznymi grupami teropodów np: tyranozaurydów, megalozauroidów, czy abelizauroidów (w tym jako synonim abelizaura), a sam rodzaj przez jakiś czas został uznany za nomen dubium. Obecnie uznawany jest za przedstawiciela ceratozaurów jako takson siostrzany ceratozaura, co potwierdzają liczne analizy filogenetyczne (np: Pol i Rauhut, 2012; Delcourt, 2018; Dal Sasso, Maganuco i Cau, 2018; Zaher i in., 2020, de Sousa i in., 2021).

Geniodekt prawdopodobnie był dużym drapieżnym dinozaurem podobnym do ceratozaura. Różnił się od niego położeniem zębów oraz większą ilością zębów w kości przedszczękowej (cztery zamiast trzech).

Etymologia

Genyodectes znaczy "gryząca szczęka". Nazwa powstała z połączenia greckich słów genys (szczęka) oraz dektes (gryźć) i odnosi się do szczęk, u których "wewnętrzna ściana kości zębowej dopełniająca zębodoły wydaje się być ciągła i tak wysoka, jak zewnętrzna ściana"

Spis gatunków

Genyodectes	Woodward, 1901
G. serus	Woodward, 1901

Bibliografia

Dal Sasso, C., Maganuco, S., Cau, A. (2018). "The oldest ceratosaurian (Dinosauria: Theropoda), from the Lower Jurassic of Italy, sheds light on the evolution of the three-fingered hand of birds". PeerJ. 1 (1): e5976. [4]

de Souza, G.A., Soares, M.B., Weinschütz, L.C., Wilner, E., Lopes, R.T., de Araújo, O.M., Kellner, A.W. (2021). "The first edentulous ceratosaur from South America". Scientific Reports. 11 (1): Article number 22281. [5]

Delcourt, R. (2018). "Ceratosaur palaeobiology: new insights on evolution and ecology of the southern rulers". Scientific Reports. 8 (1): 9730. [6]

Pol, D., Rauhut, O.W.M. (2012) "A Middle Jurassic abelisaurid from Patagonia and the early diversification of theropod dinosaurs" Proceedings of the Royal Society of London B: Biological Sciences. doi: 10.1098/rspb.2012.0660

Rauhut, O.W.M. (2004) "Provenance and anatomy of Genyodectes serus, a large-toothed ceratosaur (Dinosauria: Theropoda) from Patagonia" Journal of Vertebrate Paleontology, 24, 894-902.

Zaher, H., Pol, D., Navarro, B.A., Delcourt, R., Carvalho, A.B. (2020). "An Early Cretaceous theropod dinosaur from Brazil sheds light on the cranial evolution of the Abelisauridae". Comptes Rendus Palevol. 19 (6): 101–115. [7]

Mortimer, M. (online, 2024) [8]