Albertonykus
| Autor: | Sebastian Oziemski |
| Korekta: | Maciej Ziegler |
| Albertonykus (albertonyk) | |
|---|---|
| Długość | 1,2 m [1] |
| Wysokość | 48 cm (w biodrach) [1] |
| Masa | 3 kg [1] |
| Dieta | prawdopodobnie owadożerny |
| Miejsce | Kanada - Alberta |
| Czas |
ok. 71-70,5 Ma [2] |
| Systematyka | Dinosauria
?? Mononykinae ?? Mononykini |
 Porównanie wielkości kury z Albertonykus. Autor: Connor Ashbridge [1] | |
Wstęp
Albertonykus to rodzaj alwarezzauryda, którego skamieniałości zostały odkryte w osadach formacji Horseshoe Canyon w Albercie (Kanada). Gatunek typowy to Albertonykus borealis. Jego nazwa pochodzi z języka greckiego i w dosłownym tłumaczeniu oznacza "północny pazur z Alberty".
Materiał kopalny
Holotyp tego teropoda (TMP 2001.45.91) to lewa kość łokciowa, która jest nadzwyczaj szeroka (jej szerokość to aż 35% całkowitej długości). Ponadto odniesiono inne okazy: TMP 2000.45.86 (I pazur dłoni); TMP 2000.45.98 (prawa piszczel); TMP 2000.45.31 (górna część lewej piszczeli); TMP 2000.45.12 i TMP 2002.45.52 (III kości śródstopia); TMP 2000.45.85 (fragment kości śródstopia); TMP 2000.45.61, TMP 2000.45.8 i UALVP 48636 (drugi, trzeci oraz paliczek I palca stopy); TMP 2003.58.8 (trzeci paliczek II palca stopy); TMP 1999.50.110 (trzeci paliczek III palca stopy) oraz TMP 2003.45.51 i TMP 2000.45.97 (bliżej nieokreślone paliczki stopy). Skamieniałości te datuje się na wczesny mastrycht (ok. 71-70,5 Ma).
Budowa
Podobnie jak u innych alwarezaurydów, kończyny przednie albertonyka były krótkie. Kość łokciowa i pazur przypominają budową te u mononykinów. Do niedawna wydawało się, iż kończyny przednie tych teropodów nie pełniły znaczących funkcji. Tymczasem okazuje się, że są one bardzo mocne i być może sprawdzały się podczas żerowania. Szczególnie obszernie na ten temat wypowiedzieli się autorzy opisu Albertonykus, którzy twierdzą, że łapy alwarezzaurydów nie służyły do kopania w ziemi ze względu na swoją długość. O wiele bardziej prawdopodobne jest, że zwierzęta żywiły się m.in. owadami żyjącymi w spróchniałych pniach powalonych drzew. By dobrać się do pożywienia albertonyk i jego krewni musieli rozłupywać kruche drewno, a co za tym idzie ich kończyny musiały być wystarczająco mocne i ostre (pomimo swych rozmiarów). Hipoteza ta nie jest jednak pewna. Zob. też Alvarezsauroidea#Dieta.
Spis gatunków
| Albertonykus | Longrich i Currie, 2009 |
| A. borealis | Longrich i Currie, 2009 |
Bibliografia
Longrich, N. R., & Currie, P. J. (2009). "Albertonykus borealis, a new alvarezsaur (Dinosauria: Theropoda) from the Early Maastrichtian of Alberta, Canada: implications for the systematics and ecology of the Alvarezsauridae". Cretaceous Research, 30(1), 239-252. doi:10.1016/j.cretres.2008.07.005
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Molina-Pérez, R. & Larramendi, A. (2019). "Dinosaur Facts and Figures: The Theropods and Other Dinosauriformes". wyd. Princeton University Press.
- ↑ Eberth, D. A., & Kamo, S. L. (2020). "High-precision U–PB CA–ID–TIMS dating and chronostratigraphy of the dinosaur-rich horseshoe canyon formation (Upper Cretaceous, Campanian–Maastrichtian), Red Deer River Valley, Alberta, Canada". Canadian Journal of Earth Sciences, 57(10), 1220-1237. doi:10.1139/cjes-2019-0019
![[1]](https://commons.wikimedia.org/wiki/File:Albertonykus_borealis_life_reconstruction.png){kind=link}