Noasaurus

Do sprawdzenia i rozszerzenia.

Autor:	Tomasz Sokołowski
Korekta:	Maciej Ziegler, Krzysztof Lichota, Michał Siedlecki

---

Noasaurus (noazaur)
Długość	3 m
Wysokość	80 cm (w biodrach)
Masa	38 kg
Dieta	mięsożerny
Miejsce	Argentyna - Salta (formacja Lecho)
Czas	Trias 252 Jura 201 Kreda 145 66 ok. 70-68 Ma późna kreda (mastrycht)
Systematyka	Dinosauria Saurischia Theropoda Ceratosauria Noasauridae Noasaurinae
Rekonstrukcja szkieletu noazaura. Autor: Jaime A. Headden. [3]
Mapa znalezisk
Wczytywanie mapy… {"minzoom":false,"maxzoom":false,"mappingservice":"leaflet","width":"auto","height":"350px","centre":false,"title":"","label":"","icon":"","visitedicon":"","lines":[],"polygons":[],"circles":[],"rectangles":[],"wmsoverlay":false,"copycoords":false,"static":false,"zoom":4,"defzoom":14,"layers":["OpenStreetMap"],"overlaylayers":[],"resizable":false,"enablefullscreen":false,"scrollwheelzoom":true,"markercluster":false,"clustermaxzoom":20,"clusterzoomonclick":true,"clustermaxradius":80,"clusterspiderfy":true,"geojson":"","locations":[{"text":"\u003Cb\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003Cp\u003Eformacja \u003Ca href=\"/index.php?title=Lecho\u0026amp;action=edit\u0026amp;redlink=1\" class=\"new\" title=\"Lecho (strona nie istnieje)\"\u003ELecho\u003C/a\u003E, Salta, \u003Ca href=\"/wiki/Argentyna\" class=\"mw-redirect\" title=\"Argentyna\"\u003EArgentyna\u003C/a\u003E|miejsce znalezienia szcz\u0105tk\u00f3w noazaura\n\u003C/p\u003E\u003C/div\u003E\u003C/b\u003E\u003Chr /\u003E\u003Cdiv class=\"mw-parser-output\"\u003E\u003C/div\u003E","title":"formacja Lecho, Salta, Argentyna|miejsce znalezienia szcz\u0105tk\u00f3w noazaura\n","link":"","lat":-25.10767009999999999081410351209342479705810546875,"lon":-64.3494964000000067017026594839990139007568359375,"icon":""}],"imageoverlays":null}

Wstęp

Noasaurus to rodzaj niewielkiego teropoda należącego do ceratozaurów żyjącego na terenie dzisiejszej Argentyny pod koniec ery mezozoicznej.

Odkrycia i materiał kopalny

Kość szczękowa. Zdjęcie: Rafael Delcourt. Źródło: Delcourt, 2018. [1].

Pierwsze szczątki tego gada opisane przez Jaime'go Powella i José'a Bonaparte, pochodzące z osadów formacji Lecho oznaczone jako PVL 4061 składały się z górnej szczęki oraz pięciu zębów, kości kwadratowej, łuku neuralnego dalszego kręgu szyjnego, dwóch "żeber" szyjnych, trzon kręgu grzbietowego, paliczka i pazura kończyny przedniej oraz II kości śródstopia.

W 1999 roku Nicholas Frankfurt i Luis Chiappe przypisali do tego gatunku również bliższe kręgi szyjne (MACN 622) uważane wcześniej za szczątki owiraptorozaura. Należały do osobnika większego do okazu typowego.

Z początku uważano, że noazaur posiadał kończyny tylne uzbrojone w sierpowate pazury, podobne do tych u dromeozaurydów, troodontydów i rodzaju Archaeopteryx. Jednak odkrycie madagaskarskiego Masiakasaurus obaliło tą tezę. Obecnie jednak uważa się, że pazury te mieściły się w "dłoniach", a nie na "stopach", podobnie jak u Megaraptor.

Hipotetyczna rekonstrukcja czaszki noazaura. Autor: Jaime A. Headden. [2].

Etymologia

Nazwa rodzajowa Noasaurus znaczy "jaszczura z północno-zachodniej Argentyny". "NOA" to skrót od Noroeste Argentino (Northwestern Argentina) czyli regionu zawierającego m.in. prowincję Salta. Od tej nazwy autorzy opisu nazwali Noasauridae. Epitet gatunkowy upamiętnia technika Juana C. Leala, który odnalazł szczątki tego teropdoda.

Spis gatunków

Noasaurus	Bonaparte & Powell, 1980
N. leali	Bonaparte & Powell, 1980

Wybrana bibliografia

Agnolin, F.L. & Chiarelli, P. (2010) "The position of the claws in Noasauridae (Dinosauria: Abelisauroidea) and its implications for abelisauroid manus evolution" Paläontologische Zeitschrift, 84, 2, 293-300.

Carrano, M.T. & Sampson, S.D. (2008) "The Phylogeny of Ceratosauria (Dinosauria: Theropoda)" Journal of Systematic Palaeontology, 6, 183-236.

Sampson, S.D., Carrano, M.T. & Forster, C. A. (2001) "A bizarre predatory dinosaur from the Late Cretaceous of Madagascar" Nature, 409, 504–506.

Mortimer, M. (online, 2024) [4]